Dự án Làng đại học được Chính phủ phê duyệt quy hoạch từ năm 1997 với tổng diện tích 300 ha, trong đó Quảng Nam 190 ha, Đà Nẵng hơn 110 ha. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, 20 năm qua, dự án vẫn chưa thể triển khai kéo theo nhiều hệ lụy đối với đời sống người dân vùng dự án. Trong khi đó, tại buổi làm việc với Đại học Đà Nẵng ngày 24-2-2017, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu: "Phải chấm dứt quy hoạch “treo” đối với dự án Làng đại học...”.

Nhà xây dựng trái phép ở dự án Làng đại học Đà Nẵng.

QUÁ NHIỀU HỆ LỤY

Ông Phan Văn Huyến- Chủ tịch UBND P. Điện Ngọc (TX Điện Bàn, Quảng Nam) cho biết: 2/3 diện tích quy hoạch của dự án Làng đại học nằm trên diện tích của phường nhưng kéo dài quá lâu đã ảnh hưởng lớn đến việc phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương. Tại P. Điện Ngọc, dự án Làng đại học ảnh hưởng tới 4 khối phố gồm Câu Hà (207 hộ dân), Tứ Hà (250 hộ dân), Ngọc Vinh (150 hộ dân) và Tứ Ngân (70 hộ dân), trong đó khối phố Câu Hà ảnh hưởng toàn bộ diện tích đất đai. Từ năm 1997 đến nay, người dân không được thực hiện một số quyền sử dụng đất theo quy định Luật Đất đai như tách thửa, tặng cho, chuyển nhượng, thừa kế, chuyển mục đích sử dụng đất… Người dân trong vùng dự án cũng không được xây dựng, cơi nới nhà cửa, việc cấp giấy phép xây dựng cũng không thể thực hiện. Tình trạng trên đã gây bức xúc cho nhân dân và khó khăn cho địa phương trong công tác bảo vệ hiện trạng và quản lý đất đai.

Từ khi công bố dự án làng đại học đến nay, vùng dự án không cho phép chủ trương đầu tư bê-tông hóa giao thông nông thôn, hầu như toàn bộ các tuyến đường giao thông trong 4 khối phố vùng dự án đều xuống cấp, ngập úng mỗi khi mùa mưa đến… Đầu năm 2014, UBND tỉnh Quảng Nam có ban hành một số quy định về việc cấp giấy phép xây dựng tạm thời, nhưng vẫn không thể áp dụng được ở vùng dự án vì quy hoạch dự án Làng đại học không thuộc trường hợp quy hoạch chi tiết hay quy hoạch phân khu. Trước những bất cập như trên, tình hình xây dựng trái phép diễn ra vô cùng phức tạp. Tại khối phố Câu Hà và Tứ Hà đã có 406 ngôi nhà xây dựng trái phép, UBND P. Điện Ngọc đã lập biên bản vi phạm hành chính, xử phạt 159 trường hợp, các trường hợp còn lại không tìm thấy chủ nhà...

Cũng theo ông Huyến cho biết, đến nay, dự án mới chỉ triển khai khu tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng đường bao Làng đại học, tuy nhiên chỉ đền bù và tái định cư cho các hộ dân bị giải tỏa trắng, các hộ bị ảnh hưởng đường bao vẫn chưa được bồi thường thiệt hại và chưa bố trí di dời.  Toàn bộ diện tích còn lại thuộc dự án chưa triển khai thực hiện cơ sở hạ tầng giao thông, hạ tầng kỹ thuật và chưa thực hiện kiểm kê bồi thường đất đai.

Khối phố Câu Hà là khu vực phức tạp về tình trạng xây dựng trái phép và ANTT ở dự án Làng đại học.

“CÒ ĐẤT” ĐANG QUAY LẠI

Một câu chuyện có thật và đang diễn ra “âm thầm” ở Điện Ngọc là từ khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tới thăm và làm việc về dự án Làng đại học tại Đà Nẵng và Quảng Nam, nhiều đối tượng từ địa phương khác đến dò la tìm mua đất tại khu vực dự án Làng đại học. Mặc dù việc giao dịch   đất đai không được cấp thẩm quyền cho phép, những vẫn diễn ra, chính quyền địa phương không kiểm soát được.

Từ cuối tháng 2-2017, UBND P. Điện Ngọc đã có văn bản về việc tăng cường quản lý đất đai, trật tự xây dựng, nhân hộ khẩu, tạm trú, tạm vắng trên địa bàn. Vấn đề quản lý ANTT cũng là vấn đề khó khăn phức tạp trong thời gian qua ở Điện Ngọc. Có thời điểm, ở khu vực giáp ranh giữa Điện Ngọc và P. Hòa Quý (Q. Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng) có hàng trăm học sinh, sinh viên và cả các đối tượng vi phạm pháp luật thuê nhà tại các khu vực có nhà xây dựng trái phép ở khối phố Câu Hà để cư trú bất hợp pháp, gây mất ANTT trên địa phường, nhất là ở vùng giáp ranh. Còn tại P. Hòa Quý cũng có hơn 300 hộ dân với diện tích sau khi quy hoạch khoảng hơn 70 ha nằm trong dự án Làng đại học. Ông Thân Quang Hồng- cán bộ phụ trách địa chính P. Hòa Quý cho biết, mặc dù người dân phải sống trong vùng dự án “treo” đã 20 năm, nhưng chính quyền và các ban ngành đã cố gắng tạo điều kiện cho bà con được cung cấp điện, nước đầy đủ, hệ thống đường giao thông được tu sửa, đảm bảo cho người dân di lại thuận lợi. Tuy nhiên, người dân cũng rất mong muốn dự án sớm triển khai để ổn định đời sống mọi mặt về lâu dài…

Được biết, giữa tháng 5-2017, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã làm việc với Đại học Đà Nẵng cùng các Ban ngành liên quan và đã có kết luận với một số nội dung như sau: Thống nhất giữ nguyên ranh giới quy hoạch 190 ha Làng đại học Đà Nẵng thuộc địa phận tỉnh Quảng Nam đã được phê duyệt; đề nghị Đại học Đà Nẵng điều chỉnh quy hoạch cục bộ trong từng phân khu bên trong Làng đại học…; lựa chọn đơn vị có năng lực để hợp đồng xây dựng và thực hiện phương án đền bù, giải phóng mặt bằng; hoàn chỉnh quy hoạch phân khu, xây dựng lại kế hoạch sử dụng đất. Đề nghị Đại học Đà Nẵng cử đơn vị làm đầu mối liên hệ, làm việc với UBND TX Điện Bàn thực hiện điều tra, khảo sát, kiểm kê đất đai, hiện trạng dân cư, vật liệu kiến trúc, nhà ở, các loại đất, hiện trạng đất… Xác định nhu cầu cần bố trí tái định cư đối với dân cư vùng quy hoạch Làng đại học để xây dựng phương án giải tỏa đền bù, tái định cư từng giai đoạn, phù hợp với tiến độ triển khai dự án...

HỒNG THANH