Múa rối nước là loại hình nghệ thuật đặc sắc, khắc họa vẻ đẹp truyền thống nền văn minh lúa nước, ra đời cùng lúc với sự hình thành của văn hóa Đại Việt. Tuy trải qua bao thăng trầm, thách thức nhưng đến nay múa rối nước vẫn luôn có chỗ đứng vững chắc trong lòng khán giả yêu mến nghệ thuật truyền thống. Tại Hội An (Quảng Nam), thương hiệu "rối nước Hội An" nhiều năm qua cũng ghi được dấu ấn đậm nét với du khách trong và ngoài nước. Nhằm hướng đến việc bảo tồn loại hình nghệ thuật độc đáo này Trung tâm Văn hóa - Thể thao TP Hội An đã có những đầu tư đúng mức, đưa nghệ thuật rối nước tiến một bước gần hơn với công chúng, mang lại nhiều tín hiệu tích cực.

Các diễn viên tham gia biểu diễn múa rối nước tại Hội An phấn khởi trong các đêm diễn.

Theo nhận định của ông Võ Phùng, Giám đốc Trung tâm Văn hóa Hội An, múa rối nước luôn cuốn hút, quyến rũ khiến người xem đã trót đam mê thì khó lòng bỏ qua. Bởi, ngoài việc khắc họa được vẻ đẹp truyền thống gần gũi, thân quen của dân tộc Việt múa rối nước hiện đại còn có sự kết hợp hoàn hảo giữa âm thanh, ánh sáng và âm nhạc mang đến những sự trải nghiệm mới mẽ, cảm xúc hứng thú, hấp dẫn người xem. Thực tế, từ năm 2015 Hội An đã thí điểm, mở các vở diễn múa rối nước tại Nhà hát Hội An để giới thiệu đến công chúng. Cũng từ đó, du khách đến với phố cổ có thêm một món ăn tinh thần mới, đầy màu sắc. Với đặc thù là loại hình nghệ thuật truyền thống, ca ngợi vẻ đẹp dân tộc từ lũy tre, ngôi làng đến những hoạt động thường nhật như bắt cua, cày cấy, bắt vịt, đến những điệu múa, làn điệu dân ca... nên loại hình múa rối nước có mặt tại Hội An-mảnh đất di sản như là điều tất yếu.

Vào các tối thứ ba, thứ sáu và thứ bảy hàng tuần, đội nghệ thuật Trung tâm Văn hóa Hội An sẽ giới thiệu đến du khách những vở diễn khác nhau. Trong Nhà hát, trái ngược với không khí náo nhiệt bên ngoài, du khách sẽ có cơ hội lắng nghe, tận mắt chứng kiến những chú rối cùng với nhạc hiệu, tiếng trống, tiếng pháo... dựng lên một bức tranh chân quê muôn màu, sống động. Mỗi vở diễn thường kéo dài khoảng 45 phút, trong đó, "đặc sản" không thể thiếu của múa rối nước đó là việc pha trò hề, gây tiếng cười sảng khoái cho khán giả. Nội dung của các vở diễn cũng xoay quanh vấn đề chính gắn liền với đời sống nông nghiệp của cư dân người Việt từ 1.000 năm trước như: em bé chăn trâu, nhi đồng vui chơi... Bên cạnh, còn có các tiết mục mang đậm bản sắc đặc trưng văn hóa Hội An - xứ Quảng như: múa Apsara, Truyền thuyết con Cù được các nghệ nhân giàu kinh nghiệm dàn dựng và biểu diễn. "Múa rối nước mang giá trị truyền thống dân tộc Việt và là loại hình nghệ thuật tôi rất ưa thích, khám phá. Ở nhiều nước trên thế giới có tồn tại múa rối nhưng múa rối nước thì chỉ có ở Việt Nam. Trong các chuyến du lịch Việt Nam tôi và gia đình đều ghé thăm Hội An, được thưởng thức nghệ thuật múa rối nước hấp dẫn ở đây", ông H.Tom, du khách đến từ Anh chia sẻ. Cũng theo đánh giá của nhiều du khách theo dõi các đêm diễn múa rối nước Hội An, điều khiến họ hứng thú với loại hình này cũng chính từ những tiếng cười, sự hấp dẫn, màng tung hứng, nhảy múa đẹp mắt của các chú tễu trên sân khấu "dã chiến".

Múa rối nước có mặt ở Hội An thu hút sự ủng hộ, hưởng ứng nhiệt tình của khán giả trong những năm qua.

Hiện tại, để có kinh phí tiếp tục đầu tư, phát triển loại hình nghệ thuật múa rối nước, Trung tâm Văn hóa Hội An tổ chức bán vé 80.000 đồng/vé người lớn và 40.000 đồng/vé trẻ em cho mỗi đêm diễn. Theo ông Phùng, từ năm 2015 đến nay đơn vị tổ chức biểu diễn thử nghiệm múa rối nước tại Nhà hát và trước những phản hồi tích cực từ người dân cùng du khách, thành phố quyết định đưa loại hình nghệ thuật dân gian này trở thành sản phẩm du lịch mới của địa phương. Ban đầu, để xây dựng đội ngũ diễn viên chuyên nghiệp với các vở diễn chất lượng, TP Hội An đã mời các thầy giáo lão luyện về nghệ thuật múa rối nước tại Nhà hát múa rối Thăng Long (Hà Nội) về truyền dạy kỹ năng cho 20 thành viên trong đội nghệ thuật. "Chỉ trong thời gian ngắn, nhờ tinh thần quyết tâm các thành viên đã lĩnh hội đủ những tinh hoa của nghệ thuật múa rối nước, có đủ tầm để biểu diễn thành công các vở diễn, phục vụ du khách. Điều đấy cũng là cơ sở cần thiết để Hội An hiện thực hóa việc đưa loại hình này trở thành sản phẩm du lịch của địa phương", ông Phùng trao đổi.

Trong khi đó, theo đánh giá của ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP Hội An thì những thành công ban đầu của việc đưa nghệ thuật múa rối nước vào phục vụ du khách đến với phố cổ cũng tạo nhiều động lực để TP có những phương án mới, đầu tư nội dung các vở diễn đa dạng hơn, hoành tráng hơn để thu hút nhiều du khách. Hiện nay, Hội An cũng đang có chủ trương đưa nghệ thuật múa rối nước vào biểu diễn ở trung tâm phố cổ. Với đề án này TP cũng sẽ chú tâm đến việc triển khai xây dựng một sân khấu đúng chuẩn ở sát mép sông Hoài, bên khối Đồng Hiệp. Khi đó, thương hiệu "múa rối nước Hội An" sẽ có một bước tiến xa, đến gần hơn nữa  với công chúng yêu nghệ thuật truyền thống.

PHI NÔNG