Từ Đồn Chợ Cá vọng về...!

Thứ bảy, 23/04/2016 11:13

(Cadn.com.vn) - Tỉnh lộ ĐT609B trong những ngày tháng tư hết sức bận rộn bởi anh em công nhân Cty TNHH Thanh Tùng đang ngày đêm gấp rút mở rộng làn đường từ thị trấn Ái Nghĩa đến đầu cầu Giao Thuỷ. Đây là hạng mục đường dẫn được UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt cùng Dự án xây dựng cầu Giao Thủy vắt qua sông Thu Bồn, nối liền giữa xã Đại An, H.Đại Lộc với xã Duy Hòa, H.Duy Xuyên. Cũng chính trên quãng đường chừng 5 km này, hơn 40 năm trước, quân và dân Đại Lộc đã phải chịu nhiều hy sinh, mất mát hết sức to lớn trong cuộc đấu tranh giải phóng quê hương...

Nhà bia tưởng niệm, tri ân 13 liệt sĩ đánh Đồn Chợ Cá. Ảnh: Thái Mỹ

Để khống chế quân giải phóng ở vùng B Đại Lộc và hỗ trợ cứ điểm Thượng Đức, Mỹ-ngụy đã thiết lập khu căn cứ quân sự Núi Lở, Ái Nghĩa, trang bị nhiều loại vũ khí và phương tiện chiến tranh hiện đại, tăng cường nhiều sắc lính, liên tục mở các đợt càn quét, bố ráp với phương châm hết sức tàn bạo là "tìm và diệt" các cơ sở cách mạng. Mỗi lần chúng triển khai các cuộc hành quân về các xã lân cận là nhà cửa, xóm làng bị đốt phá, ruộng vườn bị cày nát, máu của bao người dân lương thiện và cán bộ, chiến sĩ (CBCS) cách mạng lại rơi. Có lúc địch kéo cả Trung đoàn 137 lính thủy đánh bộ Mỹ với quân số hơn 1.200 tên về đóng tại căn cứ Ái Nghĩa, bố phòng 12 khẩu pháo 105 ly, hàng chục khẩu đại liên cực nhanh, xây dựng một sân bay lên thẳng dã chiến để sẵn sàng đáp ứng vũ khí cũng như vật chất quân nhu cho binh lính.

Ngoài ra, tại thôn Ái Mỹ, xã Đại An, địch xây dựng Đồn Chợ Cá rất kiên cố nhằm phòng thủ, bảo vệ quận lỵ Ái Nghĩa và căn cứ Đồi 37 do Mỹ thiết lập từ năm 1966 cách đó không xa. Đồn Chợ Cá thường xuyên có 1 tiểu đội lính Mỹ và 1 trung đội lính nghĩa quân ngụy ngày đêm canh gác cẩn mật. Thỉnh thoảng chúng hóa trang, mai phục hai bên tuyến đường này để bắt bớ, bắn giết cán bộ, du kích nằm vùng ban đêm về móc nối, liên lạc với cơ sở. Đồn Chợ Cá tuy quy mô và tiềm lực quân sự không lớn nhưng là yết hầu rất quan trọng để bảo vệ căn cứ Chi khu Ái Nghĩa, khống chế tuyến đường từ phía H.Điện Bàn lên và toàn bộ cánh Nam H.Đại Lộc. Tiểu đoàn R20, Tỉnh đội Quảng Đà quyết định tấn công tiêu diệt bằng được Đồn Chợ Cá và giao nhiệm vụ này cho Đại đội 2 lên phương án, kế hoạch tập kích.

Nhận mệnh lệnh của Tiểu đoàn trưởng, từ vùng rừng núi Phường Rạnh, Đại đội trưởng Tạ Phước Diêu chỉ huy đơn vị bí mật hành quân xuống vùng đồng bằng. Đêm 7-11-1967 mưa tầm tã, các cánh đồng chìm trong biển nước, CBCS Đại đội 2 phải dò dẫm từng bước trong màn đêm lạnh lẽo rồi vượt sông Vu Gia nước đang dâng cao để ép sát mục tiêu. 2 khẩu ĐKZ 57 nã vào Đồn thù đầu tiên, sau đó quân Đại đội 2 xông lên quét liên thanh từng tràng AK, Đồn Chợ Cá bị ngập ngụa trong lửa đạn. Bị tấn công bất ngờ, địch hoảng hốt trở tay không kịp và cuộc chiến đấu diễn ra hết sức mau chóng, ta tiêu diệt tại chỗ 9 tên lính Mỹ, 18 lính nghĩa quân, 9 tên Mỹ-ngụy khác thoi thóp do bị thương nặng, làm tê liệt hoàn toàn Đồn Chợ Cá, thu giữ 22 súng quân dụng và một số phương tiện chiến tranh.

Khi biết tin Đồn Chợ Cá thất thủ, quân địch từ các căn cứ Núi Lở, Ái Nghĩa, Đồi 37... tăng cường khẩn cấp hỏa lực rất mạnh, ồ ạt tràn về phía Đồn Chợ Cá. Dưới mặt đất, xe GMC liên tục đổ quân chi viện, trên bầu trời máy bay quần thảo thả pháo sáng, phóng rốc két ầm ầm, cuộc chiến đấu giữa Đại đội 2 với quân địch tăng cường lại tiếp tục diễn ra cực kỳ ác liệt. Trước hỏa lực mạnh của địch nhằm bao vây chặn đường rút để bắt sống và tiêu diệt sinh lực Đại đội 2, Đại đội trưởng Tạ Phước Diêu ra lệnh cho một số CBCS cùng với mình đánh cản đường tiến của địch để cho số chiến sĩ khác có điều kiện rút lui ra vòng ngoài nhằm giảm bớt tổn thất, cuối cùng 13 CBCS Đại đội 2, trong đó có Đại đội trưởng Tạ Phước Diêu anh dũng hy sinh.

Sáng hôm sau, địch cột xác các chiến sĩ vào xe kéo lê trên các ngả đường với sự hả hê để khoe khoang chiến tích, đồng thời răn đe phong trào đấu tranh cách mạng, sau đó chúng dùng xe ủi vùi xác 13 liệt sĩ Đại đội 2 xuống một hố sâu, không để lại dấu tích gì. Hành động dã man, tàn bạo của chúng càng hun đúc nỗi căm hờn cho nhân dân quanh vùng, càng nhân lên ý chí quyết tâm và sức mạnh phi thường của Tiểu đoàn R20, sau đó đã liên tục lập được nhiều chiến công đặc biệt xuất sắc...

Sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, CBCS Tiểu đoàn R20 và các cơ quan chức năng H. Đại Lộc tổ chức nhiều đợt khai quật, tìm kiếm hài cốt 13 CBCS Đại đội 2, song do địch bí mật vùi lấp, không ai biết chính xác nơi các liệt sĩ đang nằm nên công tác quy tập hết sức khó khăn. Mãi đến chiều ngày 4-6-2007, tức sau hai ngày khai quật, hài cốt của 13 CBCS mới phát hiện tại thôn 6, xã Đại An, đưa về yên nghỉ tại Nghĩa trang liệt sĩ thị trấn Ái Nghĩa. Thế là 13 CBCS Đại đội 2 dũng cảm, kiên cường trong trận đánh úp Đồn Chợ Cá đã ra đi mãi mãi cho nền tự do, độc lập của Tổ quốc đã gần 49 năm rồi. Bây giờ bên tỉnh lộ ĐT609B, nơi chính các anh ngã xuống đã có Đền tưởng niệm công ơn to lớn của các anh, những người con của xứ sở quê hương anh hùng, để các thế hệ hôm nay và mai sau nhớ mãi cái tên Đồn Chợ Cá, một khúc ca hào hùng mà đầy bi tráng được sản sinh từ lòng yêu nước nồng nàn của dân tộc ta.

Thái Mỹ