Ở 2 đầu cửa ngõ nam bắc của TT-Huế, giao thông đi lại thuận lợi vì nằm trên trục QL1, giàu tài nguyên khoáng sản, nhiều danh lam thắng cảnh đẹp… Đây cũng là lý do nhiều nhà đầu tư chọn các vị trí này để triển khai các dự án du lịch. Thế nhưng, một số nhà đầu tư sau khi được nhà nước cấp hàng trăm héc-ta đất để thực hiện dự án thì lại bỏ hoang. Thực trạng này khiến hàng ngàn người dân luôn sống trong cảnh khổ sở, lo âu khi toàn bộ nhà cửa, đất đai sản xuất của họ đều nằm trong vùng dự án “treo”...

Dự án (DA) xây dựng công trình khai thác cát trắng của Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư Việt Phương (viết tắt là Cty Việt Phương) tại xã Phong Hiền, H. Phong Điền (TT-Huế) được Bộ TN & MT cấp phép lên đến 427,16 ha nhưng hơn 5 năm nay vẫn “án binh bất động”. Dẫn chúng tôi về khu cát trắng rộng hàng trăm héc-ta đi qua nhiều thôn, ông Trần Đức Thiện- Chủ tịch UBND X. Phong Hiền cho biết, tháng 6-2012, Bộ TN & MT cấp giấy phép hoạt động khoáng sản cho Cty Việt Phương khai thác khoáng sản trên địa bàn xã. Nội dung giấy phép cho thấy, tổng diện tích khu vực khai thác khoáng sản gồm có 8 khu vực với tổng diện tích hơn 400 ha nằm dọc bên tuyến tỉnh lộ 11 và gần các Bàu nước tự nhiên của địa phương. Đi dọc theo vùng đất được cấp phép, phần lớn diện tích các khu mỏ được cấp là hàng ngàn ngôi mộ của người dân trong xã đã chôn cất từ xưa đến nay và diện tích đất lâm nghiệp của người dân đang mưu sinh hàng ngày. Ông Trịnh Quang Trung (59 tuổi, ở thôn Cao Bang, X.Phong Hiền) xót xa: “Đất của dân đang sản xuất, trồng cây keo, cây tràm này đều được cấp cho dự án. Cách đây 5-6 năm, xã từng thông báo đất đai của dân đang đã được cấp cho Cty Việt Phương nhưng chờ dài cổ vẫn không thấy nhà đầu tư đền bù, DA cũng chẳng triển khai. Thời gian gần đây, dù đất của dân chưa được đền bù mà người dân sản xuất, làm lăng mộ thì có người ngăn cản không cho làm, rồi nói là đất đã cấp cho DA...”.

Chủ tịch UBND X.Phong Hiền cho biết, sau khi có giấy phép khai thác khoáng sản cấp cho Cty Việt Phương từ năm 2012 đến nay, trên địa bàn xã đã phát sinh nhiều ý kiến của người dân do việc quy hoạch đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến việc chôn cất mồ mả, xây dựng lăng mộ của người dân. “DA “treo” quá lâu không chỉ khiến cho người sống không yên tâm làm ăn mà người quá cố cũng không yên. Lâu nay, người chết ở xã đều được chôn cất ở nghĩa địa truyền thống. Vậy mà, cả khu nghĩa địa rộng hàng chục héc-ta này cũng được cấp cho DA nên mỗi lần trong xã có người qua đời muốn tìm một vị trí chôn cất rất khổ sở. Nhiều gia đình dù bị ngăn cản nhưng vẫn cố tình chôn vì không còn chỗ nào khác”- ông Nguyễn Văn Bằng (73 tuổi) thổ lộ.

Ông Trần Đức Thiện cho biết, việc quy hoạch DA khiến cho một số diện tích rừng 661 của xã sau khi thanh lý gặp khó khăn khi thực hiện DA trồng rừng. Từ đó, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân địa phương không thể tham gia trồng, chăm sóc, hưởng lợi. Trong khi đó, dù đã được cấp phép hơn 5 năm nay nhưng DA vẫn chưa hoàn thành việc đền bù giải phóng cho dân. Cũng theo ông Trần Đức Thiện, liên quan đến quy hoạch của địa phương, trước đây khi chưa có giấy phép khai thác khoáng sản, UBND X.Phong Hiền đã có nhiều khu quy hoạch đất ở nằm liền kề với khu dân cư dọc các tuyến tỉnh lộ 11C, đường trục thôn và các khu quy hoạch nghĩa trang nhân dân tập trung để quản lý. Tuy nhiên việc quy hoạch cấp phép khai thác khoáng sản đã làm cho các quy hoạch của UBND xã không thể triển khai. “Nhà cửa tui ở đây ổn định hàng chục năm nay. Nhưng do đã xuống cấp, sợ mùa mưa bão đổ sập nên năm nào cũng đến xã xin cấp phép để sửa chữa nhưng xã không cho vì nói khu vực này đã được cấp cho DA. Nhưng nếu chờ DA làm thì biết đến khi nào dân mới được sửa chữa nhà cửa”- một hộ dân than thở. Bên cạnh đó, một số hộ sử dụng đất ở nằm trong quy hoạch DA cũng không thể tách thửa, không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xây dựng mới.

Trước những kiến nghị về việc chôn cất, xây dựng mồ mả; liên quan đến đất sản xuất, đất ở, đất nghĩa trang của người dân X.Phong Hiền cấp cho DA khai thác khoáng sản, tại các kỳ họp HĐND xã từ năm 2012 đến nay và những lần tiếp xúc cử tri của các Đoàn Đại biểu Quốc hội; cử tri X.Phong Hiền đã nhiều lần kiến nghị cơ quan có thẩm quyền thu hồi, điều chỉnh giấy phép khai thác đối với Cty Việt Phương nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả. “Thực tế tiến độ DA triển khai rất chậm. Từ năm 2014, UBND tỉnh đã có quyết định thu hồi và cho Cty Việt Phương thuê đất sử dụng vào mục đích khai thác cát trắng tại X.Phong Hiền giai đoạn 1 với diện tích 40,5 ha và thời hạn đến năm 2020. Tuy nhiên, từ sau khi có quyết định cho thuê đất của UBND tỉnh đến nay đã quá 3 năm nhưng Cty Việt Phương vẫn chưa thực hiện khai thác. Ngoài ra, theo giấy phép, Cty này phải xây dựng DA nhà máy chế biến khai thác cát trắng chế biến sâu nhưng đến nay vẫn chưa xây dựng”- Chủ tịch UBND X.Phong Hiền bức xúc.

Trước thực trạng DA của Cty Việt Phương triển khai quá chậm, người dân quá bức xúc, đầu tháng 9-2017, UBND X. Phong Hiền đã có tờ trình kiến nghị lên cấp trên điều chỉnh một số nội dung như: điều chỉnh sang đất ở với diện tích gần 4 ha bởi năm 2012, xã đã quy hoạch phân lô đất ở nhưng do chồng lấn quy hoạch của DA Việt Phương nên không thực hiện được. Điều chỉnh sang đất quy hoạch nghĩa trang nhân dân với diện tích hơn 30 ha ở thôn Vịnh Nãy (X.Phong Hiền) bởi, vị trí này trước đây xã đã lập quy hoạch nhưng sau này DA được cấp chồng lên... Từ những tâm tư, nguyện vọng của người dân và chính quyền địa phương X.Phong Hiền, chúng tôi nhiều lần tìm đến văn phòng của Cty Việt Phương đóng tại X.Phong Hiền nhưng không có bóng người.

(còn nữa)

H.LAN