Trong hai ngày 24, 25-2 (nhằm mồng 9, 10 Tết Mậu Tuất), đình làng Túy Loan (xã Hòa Phong, H. Hòa Vang, TP Đà Nẵng) chính thức khai hội. Làng cổ Túy Loan có hơn 500 tuổi, do các vị tiền hiền thời vua Lê Thánh Tôn nhận chiếu chỉ đi mở mang bờ cõi phương Nam. Đình làng được xây dựng vào năm Thành Thái thứ nhất (1889) hiện còn lưu giữ nhiều Sắc phong của triều Nguyễn. Đình nằm vị trí thuận lợi, có cây đa, bến nước, sân đình, không bị ảnh hưởng quá trình đô thị hóa, nên lễ hội đình làng Túy Loan luôn mang sắc thái riêng mà ít nơi nào có được. Ngôi đình cổ kính đã trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử vẫn đứng đó ngắm nhìn dòng sông Túy Loan thơ mộng, tưởng chừng như đang say ngủ bỗng chốc bừng tỉnh.

Lễ hội đình làng Túy Loan có hai phần: Phần lễ gồm lễ rước Sắc phong, nhạc lễ dâng hương tế Đình giúp con cháu tưởng nhớ 5 vị tiền hiền. Phần hội phong phú với nhiều trò chơi dân gian, đua ghe truyền thống, hô bài chòi kết hợp với các hoạt động tôn vinh làng nghề nướng bánh tráng, gói bánh tét. Bên cạnh đó, các gian hàng ẩm thực, trưng bày sản phẩm đặc trưng quê hương sẽ giới thiệu với khách gần xa một số món dân dã như: mì Quảng, bánh ít, các loại rau củ quả, nấm... Tuy nhiên, nội dung mới và được người dân mong đợi là cuộc thi "Hò khoan đối đáp" trên sông do Trung tâm VH-TT huyện tổ chức với nội dung ca ngợi tình yêu quê hương đất nước, tình yêu đôi lứa, nét đặc trưng văn hóa, ngành nghề của từng địa phương do dân làng 4 thôn Đông - Tây Túy Loan thể hiện. Đây là một trong những lễ hội lớn đầu năm của TP nên được đông đảo người dân và khách thập phương nô nức trẩy hội. Cũng chính từ lễ hội này, nhiều năm qua, các "lệ làng" ở Túy Loan ngày càng thêm thiết thực như: cưu mang, đùm bọc gia đình có hoàn cảnh khó khăn, hỗ trợ kinh phí cho học sinh nghèo hiếu học đã góp phần an sinh xã hội tại địa phương.

Hội làng Túy Loan tuy chưa phản ánh đầy đủ mọi mặt trong đời sống làng quê, song đã trở thành một nếp sinh hoạt văn hóa dân gian, một món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân nông thôn. Thời điểm đầu xuân, lòng người đang hạnh phúc vui tươi trong không khí rộn ràng, với những ngày nghỉ ngơi lễ Tết sau một năm lao động vất vả, nên lễ hội cũng diễn ra toàn tâm toàn ý, xa rời những lo toan bận rộn thường nhật thường thấy. Hội làng chính là thời điểm được mong đợi nhất, tưng bừng nhất với những nghi thức tôn nghiêm và thuần Việt từ đời này sang đời khác... Chủ tịch UBND xã Hòa Phong Nguyễn Thị Vân cho biết: "Lễ hội này như là "núm ruột" của làng, lưu giữ được nó chính là lưu giữ được bản sắc văn hóa và lịch sử của dân làng Túy Loan để góp phần gìn giữ, bảo vệ và phát huy bản sắc dân tộc. Không chỉ mang ý nghĩa giáo dục tinh thần nhớ về tổ tiên cội nguồn, lễ hội còn thắt chặt tình đoàn kết hướng về quê hương, xây dựng địa phương ngày càng ấm no, hạnh phúc".

Khi lễ hội đình làng Túy Loan khép lại cũng là lúc nhân dân các phường nội thành Hòa Mỹ, Hòa Phú, Trung Nghĩa (Q. Liên Chiểu), Hòa An (Q. Cẩm Lệ) hân hoan vào hội. Tiếp nối là lễ hội Cầu ngư tại các địa phương ven biển rộn ràng cho đến hết tháng 3 âm lịch. Mỗi hội làng tuy mang một ý nghĩa, một sắc thái riêng nhưng tất cả mọi nghi lễ, rước, tế, dâng hương tưởng niệm... đều nói lên tấm lòng thành kính, biết ơn của dân làng đối với bậc tiền hiền có công khai hoang mở đất. "Hòa mình trong lễ hội đầu xuân không chỉ đơn giản là để ước nguyện mà đó còn là khoảnh khắc để con người hòa mình vào chốn tâm linh, bỏ lại phía sau bao vất vả trong cuộc mưu sinh, cảm nhận được sự giao hòa của trời và đất. Với người nông dân ngày nay, dù diện mạo nông thôn đã có nhiều đổi mới, nhiều tục lệ xưa không còn nữa, nhưng tiếng trống đình làng vẫn không ngừng vang lên mỗi độ Tết đến, Xuân về. Và tiếng trống đình ấy vẫn là một trong những cái hồn của quá khứ, của văn hóa làng xã đã trở thành cơ sở vững chắc tạo nên tình yêu quê hương, đất nước cho các thế hệ dân làng. Người người, nhà nhà đều thành kính cầu nguyện mong một năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt" - ông Ngô Văn Hoàng, Trưởng ban tổ chức lễ hội đình làng Túy Loan bộc bạch.

VY HẬU