Trung Đông thêm căng thẳng

Thứ bảy, 20/04/2024 09:45
CNN dẫn lời một quan chức Mỹ cho biết tối 18-4 theo giờ địa phương (tức sáng 19-4 theo giờ Hà Nội), Israel đã thực hiện một cuộc tấn công quân sự vào Iran, một sự leo thang nguy hiểm tiềm tàng trong cuộc xung đột đang lan rộng nhanh chóng ở Trung Đông mà quốc tế hiện đang tìm cách giảm nhẹ.
Những tia sáng trên bầu trời Isfahan, Iran sau vụ tấn công. Ảnh: CNN
Những tia sáng trên bầu trời Isfahan, Iran sau vụ tấn công. Ảnh: CNN

Hãng thông tấn Fars của Iran cho biết các nhân chứng đã nghe thấy tiếng nổ tại một sân bay ở thành phố Isafahan của Iran nhưng nguyên nhân chưa được xác định ngay lập tức. CNN đưa tin một số chuyến bay đã phải chuyển hướng qua không phận Iran. Theo Reuters, Iran đặt một số cơ sở hạt nhân ở tỉnh Isfahan, trong đó có Natanz, trung tâm của chương trình làm giàu uranium của Iran. Quân đội Israel chưa bình luận về thông tin và Iran cũng chưa xác định được nguồn gốc của vụ tấn công.

Cuối tuần qua, Iran đã phóng hàng trăm máy bay không người lái và tên lửa trong một cuộc tấn công trả đũa sau khi cáo buộc Tel Aviv tập kích cơ sở ngoại giao của Tehran ở Syria làm nhiều quan chức quân sự cấp cao thiệt mạng. Israel tuyên bố đã hiệp đồng cùng với đồng minh bắn rơi 99% hỏa lực của Iran. Trong khi đó, Tehran gọi đây là một cuộc tấn công thành công.

Tehran có thể xem xét lại “học thuyết hạt nhân”

Chỉ huy cấp cao Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC), Chuẩn tướng Ahmad Haghtalab nói rằng Iran có thể xem lại "học thuyết hạt nhân" của mình nếu có bất kỳ "mối đe dọa nào" hoặc hành động” chống lại các cơ sở hạt nhân của nước này. Tuyên bố nêu trên của tướng Haghtalab được đưa ra trong một video do đài truyền hình nhà nước, Đài phát thanh Cộng hòa Hồi giáo Iran (IRIB) phát đi hôm 18-4 sau khi các quan chức Israel cam kết sẽ đáp trả các cuộc tấn công chưa từng có của Iran vào Israel hồi tuần trước.

Theo hãng tin Al Jazeera có trụ sở ở Qatar, tướng Haghtalab là chỉ huy sư đoàn bảo vệ các cơ sở hạt nhân của Iran thuộc IRGC và lực lượng này đã cảnh báo rằng họ sẽ tấn công các địa điểm hạt nhân của Israel và có thể theo đuổi vũ khí hạt nhân nếu Israel tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran.

Trong một phát biểu được trang web tin tức bán chính thức Tasnim của Iran dẫn lời, tướng Haghtalab cho biết các cơ sở hạt nhân của Israel đã được đặt trong tầm ngắm và phía Iran đã nắm được tất cả thông tin cần thiết về các mục tiêu đó. Tướng Haghtalab nhấn mạnh: “Ngón tay của chúng tôi đang đặt trên nút phóng tên lửa mạnh để tiêu diệt các mục tiêu được chỉ định nhằm đáp trả một cuộc tấn công tiềm tàng của họ (Israel)”.

Israel nói chỉ tấn công Iran hạn chế

CNN dẫn lời một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết Israel đã thông báo với Washington rằng họ không nhắm mục tiêu vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Theo nguồn tin này, mục tiêu là một số địa điểm liên kết với chương trình hạt nhân của Iran ở trong và xung quanh thành phố Isfahan. Một báo cáo khác của Fox News trích dẫn “một nguồn tin quân sự được bố trí hợp lý” mô tả cuộc tấn công là “có giới hạn”.

Nhiều nước kêu gọi kiềm chế

Trung Quốc lên tiếng phản đối bất kỳ sự leo thang căng thẳng nào ở Trung Đông sau khi Iran trở thành mục tiêu trong một cuộc tấn công trên không. “Trung Quốc phản đối bất kỳ hành vi nào có thể làm leo thang căng thẳng hơn nữa”, Lin Jian, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho biết tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 19-4 ở Bắc Kinh.

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen và Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani cũng kêu gọi kiềm chế sau cuộc tấn công vào Iran. Phát biểu bên lề hội nghị thượng đỉnh Ngoại trưởng G7 ở Italy, ông Tajani cho biết một "nỗ lực ngoại giao" từ các thành viên EU và G7 đang được tiến hành nhằm xoa dịu căng thẳng trong khu vực sau vụ tấn công nhằm vào Iran. Người đứng đầu EU Ursula von der Leyen cũng kêu gọi giảm leo thang, nói rằng việc Trung Đông giữ được "ổn định" là "cực kỳ cần thiết", kêu gọi tất cả các bên "kiềm chế hành động tiếp theo".

AN BÌNH

Israel lo ngại ICC phát lệnh bắt Thủ tướng Netanyahu

Truyền thông Israel ngày 19-4 đưa tin, Nội các Israel cùng một số cố vấn luật của chính phủ đã họp khẩn tại Văn phòng Thủ tướng vào đầu tuần này trước lo ngại Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) phát lệnh bắt ông Benjamin Netanyahu cùng một số chính trị gia và sĩ quan quân đội Israel với cáo buộc vi phạm luật pháp quốc tế ở Dải Gaza.

Kênh 12 và tờ Times of Israel dẫn các nguồn thạo tin cho biết cuộc họp diễn ra hôm 16-4, ngay sau khi Tel Aviv nhận cảnh báo rằng loạt lệnh bắt liên quan chiến dịch của Israel tại Dải Gaza có thể được ICC công bố trong tương lai gần. Tel Aviv tin rằng ICC sẽ căn cứ vào tình hình khủng hoảng nhân đạo tại Dải Gaza, loạt cáo buộc từ nhiều nước rằng Israel vi phạm luật pháp quốc tế và Công ước Geneva về hành xử với dân thường và tù binh làm cơ sở cho các lệnh bắt. Theo kênh Channel 12, ông Netanyahu đã nêu vấn đề này trong cuộc gặp vừa qua với Ngoại trưởng Anh David Cameron và Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock, đồng thời tìm kiếm sự hỗ trợ từ họ.

Nam Phi ngày 11-1 đưa xung đột Israel - Hamas ra Tòa án Công lý quốc tế (ICJ), cáo buộc Tel Aviv định diệt chủng ở Dải Gaza. Israel ngay sau đó đã bác bỏ cáo buộc, khẳng định họ phải hành động để tự vệ và chống lại Hamas, chứ không phải người dân Palestine. Israel không phải là một bên ký kết ICC. Quốc gia này từ chối hợp tác với các cuộc điều tra của ICC cũng như không công nhận thẩm quyền của tòa án này.

B.N