Bà Ursula von der Leyen, 60 tuổi, đương kim Bộ trưởng Quốc phòng Đức vừa được các nhà lãnh đạo 28 nước thành viên Liên minh Châu Âu (EU) thống nhất lựa chọn vào chiếc ghế thay ông Jean-Claude Juncker giữ chức vụ quan trọng nhất của khối là Chủ tịch Ủy ban Châu Âu (EC), nhiệm kỳ 2019-2024. Bà Leyen đang bắt đầu chiến dịch vận động để được Nghị viện Châu Âu phê chuẩn trong phiên họp vào giữa tháng 7, trong bối cảnh sự chống đối bà đang có dấu hiệu gia tăng tại Châu Âu.

Bà Ursula von der Leyen.  Ảnh: DPA

Quyết định đề cử bà Leyen được đưa ra sau 3 ngày họp căng thẳng của các lãnh đạo Châu Âu tại Brussels.

Sau khi hàng loạt các ứng cử viên nặng ký như Frans Timmermans hay Manfred Weber bị gạch tên vì không nhận được sự nhất trí của tất cả các lực lượng chính trị và các nhóm nước, thế bế tắc được phá vỡ vào chiều 2-7 khi đích thân Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron đưa ra đề cử bầu bà Ursula von der Leyen vào ghế Chủ tịch EC, và đổi lại, Đức phải ủng hộ một ứng cử viên nữ khác người Pháp là bà Christine Lagarde, đương kim Giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) vào chức Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB). Theo quy định của EU, người được đề cử giữ chức Chủ tịch EC cần phải được 751 nghị sĩ Châu Âu bỏ phiếu phê chuẩn với số phiếu đa số quá bán, tức bà Ursula von der Leyen cần nhận được ít nhất 376 phiếu ủng hộ. Phiên bỏ phiếu này sẽ diễn ra vào ngày 15-7.

Nếu được Nghị viện Châu Âu chính thức bỏ phiếu phê chuẩn trong các phiên họp vào giữa tháng 7 tới, bà Ursula von der Leyen sẽ chính thức thay ông Jean-Claude Juncker từ ngày 1-11-2019 và trở thành nữ Chủ tịch đầu tiên trong lịch sử EC. Bà Leyen là một đồng minh trung thành của Thủ tướng Đức Angela Merkel và việc bà được đề cử được coi là một chiến thắng cho Thủ tướng Đức. Bà Leyen ít nổi tiếng hơn bà Lagarde cho nên việc bà được đề cử được coi là một bất ngờ.

Bà Leyen là ai?

Bác sĩ phụ khoa Leyen bắt đầu sự nghiệp chính trị vào năm 40 tuổi. Ngoài Đức, bà đã sống ở Bỉ, Anh và Mỹ, nói thông thạo tiếng Pháp và tiếng Anh.

Bà Leyen chưa từng nắm giữ công việc của EU trước đây, nhưng Brussels là nơi rất quen thuộc với bà. Là con gái của một ủy viên Châu Âu, bà Leyen sinh ra ở thủ đô của Bỉ và dành phần lớn thời thơ ấu ở đó. Bà học kinh tế tại 2 trường đại học ở Đức và tại trường Kinh tế London nhưng chưa tốt nghiệp. Thay vào đó, bà tiếp tục học ngành y ở Hanover và sau đó lấy bằng thạc sĩ về sức khỏe cộng đồng. Bà sống ở California vài năm khi chồng bà, một giáo sư y khoa, tham gia giảng dạy tại Đại học Stanford.

Năm 1990, bà gia nhập đảng Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU) của bà Merkel. Sau khi kinh qua hàng ngũ lãnh đạo trong chính quyền khu vực Lower Sachsen, bà gia nhập nội các của chính phủ của bà Merkel vào năm 2005 với tư cách là Bộ trưởng Gia đình, Người cao niên, Phụ nữ và Thanh niên. Trong thời gian đó, bà Leyen, một người mẹ có con 7 tuổi, đã cải thiện quyền lợi thai sản và quyền làm cha. Bà tiếp tục làm việc với Thủ tướng Đức trong suốt thời gian lãnh đạo gần 14 năm của bà Merkel. Năm 2009, bà Leyen chuyển sang Bộ Lao động, trước khi trở thành nữ Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Đức vào năm 2014.

Trách nhiệm lớn

Chủ tịch EC là vị trí đóng vai trò quan trọng trong EU, một trong những người mạnh nhất Châu Âu, lãnh đạo tổ chức quan trọng nhất của Liên minh, gồm 28 ủy viên, thiết lập chương trình nghị sự chính sách của khối, quyết định các giao dịch thương mại cũng như đề xuất và thực thi quy tắc của EU. Là nhánh điều hành của EU, EC đôi khi được mệnh danh là cơ quan dân sự, hoặc chính phủ của EU.

Một trong những thách thức hàng đầu của bà Leyen, với tư cách là chủ tịch ủy ban sẽ giám sát Brexit. Là một nhà hội nhập Châu Âu, trước đây bà từng than thở về quyết định Anh rời khỏi EU. Trong một cuộc phỏng vấn hồi năm ngoái, bà cho biết Brexit là một mất mát cho tất cả mọi người.

Với tư cách là Chủ tịch EC, bà Leyen cũng sẽ đại diện cho Ủy ban tại các Hội nghị G7 và G20. Giống như bà Merkel, mối quan hệ của bà Leyen với Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể sẽ khó khăn hơn. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Der Spiegel hồi năm ngoái, bà ám chỉ ông Trump đã bị bà Merkel đe dọa vì Thủ tướng Đức là một người phụ nữ mạnh mẽ. "Một người phụ nữ như bà Angela Merkel, một người đứng đầu chính phủ được ngưỡng mộ trên toàn cầu với nhiều năm kinh nghiệm có lẽ không phải là đặc điểm trong thế giới quan của ông ấy trước đây", bà Leyen nói.

AN BÌNH