Những quy định mới về việc đóng BHXH từ ngày 1-1-2018; phí khám chữa bệnh (KCB) bảo hiểm y tế (BHYT) vượt quỹ KCB BHYT; số chi KCB BHYT bội chi cao... là những vấn đề nổi bật được đề cập tại Hội nghị trực tuyến cung cấp thông tin định kỳ về bảo hiểm xã hội (BHXH), BHYT tháng 10 năm 2017 do BHXH Việt Nam tổ chức chiều 31-10.

Người dân tham gia khám bệnh BHYT tại cơ sở y tế.

Nhiều tỉnh có số chi KCB BHYT bội chi cao

Theo BHXH Việt Nam, tính đến tháng 9-2017, đã có 122,6 triệu hồ sơ được gửi về đề nghị thanh toán BHYT với số tiền gần 63.600 tỷ đồng, tăng hơn 7.500 tỷ đồng so với tháng trước. 21 tỉnh có chi phí khám, chữa bệnh (KCB) BHYT 9 tháng vượt quỹ KCB BHYT cả năm 2017 hơn 100 tỷ đồng;  6 tỉnh có số chi KCB BHYT bội chi cao: Nghệ An (919 tỷ đồng), Thanh Hóa (780 tỷ đồng), Quảng Nam (579 tỷ đồng), Quảng Ninh (359 tỷ đồng), Hà Tĩnh (281 tỷ đồng) và Hải Dương (247 tỷ đồng). BHXH các tỉnh, thành phố đã thực hiện giám định, duyệt, áp dụng 11,4 triệu bản ghi về danh mục thuốc, dịch vụ kỹ thuật, vật tư y tế. BHXH các tỉnh, thành phố đã từ chối hơn 358.000 danh mục dịch vụ, tỷ lệ 2,74% số đề nghị của cơ sở KCB. Quá trình giám định danh mục vẫn còn tình trạng đề nghị áp dụng các dịch vụ chưa được Bộ Y tế phiên tương đương và việc điều chỉnh, bổ sung thông tin còn thiếu so với quy định...

Trong 9 tháng qua, toàn quốc có hơn 12.000 cơ sở khám chữa bệnh BHYT liên thông dữ liệu lên Hệ thống thông tin giám định BHYT (tỷ lệ bình quân đạt 96,3%). Một số tỉnh, thành phố có tỷ lệ liên thông thấp, như: TPHCM (82,32%), Hà Nội (87,11%), Bà Rịa - Vũng Tàu (90,91%), Hưng Yên (92,5%). Tới hết tháng 9-2017, số hồ sơ gửi đúng ngày tăng 3,3%, đạt tỷ lệ 48,1%... Qua giám định tự động, hệ thống chưa chấp nhận thanh toán chi phí của hơn 17,6 triệu hồ sơ, chiếm tỷ lệ 14,3% tổng số hồ sơ đề nghị.

Nguyên nhân là do các cơ sở KCB mã hóa sai thông tin danh mục theo bộ mã dùng chung của Bộ Y tế, dữ liệu XML không đúng danh mục đã thống nhất với cơ quan BHXH; đồng thời chưa thực hiện hoàn thành việc giám định danh mục để tỷ lệ dịch vụ y tế chờ phê duyệt như Long An, Lạng Sơn, Quảng Nam, Gia Lai, Bình Định,... Ngoài ra, trong 9 tháng đầu năm 2017, BHXH các tỉnh, thành phố đã thực hiện giám định chủ động hơn 9,3 triệu hồ sơ (đạt 7,8% số hồ sơ đề nghị thanh toán), với số tiền từ chối thanh toán gần 115 tỷ đồng; chi phí cho KCB BHYT cho nhóm đối tượng học sinh, sinh viên hơn 2.000 tỷ đồng, với hơn 6,3 triệu lượt khám chữa bệnh.

Quy định mới về việc đóng BHXH

BHXH Việt Nam cho biết, từ ngày 1-1-2018,  tiền lương đóng BHXH bắt buộc sẽ thay đổi tại các đơn vị, doanh nghiệp theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định trên cơ sở quy định của Luật BHXH. Căn cứ theo quy định của Luật BHXH năm 2014, từ ngày 1-1-2018, mức đóng BHXH bắt buộc sẽ gồm mức lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác. Trong đó, mức lương làm căn cứ đóng BHXH theo thang lương, bảng lương do doanh nghiệp tự xây dựng. Với đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định: Từ ngày 1-1-2018, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc vẫn là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm (hệ số) và các khoản phụ cấp chức vụ (hệ số), phụ cấp thâm niên vượt khung (%), phụ cấp thâm niên nghề (nếu có) (%) trên cơ sở mức mức lương cơ sở do Nhà nước quy định từng thời kỳ. Các khoản bổ sung khác là khoản tiền ngoài mức lương, phụ cấp lương và có liên quan đến thực hiện công việc hoặc chức danh trong hợp đồng lao động.

Các khoản bổ sung khác không bao gồm: Tiền thưởng theo quy định tại Điều 103 của Bộ luật Lao động; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ khi người lao động có thân nhân chết, người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác không liên quan đến thực hiện công việc hoặc chức danh trong hợp đồng lao động. Việc đóng BHXH trên tiền lương thực tế là để đảm bảo quyền lợi cho người lao động, khi nghỉ hưởng chế độ ốm đau, thai sản, nghỉ hưu... mức hưởng sẽ cao hơn.

Tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc thấp nhất bằng mức lương tối thiểu vùng; cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở theo quy định của Chính phủ. Phụ cấp lương là khoản tiền bù đắp các yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ trong mức lương theo công việc hoặc chức danh của thang lương, bảng lương như: Phụ cấp chức vụ, chức danh; phụ cấp trách nhiệm; phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; phụ cấp thâm niên; phụ cấp khu vực; phụ cấp lưu động; phụ cấp thu hút và các phụ cấp có tính chất tương tự.

Theo BHXH Việt Nam, tiền lương tháng đóng BHXH đối với người làm công việc hoặc chức danh giản đơn nhất trong điều kiện lao động bình thường không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng. Một số trường hợp khác được quy định cụ thể, như: Công việc hoặc chức danh đòi hỏi lao động qua đào tạo, học nghề (kể cả lao động do doanh nghiệp tự dạy nghề) phải cao hơn ít nhất 7% so với mức lương tối thiểu vùng; công việc hoặc chức danh có điều kiện lao động nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm phải cao hơn ít nhất 5%; công việc hoặc chức danh có điều kiện lao động đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm phải cao hơn ít nhất 7% so với mức lương của công việc hoặc chức danh có độ phức tạp tương đương, làm việc trong điều kiện lao động bình thường.

BHXH Việt Nam cũng cho biết, từ ngày 1-1-2018, người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH. Người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép lao đông hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của Chính phủ. Và cũng từ ngày 1-1-2018, người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Cụ thể, bằng 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; bằng 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc diện cận nghèo và bằng 10% đối với các đối tượng khác. Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng)...

LÊ HÙNG