Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao vừa hoàn tất Cáo trạng số 134/CTr-VKSTC-V3 truy tố bị can Phan Văn Anh Vũ (1975, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79) cùng 25 bị can khác trong vụ án gây thiệt hại cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Đông Á (viết tắt là DAB) hơn 3.600 tỷ đồng.

Phan Văn Anh Vũ và Trần Phương Bình

Trong số 26 bị can bị VKSND Tối cao truy tố trong vụ án này có: Trần Phương Bình (1959, nguyên Tổng giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT), Chủ tịch Hội đồng tín dụng DAB), Nguyễn Thị Kim Xuyến (1958, nguyên Phó tổng giám đốc, Thành viên HĐQT DAB), Phan Văn Anh Vũ (1975, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79), Phạm Văn Phước (1962, nguyên Giám đốc Công ty cổ phần lương thực Nam Định), Nguyễn Đức Vinh (1966, nguyên Trưởng phòng ngân quỹ Hội sở DAB), Đỗ Thanh Hùng (1978, nguyên Thủ quỹ Hội sở DAB), Nguyễn Văn Thuận (1959, nguyên Phó giám đốc DAB Sở giao dịch)...

VKSND Tối cao đã truy tố hai bị can Trần Phương Bình và Nguyễn Thị Kim Xuyến về tội danh “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 355, Khoản 4 – Bộ luật Hình sự năm 2015 và tội danh “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 165, Khoản 3 – Bộ luật Hình sự năm 1999.

Hai bị can Phan Văn Anh Vũ và Phạm Văn Phước bị truy tố về tội danh “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 355, Khoản 4 – Bộ luật Hình sự năm 2015.

22 bị can còn lại bị VKSND Tối cao truy tố về cùng tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo cáo trạng, với vai trò là Tổng giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị và Chủ tịch Hội đồng tín dụng DAB, Trần Phương Bình đã chỉ đạo các bị can khác thực hiện hành vi phạm tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt hơn 2.057 tỷ đồng, cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế, gây thiệt hại hơn 1.551 tỷ đồng, tổng cộng gây thiệt hại cho DAB hơn 3.608 tỷ đồng, là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng DAB tại thời điểm ngày 31-12-2015: Lỗ lũy kế 31.076 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỷ đồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỷ đồng.

VKSND Tối cao xác định, trách nhiệm của các bị can trong việc gây thiệt hại cho DAB hơn 3.600 tỷ đồng liên quan đến 3 nhóm hành vi, gồm: nhóm hành vi của Trần Phương Bình, Nguyễn Thị Kim Xuyến, Phan Văn Anh Vũ, Phạm Văn Phước lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt của DAB 2.057.296.898.223 đồng; nhóm hành vi của Trần Phương Bình và đồng phạm cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây thiệt hại cho DAB 1.551.419.039.173 đồng; nhóm hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng của 3 bị can thuộc Ban kiểm soát DAB.

Trong nhóm hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản của DAB, Viện Kiểm sát cho rằng, hai bị can Trần Phương Bình và Nguyễn Thị Kim Xuyến đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt của DAB 1.160.582.877.084 đồng trong việc mua 74.279.056 cổ phần DAB từ năm 2007 đến năm 2014. Để có tiền mua cổ phần DAB, Trần Phương Bình chỉ đạo Nguyễn Thị Kim Xuyến và các bị can thực hiện 9 hành vi phạm tội trong việc lập phiếu thu tiền khống đứng tên Trần Phương Bình và người thân mua cổ phần DAB. Để bù đắp số tiền thu khống, Bình chỉ đạo Xuyến và các bị can thực hiện các hành vi trái pháp luật bằng cách: xuất quỹ bán vàng, lập hồ sơ cho vay khống để tất toán tiền mua cổ phần.

Cũng thuộc nhóm hành vi này, Phan Văn Anh Vũ  bị cáo buộc đã lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt hơn 203 tỷ đồng và Trần Phương Bình chiếm đoạt hơn 294 tỷ đồng của DAB.

Cụ thể, năm 2013, DAB bị thua lỗ kéo dài, thiếu hụt số lượng lớn tiền, vàng trong kho quỹ, Trần Phương Bình có chủ trương tăng vốn điều lệ DAB từ 5.000 tỷ đồng lên 6.000 tỷ đồng để thu hút vốn đầu tư. Do quen biết nhau từ trước, Trần Phương Bình và Phan Văn Anh Vũ bàn bạc và thống nhất: Phan Văn Anh Vũ mua 60.000.000 cổ phần DAB với giá 600 tỷ đồng khi DAB tăng vốn điều lệ lên 6.000 tỷ đồng vào năm 2014, mục đích để Phan Văn Anh Vũ trở thành cổ đông lớn, có quyền chi phối tại DAB. Nguồn tiền mua cổ phần DAB gồm: Phan Văn Anh Vũ thế chấp 220 lô đất tại Đà Nẵng vay 400 tỷ đồng của DAB. Đối với 200 tỷ đồng còn lại, Trần Phương Bình chỉ đạo nhân viên DAB xuất quỹ cho Phan Văn Anh Vũ và Phan Văn Anh Vũ kí khống chứng từ nộp 200 tỷ đồng vào DAB để Vũ có được 200 tỷ đồng tham gia mua cổ phần của DAB. Sau này, việc tăng vốn điều lệ lên 6.000 tỷ đồng không thành công, ngày 8-4-2014, Trần Phương Bình chỉ đạo DAB chuyển trả 600 tỷ đồng và  hơn 9,5 tỷ đồng tiền lãi của 600 tỷ đồng vào tài khoản của Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79 (do Phan Văn Anh Vũ làm Chủ tịch HĐQT) tại DAB Chi nhánh Đà Nẵng. Như vậy, Phan Văn Anh Vũ chỉ nộp 400 tỷ đồng nhưng lại nhận 600 tỷ đồng và hơn 9,5 tỷ đồng tiền lãi, tức là đã chiếm đoạt của DAB 200 tỷ đồng gốc do ký chứng từ nộp khống mà có và gần 3,2 tỷ đồng tiền lãi của số tiền khống này.

Trong nhóm hành vi cố ý làm trái, Trần Phương Bình và đồng phạm bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây thiệt hại cho DAB các khoản tiền hơn 467 tỷ đồng (trong việc chi lãi ngoài để huy động vốn), hơn 384 tỷ đồng (trong việc kinh doanh ngoại hối), hơn 611 tỷ đồng (trong việc kinh doanh vàng tài khoản) và một số thiệt hại khác.

Đối với nhóm hành vi thiếu trách nhiệm gây  hậu quả nghiêm trọng của 3 bị can Nguyễn Thị Cúc, Phan Thị Tố Loan, Nguyễn Vinh Sơn (thuộc Ban kiểm soát DAB), Viện Kiểm sát nhận định, trong thời gian làm nhiệm vụ tại Ban Kiểm soát DAB, Nguyễn Thị Cúc, Phan Thị Tố Loan, Nguyễn Vinh Sơn đã thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, để cho Trần Phương Bình, Nguyễn Thị Kim Xuyến và các bị can đồng phạm lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế, gây hậu quả thiệt hại cho DAB hơn 3.608 tỷ đồng.

KIM ANH