Thời gian qua, mặc dù các cơ quan chức năng đã đẩy mạnh tuyên truyền, truy quét các hoạt động khai thác vàng trái phép, tuy nhiên vấn nạn trên vẫn tái diễn phức tạp, gây mất ANTT, ảnh hưởng đến tài nguyên môi trường. Nhằm chấn chỉnh tình trạng trên, mới đây Phòng Cảnh sát Môi trường phối hợp với Phòng Cảnh sát Cơ động CA tỉnh Quảng Nam ra quân truy quét một số địa điểm khai thác vàng trái phép trên địa bàn tỉnh...

Bãi vàng trái phép Thành Mỹ tồn tại dai dẳng hàng chục năm qua.

* Ngày 21-6, Đoàn kiểm tra của Ban chỉ đạo Phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ của Chính phủ (Ban chỉ đạo 138) kiểm tra công tác phòng chống vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn Quảng Nam. Hiện nay, UBND tỉnh Quảng Nam đã cấp 34 giấy phép khai thác cát sỏi cho 29 doanh nghiệp, trong đó chủ yếu tập trung dọc tuyến sông Vu Gia và Thu Bồn. Tổng diện tích các khu vực được cấp phép khai thác theo giấy phép là 150,16ha, tổng trữ lượng cát sỏi là 5,7 triệu m3 và tổng công suất khai thác là 984.978m3/năm. Từ năm 2018 đến nay, lực lượng CA tỉnh đã kiểm tra, truy quét phát hiện, bắt giữ, xử lý 324 vụ, khởi tố 6 vụ, 18 bị can; xử phạt vi phạm hành chính 318 vụ, 19 tổ chức, 299 cá nhân với tổng số tiền gần 13 tỷ đồng… Tại buổi làm việc, lãnh đạo Cục Cảnh sát môi trường Bộ CA đã chia sẻ những khó khăn và ghi nhận những ý kiến, kiến nghị của các đại biểu để đề xuất với các ngành chức năng xem xét giải quyết. Đồng thời, cũng lưu ý tỉnh cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các lực lượng để làm tốt hơn nữa công tác đấu tranh phòng chống khai thác cát sỏi trái phép.

Tồn tại dai dẳng

Bãi vàng trái phép Thành Mỹ (thuộc xã Đắc Pring, H. Nam Giang) tồn tại hàng chục năm qua. Mỗi năm, lực lượng chức năng tổ chức truy quét, đẩy đuổi hàng trăm đối tượng ra khỏi khu vực này. Thế nhưng việc làm trên như "bắt cóc bỏ đĩa", bởi khi lực lượng chức năng rút lui, các đối tượng trở lại tiếp tục khai thác với phương thức, thủ đoạn tinh vi hơn. Để tiếp cận khu vực trên, lực lượng CA tỉnh Quảng Nam, chủ công là Phòng Cảnh sát Môi trường đã lên kế hoạch tiếp cận nhằm tránh việc "bứt dây động rừng".

"Con đường truyền thống để đi vào bãi vàng là thuê ghe theo lòng hồ thủy điện Sông Bung 4 ngược lên thượng nguồn Khe Vinh để đi sâu vào chân dốc Mây, ở vùng lõi Khu bảo tồn thiên nhiên Sông Thanh, từ đó tiến vào nơi hoạt động của bãi vàng này. Tuy nhiên, sau khi tung quân trinh sát, đơn vị quyết định không tiếp cận bằng con đường này để tránh sự cảnh giới của các đối tượng, mà cắt rừng, băng bộ hơn 5 tiếng đồng hồ để tiếp cận, đảm bảo bí mật cho đợt truy quét. Đến dốc Mây, cán bộ chiến sĩ của tổ công tác tiếp tục cắt rừng thêm 4 tiếng đồng hồ nữa mới vào được bãi vàng. Sự có mặt bất ngờ của lực lượng khiến các đối tượng không kịp trở tay", Thiếu tá Lưu Phước Nguyên - Phó Đội trưởng Đội 3 (Phòng Cảnh sát Môi trường) thông tin.

Thời điểm tổ công tác ập vào, máy móc phục vụ việc khai thác vàng vẫn đang hoạt động bình thường. Lao động trên công trường thấy lực lượng CA thì lập tức quay lưng bỏ chạy vào rừng. Tuy nhiên, trong lán trại vẫn có nhiều công nhân thay ca (chưa đến ca làm việc) đang nằm ngủ. Tổ công tác đã lập biên bản vụ việc ban đầu với hai đối tượng về hành vi khai thác vàng trái phép, gồm Tăng Xuân Mạnh (1965, trú xã Đại Quang, H. Đại Lộc, Quảng Nam) và Trần Văn Long (1993, trú xã Bàn Đạt, H. Phú Bình, Thái Nguyên). Đồng thời, tổ công tác cũng đã tiến hành phá hủy, làm mất tác dụng 16 máy nổ, 4 củ điện, 7 máy xay đá, 3 máy đục bê-tông, hàng trăm mét dây dẫn nước, dẫn điện và 15 lán trại. Theo đó có hơn 100 phu vàng tại đây bị đẩy đuổi ra khỏi khu vực. "Tại bãi vàng Thành Mỹ này, ngoài số lượng máy móc, nhân công đồ sộ phục vụ việc khai thác vàng trái phép, còn có 4 lán trại của người dân dựng lên nhằm cung cấp nhu yếu phẩm, thực phẩm cho lực lượng phu vàng. Các đối tượng đưa cả tủ cấp đông vào để trữ thực phẩm, rất nhiều rau củ quả tập kết tại quán để bán lại cho các lán trại..."- một chiến sĩ tham gia đoàn truy quét chia sẻ.

Bãi vàng Thành Mỹ được xem là "điểm nóng" về khai thác vàng trái phép ở địa phương, tồn tại hàng chục năm qua nhưng vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Mỗi năm có hàng chục đợt truy quét tấn công vào nơi này, trong đó phải kể đến đợt đột kích, đẩy đuổi hơn 200 phu vàng cũng của Phòng Cảnh sát Môi trường và Cảnh sát cơ động. Tuy nhiên, sau đó, tình trạng này lại tái diễn, chủ bãi tăng cường cảnh giới, cho phu vàng trốn xuống hầm, hoặc chạy vào rừng khi phát hiện bóng dáng cơ quan chức năng. Cũng trong đợt truy quét này, tổ công tác của hai lực lượng Cảnh sát môi trường và Cảnh sát cơ động bí mật tiếp cận bãi vàng trái phép tại khu vực khe Vàng Đen, Tà Vạt (thuộc xã Tà Pơ, H. Nam Giang). Tại đây lực lượng chức năng cũng đã đẩy đuổi hàng chục đối tượng khai thác vàng trái phép, phá hủy làm vô hiệu hóa nhiều phương tiện, máy móc của "vàng tặc".

Vật liệu nổ các đối tượng cất giấu trong hầm ở núi Chúa.

Tăng cường truy quét

Trước đó, Phòng Cảnh sát Môi trường CA tỉnh Quảng Nam xác định đối tượng Nguyễn Quế Đông (1981, trú xã Tam Lãnh, H. Phú Ninh) có dấu hiệu tổ chức khai thác vàng trái phép tại xã Tam Trà (H. Núi Thành, Quảng Nam) nên đã xác lập chuyên án đấu tranh. "Qua công tác theo dõi, thu thập hồ sơ, tài liệu, chúng tôi xác định đối tượng Nguyễn Quế Đông đóng vai trò cầm đầu, hoạt động khai thác vàng có tính tổ chức, hoạt động chặt chẽ, diễn ra trong thời gian dài và có sự đối phó với cơ quan chức năng. Đáng chú ý, trinh sát nắm được thông tin, đối tượng này sử dụng trái phép vật liệu nổ với khối lượng lớn để khai thác vàng trái phép, tiềm ẩn nguy cơ gây nguy hiểm với tính mạng nhân công nên đơn vị đã lập chuyên án V-519 để đấu tranh. Sau quá trình nắm tình hình, quy luật hoạt động, ban chuyên án tiến hành kiểm tra tại khu vực núi Chúa ở thôn 8, xã Tam Trà. Qua đó phát hiện đối tượng Đông đang chỉ đạo 6 công nhân khai thác vàng trái phép", Thượng tá Hồ Song Ân - Trưởng phòng Cảnh sát Môi trường CA tỉnh Quảng Nam cho biết.

Tại hiện trường cho thấy, các đối tượng này dùng gỗ dựng cầu qua khe núi, đào hầm sau vào lòng đất, sử dụng thuốc nổ phá đá sau đó dùng máy móc để xay, lọc vàng. Kiểm tra hầm kho của bãi vàng này, tổ công tác phát hiện 3 bao lát nhựa chứa 260 thỏi hình trụ, được xác định là thuốc nổ công nghiệp AD1, tổng khối lượng 52kg. Hiện vụ việc đã được bàn giao cho Phòng An ninh điều tra CA tỉnh Quảng Nam để tiếp tục làm rõ về hành vi tàng trữ trái phép vật liệu nổ...

"Hoạt động khai thác vàng trái phép gây nguy hại cho môi trường, làm thất thoát nguồn tài nguyên khoáng sản. Chính vì vậy, thực hiện chỉ đạo của Giám đốc Công an tỉnh phải đấu tranh xử lý nghiêm để ổn định tình hình. Thời gian qua, đơn vị đã phối hợp với các lực lượng liên quan duy trì và tăng cường các cuộc truy quét tấn công nhiều tụ điểm khai thác vàng trái phép ở nhiều địa bàn trên toàn tỉnh. Qua các đợt truy quét này, lực lượng đã đẩy đuổi hàng trăm phu vàng ra khỏi bãi, phá hủy toàn bộ phương tiện phục vụ khai thác. Đây là hoạt động thường xuyên, liên tục của đơn vị, nhằm góp phần xóa bỏ những bãi vàng trái phép, lập lại an ninh trật tự, tránh nảy sinh những hệ lụy do tình trạng khai thác vàng trái phép gây ra. Trong thời gian đến, chúng tôi tiếp tục có những kế hoạch tham mưu với Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo để đấu tranh và xử lý nghiêm đối với hoạt động khai thác vàng trái phép trên địa bàn", Thượng tá Hồ Song Ân cho biết thêm.

B.B – C.T