Với truyền thống hào hùng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, P.Hòa Hải (Q. Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng) vinh dự 2 lần được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân". Mấy chục năm đã trôi qua, Hòa Hải bây giờ đang vững vàng đi lên. Trên nền tảng quá khứ "Trung thành vô hạn, kiên cường bất khuất" rất đỗi tự hào năm xưa, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân P. Hòa Hải đã và đang chung sức đồng lòng tạo sức bật mới, làm nên những đổi thay diệu kỳ.

Diện mạo P. Hòa Hải thay đổi từng ngày với những con đường rộng rãi, hạ tầng khang trang. (Ảnh: BĐN)

Trung thành vô hạn, kiên cường bất khuất

Cách đây hơn 50 năm, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang diễn ra gay go, ác liệt, Hòa Hải trở thành chiến trường ác liệt nhất, Mỹ-ngụy tập trung nhiều lực lượng và phương tiện đánh phá cách mạng, dồn dân vào trại tập trung, biến nhiều thôn, làng thành vành đai trắng. Chính sách bình định, thanh lọc đã làm hơn 85% nhà cửa, đất đai bị cày ủi trắng, gây cho nhân dân biết bao đau thương, tang tóc. Chúng lập nhiều đồn bốt, các trạm ra-đa, trận địa pháo trên các cứ điểm núi Kim Sơn, Thủy Sơn, ngày đêm quan sát khống chế toàn bộ hoạt động của ta. Cùng với bộ máy ngụy quân, ngụy quyền có lúc bình quân cứ 2 tên địch kèm một người dân. Thời gian này, nhiều cán bộ, du kích hy sinh, bị bắt tù đày tra tấn.

Dù khó khăn đến mấy, song người dân Hòa Hải vẫn một lòng sắt son theo Đảng, theo cách mạng, dù nhà tan cửa nát nhưng vẫn một lời thề: "một tấc không đi, một ly không rời", "sống thì sống trên đất Hòa Hải, chết cũng chết trên đất Hòa Hải". Khắc sâu mối thù giặc, quân dân du kích ở các xóm làng Tân Lưu, Trà Lộ, Trà Khê, An Nông, Xuân Nhâm, Hải Châu, Khái Đông, Xóm Đa, Núi Chùa đồng loạt nổi dậy với những trận đánh bất ngờ, táo bạo làm cho kẻ thù khiếp sợ. Chỉ tính riêng trong thời kỳ chống Mỹ, du kích và nhân dân Hòa Hải đã đánh địch trên 650 trận lớn nhỏ, loại khỏi vòng chiến đấu 12.663 tên địch, trong đó có 7.817 tên Mỹ, diệt 150 tên sĩ quan, ác ôn, gián điệp; bắt sống 158 tên, trong đó có 10 tên Mỹ, diệt gọn 5 trung đội, gọi hàng 560 tên, bắn rơi 6 máy bay trực thăng, thu 980 súng các loại; san bằng 6 chốt điểm và 2 khu dồn, đánh sập 18 lô cốt và nhiều phương tiện chiến tranh khác của địch. Trong thời gian này, Hòa Hải được Ban đại diện Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại miền Trung Trung bộ tặng 8 chữ vàng truyền thống "Trung thành vô hạn, kiên cường bất khuất".

Nhằm ghi nhận những đóng góp to lớn của Đảng bộ và nhân dân Hòa Hải cho sự nghiệp cách mạng, giải phóng dân tộc, ngày 23-11-1969, Hòa Hải được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân". Phần thưởng cao quý này cùng với lời thề viết bằng máu trước đó tiếp tục thôi thúc hàng ngàn người con quê hương Hòa Hải nối gót cha anh, vượt bao khó khăn, gian khổ, hy sinh để cùng góp phần làm nên thắng lợi chung, giải phóng Đà Nẵng, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Kết thúc chiến tranh, Hòa Hải có 941 liệt sĩ anh dũng hy sinh trên các chiến trường, 230 Bà mẹ VNAH, 9 Anh hùng LLVT, 1 Anh hùng Lao động, 357 thương bệnh binh, trên 2.000 gia đình có công cách mạng đang hưởng chế độ ưu đãi, hơn 550 đối tượng tham gia kháng chiến bị địch bắt tù đày và người bị nhiễm chất độc hóa học. Gần 3.000 người chết, bị tật nguyền vì bom đạn, 5/6 làng mạc bị cày trắng, hàng ngàn héc-ta đất canh tác bỏ hoang vì bom mìn. Ghi nhận sự hy sinh lớn lao đó, ngày 24-6-2005 một lần nữa Hòa Hải lại vinh dự đón nhận danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân" lần thứ 2, giai đoạn 1969 - 1975.

Những đổi thay diệu kỳ

Từ một địa phương bị chiến tranh tàn phá nặng nề, cơ sở hạ tầng hầu như chẳng có gì, chỉ có duy nhất 1 trường mẫu giáo, 4 phòng học cấp I, nhân dân nhà cửa sơ sài, đa phần là nhà tranh vách bằng tre đan, Đảng bộ và nhân dân Hòa Hải bắt tay vào công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh, kiến thiết quê nhà...

Ngỡ như một giấc mơ, tất cả đã đổi thay thật diệu kỳ khi thành phố thực hiện chỉnh trang, mở rộng đô thị về phía Đông Nam - căn cứ lõm quan trọng trong cuộc kháng chiến năm xưa... Từ chỗ nắng bụi mưa bùn, đầy đất đỏ, các tuyến đường huyết mạch Lê Văn Hiến, Trần Đại Nghĩa, Trường Sa, Mai Đăng Chơn, Nguyễn Duy Trinh, Sư Vạn Hạnh, Huyên Trân Công Chúa, Nam Kỳ Khởi Nghĩa... được làm mới, nâng cấp rộng rãi khang trang, thực sự đã làm lan tỏa không gian đô thị, tạo kết nối và là tiền đề đưa kinh tế phát triển. Song song với hạ tầng giao thông, hơn 20 năm qua là khoảng thời gian đặc biệt ghi dấu sự hình thành của hàng loạt khu dân cư mới trên địa bàn P.Hòa Hải. Từ chỗ việc đầu tư cho phát triển hạ tầng rất hạn chế thì từ năm 2015 đến nay, phường Hòa Hải đã được tập trung đầu tư để xây dựng hạ tầng giao thông, trường học, điện chiếu sáng, các thiết chế văn hóa và công trình công cộng. Những con đường kiệt, hẻm vốn lầy lội, cách trở 20 năm trước giờ đã được bê-tông hóa thẳng tắp, khang trang. Từ chỗ thưa thớt, bây giờ tuyến ven biển đã trở nên sầm uất với những khu nghỉ dưỡng, resort và những bãi tắm nối dài thu hút đông đảo người dân và du khách... Từ chỗ nhỏ lẻ, manh mún, bây giờ Làng nghề điêu khắc đá mỹ nghệ Non Nước đã được quy hoạch tập trung và có tiếng vang xa. Có thể nói, bước phát triển đột phá của hạ tầng đã làm cho phường mở rộng không gian, thay đổi diện mạo đô thị đồng thời là tiền đề đưa kinh tế phát triển...

Ông Huỳnh Quang Trung - Chủ tịch UBND P. Hòa Hải cho biết, liên tục từ đó đến nay, đặc biệt là sau hơn 20 năm chia tách thành phố, P. Hòa Hải đã có những bước phát triển vượt bậc với những thành tựu quan trọng, kinh tế phát triển khá; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng thương mại, dịch vụ du lịch. Đồng thời, tiềm năng, lợi thế của phường về phát triển du lịch, dịch vụ đã và đang được khai thác, phát huy hiệu quả. Những khu đô thị mới, dự án giao thông liên tục được đầu tư xây dựng, nâng cấp rộng rãi khang trang. Nhiều dự án du lịch, dịch vụ nhà hàng, khách sạn, resort đã đóng góp quan trọng cho ngân sách địa phương... So với những ngày đầu mới thành lập phường 1997, thu ngân sách địa phương đến nay đạt trên 50 tỷ đồng, tăng gấp 60 lần. Chính nguồn lực ấy là cơ sở để quận triển khai thực hiện đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn, đặc biệt là chăm lo cho các gia đình chính sách - những người đã anh dũng chiến đấu, đóng góp máu xương để quê hương giải phóng, mà điểm nhấn đáng chú ý là từ năm 2015 đến nay đã xây dựng, sửa chữa nhà ở cho 225 gia đình chính sách...

Ông Đặng Văn Kỳ - Bí thư Đảng ủy P. Hòa Hải khẳng định:  Khắc ghi công ơn của thế hệ cha anh đã hy sinh xương máu giành lại độc lập tự do cho dân tộc, hạnh phúc của nhân dân, trong nhiều năm qua Đảng bộ và nhân dân phường nhà đã hết sức chú trọng công tác "Đền ơn đáp nghĩa", chăm lo gia đình thương binh liệt sĩ, người có công với nước, phụng dưỡng Mẹ VNAH. Đặc biệt, thời gian gần đây P. Hoà Hải đã hoàn thành 3 công trình lớn, đó là nhà Chuông, Đại hồng chung, nhà Bia ghi danh Bà Mẹ VNAH tại Nghĩa trang Liệt sĩ; phục dựng lại hiện vật nhà truyền thống; biên tập lại lịch sử đảng bộ phường giai đoạn 1930 - 2015...

TRÍ DŨNG