Bãi vàng 38 (thuộc xã Phước Hòa, huyện Phước Sơn, Quảng Nam) dù đã hết hạn khai thác từ nhiều năm qua nhưng chưa thực hiện hoàn thổ đóng cửa mỏ theo quy định. Nguyên nhân, địa phương cho rằng do thiếu nguồn kinh phí để thực hiện việc đóng cửa mỏ. Sự việc kéo dài khiến nơi đây trở thành điểm nóng về khai thác vàng trái phép trong những năm qua.

Trước đây, UBND tỉnh Quảng Nam cấp giấy phép cho Cty Nguyên Thành Đạt (trụ sở thị trấn Khâm Đức, huyện Phước Sơn) khai thác tại Bãi vàng 38, thời hạn đến năm 2016. Năm 2017, Công ty này tiếp tục được cấp phép thăm dò trên diện tích 9,26ha đến tháng 8-2019. Tuy nhiên sau đó Cty này không thực hiện báo cáo kết quả thăm dò, đánh giá trữ lượng nên huyện Phước Sơn đã yêu cầu cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý, chấm dứt hoạt động. Sau khi Cty Nguyên Thành Đạt chấm dứt hoạt động tại đây, nhiều đối tượng trong và ngoài tỉnh Quảng Nam đổ xô vào đây tổ chức thành nhiều nhóm để khai thác vàng trái phép gây ô nhiễm môi trường, thất thoát nguồn khoáng sản và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn cao. 

Trước tình hình đó, UBND huyện Phước Sơn cùng các ngành chức năng của huyện, tỉnh đã nhiều lần thành lập các đoàn kiểm tra, truy quét, nhưng khi các lực lượng chức năng rời khỏi hiện trường thì các đối tượng tiếp tục đến hoạt động khai thác trái phép. Mới đây, lúc 5 giờ ngày 28-7-2021, Tổ công tác của Phòng Cảnh sát môi trường - Công an tỉnh Quảng Nam phối hợp Phòng Cảnh sát cơ động - Công an tỉnh tổ chức kiểm tra, truy quét hoạt động khai thác vàng trái phép tại khu vực bãi 38. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện tại 2 khu vực thuộc bãi 38 có khoảng gần 100 người đang thực hiện hoạt động khai thác vàng trái phép.

Tổ công tác đã lập biên bản, tạm đình chỉ hoạt động khai thác vàng trái phép tại 2 khu vực này, lập biên bản làm việc với 2 người liên quan là ông Nguyễn Văn Hà (1976, trú huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên), là chủ hoạt động khai thác và ông Hoàng Văn Trang (1985, trú xã Phước Đức, huyện Phước Sơn). Qua làm việc, ông Trang khai nhận thực hiện hoạt động khai thác vàng trái phép theo chỉ đạo của ông Ngô Bá Lộc (trú thị trấn Khâm Đức, huyện Phước Sơn), tại thời điểm kiểm tra ông Lộc không có mặt tại hiện trường. Theo đó, lực lượng chức năng đã phá hủy toàn bộ công cụ, phương tiện phục vụ khai thác vàng trái phép, gồm: 9 lán trại, 9 máy nổ, 2 máy phát điện, 5 cối xay, nhiều công cụ khác có liên quan; đồng thời đẩy đuổi gần 100 người ra khỏi khu vực khai thác trái phép.

Một góc bãi vàng 38 bị các đối tượng làm vàng cày xới nham nhở.

Thượng tá Nguyễn Quốc Tuấn- Trưởng Công an huyện Phước Sơn (Quảng Nam) cho biết, đây không phải lần đầu lực lượng Công an truy quét, đẩy đuổi các đối tượng khai thác vàng trái phép tại bãi vàng 38. Cụ thể, lúc 3 giờ ngày 16-6-2021, lực lượng Công an huyện tiến hành hoạt động truy quét tại khu vực bãi vàng 38. Qua kiểm tra phát hiện có 12 lán trại, 30 đối tượng khai thác vàng trái phép dọc theo các bờ suối. Do địa hình đồi núi, các phương tiện máy móc đặt trong hầm, không thể tạm giữ để xử lý theo quy định của pháp luật nên lực lượng chức năng đã tiêu hủy tại chỗ 12 máy nổ, máy phát điện, cối xay phục vụ việc khai thác vàng trái phép. Ngoài ra một số đối tượng khác đã bỏ trốn khi phát hiện lực lượng Công an. Trước đó, Công an huyện Phước Sơn cũng đã phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế- Công an tỉnh Quảng Nam bí mật tập kích vào bãi vàng 38, bắt giữ nhiều đối tượng đang khai thác vàng trái phép tại đây.

“Khu vực này có nhiều hầm sâu, nên nhiều đối tượng đã kịp chạy vào trong đó để ẩn nấp. Các hầm thường có nhiều ngóc ngách, lực lượng chức năng thì không thông thạo địa hình nên không thể vào sâu trong hầm được. Các đối tượng bị bắt đa số là người dân các tỉnh phía Bắc như Cao Bằng, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Thanh Hóa... vào đây làm. Tổ công tác đã đốt phá một số lán trại, máy móc, phương tiện của các đối tượng làm vàng trái phép tại đây, đồng thời đẩy đuổi các đối tượng ra khỏi địa phương”, lãnh đạo Công an huyện Phước Sơn thông tin thêm.

Hầm vàng và một đối tượng đang làm vàng trái phép trong hầm ở khu vực bãi vàng 38.

Trước tình hình trên, chiều 4-8, trao đổi với phóng viên Chuyên đề Công an TP Đà Nẵng, ông Hồ Công Điểm - Phó Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cho hay, liên quan đến bãi vàng 38, tỉnh đã giao cho huyện thực hiện đóng cửa mỏ. Tuy nhiên kinh phí để thực hiện đóng cửa mỏ quá lớn, khoảng trên 500 triệu đồng nên chưa thể thực hiện được.

“Tỉnh nói sử dụng nguồn kinh phí ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường mà Cty Nguyên Thành Đạt đã nộp ngân sách trước đây để thực hiện. Thế nhưng nguồn này chỉ có 150 triệu đồng nên không đủ, trong khi huyện thì không có nguồn. Huyện cũng đã báo cáo lên tỉnh để xin kinh phí hỗ trợ đóng cửa mỏ, nhưng chưa thấy tỉnh trả lời. Trước mắt, huyện tiếp tục truy quét, đẩy đuổi; đồng thời chỉ đạo Phòng TN&MT hạch toán sơ bộ lại kinh phí đóng cửa mỏ để đề xuất cụ thể lại tỉnh trong thời gian tới”, ông Điềm nói.

BÃO BÌNH