(Cadn.com.vn) - “Văn học nghệ thuật thời kỳ đổi mới có nhiều thuận lợi nhưng cũng phải đối mặt với không ít khó khăn". Đây là nhận định của Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, nhà văn Đỗ Kim Cuông trong một cuộc trao đổi với báo chí về việc làm thế nào để văn học nghệ thuật phát triển đúng hướng, góp phần tích cực vào việc xây dựng văn hóa, con người Việt Nam trong tình hình mới.

Nhà văn Đỗ Kim Cuông.

P.V: Xin ông cho biết, thực trạng, xu hướng sáng tác văn học nghệ thuật Việt Nam trong thời kỳ đổi mới?

Ông Đỗ Kim Cuông: Quá trình đổi mới của đất nước mở ra những cơ hội, thuận lợi mới cùng những thách thức, khó khăn mới cho sự phát triển văn hóa, văn học, nghệ thuật. Yêu cầu mới của đất nước, nhu cầu hưởng thụ, sáng tạo văn học, nghệ thuật của nhân dân thay đổi trong đó có những mặt cao hơn; sự thay đổi nhanh chóng, sâu sắc trong mọi mặt đời sống xã hội tác động trực tiếp đến chính quá trình sáng tạo, tiếp nhận văn học, nghệ thuật.

Trong những năm tháng đất nước đang nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách để ổn định kinh tế vĩ mô, lấy lại đà tăng trưởng để tiếp tục đổi mới toàn diện, các ngành, các cấp đã đổi thay, cố gắng từng bước thúc đẩy nhiều mặt hoạt động của văn học, nghệ thuật. Những cuộc vận động sáng tác, những giải thưởng, cuộc thi, liên hoan diễn ra ngày càng nhiều hơn, gắn với sự đầu tư của Nhà nước cùng hoạt động xã hội hóa. Những hội thảo khoa học, các biện pháp quản lý, điều hành đã kịp thời được đưa ra để nhìn nhận, đánh giá và mở hướng phát triển, chấn chỉnh những sai sót, tiêu cực trong các hoạt động xuất bản, biểu diễn, trưng bày, lễ hội, truyền bá văn học, nghệ thuật cùng các giải pháp đặt hàng, khuyến khích mới...

Về xu hướng sáng tác, tôi cho rằng trước sự phát triển của đất nước trong quá trình đổi mới và hội nhập, xu hướng văn học nghệ thuật về cơ bản là nhiều văn nghệ sĩ vẫn gắn bó với đề tài cách mạng và kháng chiến. Chiến tranh đã lùi xa 40 năm nhưng mảng đề tài này luôn được giới văn nghệ sĩ quan tâm. Trong Cuộc thi sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật có chất lượng cao về tư tưởng, nghệ thuật, phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975 vừa được tổ chức có hơn 1.400 tác phẩm gửi tới tham dự. Riêng Hội Nhà văn Việt Nam đã có gần 100 tiểu thuyết, trường ca; các hội Mỹ thuật, Nghệ sĩ nhiếp ảnh, Nhạc sĩ, Sân khấu... đều có hàng trăm tác phẩm dự thi.

Bên cạnh đó, đề tài đổi mới hiện nay cũng là một trong những đề tài được giới văn nghệ sĩ quan tâm bởi sự phát triển của đất nước trên các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, kinh tế, văn hóa, xã hội; mặt khác qua công cuộc đổi mới này cũng bộc lộ những vấn đề mà xã hội quan tâm như trong Nghị quyết của Đảng đã cảnh báo về vấn đề suy thoái đạo đức, lối sống, một số vấn đề về tệ nạn xã hội. Các tác giả điện ảnh, sân khấu, văn học đều đã đi sâu phân tích khía cạnh này để làm rõ hơn con người Việt Nam hiện nay ra sao, như thế nào, đồng thời tìm giải pháp thực hiện Nghị quyết Trung ương 9 khóa XI là văn học nghệ thuật phải góp phần vào việc xây dựng nhân cach, phẩm chất con người Việt Nam trong chiến lược đổi mới đất nước.

P.V:Vậy thưa ông, vai trò của văn học nghệ thuật và trách nhiệm của văn nghệ sĩ tham gia xây đắp những giá trị chung của con người Việt Nam trong thời kỳ mới như thế nào?

Ông Đỗ Kim Cuông: Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là sự ra đời của Nghị quyết Trung ương 9 khóa XI về "Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước", văn học nghệ thuật có sự phát triển rõ nét. Riêng trong 5 năm qua, nhờ sự quan tâm của các cấp chi bộ Đảng, chính quyền trong cả nước, đội ngũ văn nghệ sĩ phát triển mạnh mẽ về số lượng, chất lượng sáng tác. Cả nước hiện có hơn 4,2 vạn văn nghệ sĩ đang hoạt động trong 63 hội văn học nghệ thuật các tỉnh, thành phố và 10 hội văn học nghệ thuật Trung ương. Hàng năm, đội ngũ này đã đóng góp số lượng tác phẩm không nhỏ cho đời sống văn học nghệ thuật nước nhà. Các ngày lễ lớn của đất nước những năm qua đều có vai trò, đóng góp tích cực của đội ngũ văn nghệ sĩ thông qua các chương trình nghệ thuật, biểu diễn, các sáng tác văn học.

Đánh giá chung của Thường trực đoàn chủ tịch Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật hiện nay đều cho rằng mặc dù trong điều kiện còn khó khăn nhưng đội ngũ văn nghệ sĩ của Việt Nam đang tiếp tục phát triển và có những sáng tác tạo dấu ấn lớn trong đời sống xã hội.

T.H
(thực hiện)