Biến chủng mới Nam Phi cảnh báo có nguy hiểm hơn Delta?
Các nhà khoa học ở Nam Phi cho biết, họ đang theo dõi chặt chẽ một biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 với tỷ lệ đột biến cao bất thường và đang xuất hiện ngày càng nhiều trong những tháng gần đây. Bộ Y tế Nam Phi cho biết đã gửi cảnh báo đến Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về biến chủng này.
C.1.2 là thể đột biến trên nền biến chủng C.1, dòng virus chiếm đa số trong các ca nhiễm ở Nam Phi hồi năm ngoái. Ảnh: AP
Nhà virus học Penny Moore, chuyên gia của Viện Quốc gia về Bệnh Truyền nhiễm (NICD) của Nam Phi, cùng nhóm nghiên cứu cho biết, biến chủng mới này có tên gọi là C.1.2, mang đặc điểm của các chủng Alpha, Beta và Gamma, đang xuất hiện ở nhiều quốc gia. C.1.2 là thể đột biến trên nền biến chủng C.1, dòng virus chiếm đa số trong các ca nhiễm ở Nam Phi hồi giữa năm ngoái. Biến chủng C.1.2 có khoảng 44-59 đột biến so với chủng virus SARS-CoV-2 gốc được phát hiện ở Vũ Hán, Trung Quốc. Theo họ, “các chùm đột biến đáng lo ngại” trên biến chủng C.1.2 “liên quan tới khả năng lây nhiễm gia tăng” và giúp virus tránh né hệ miễn dịch của con người tốt hơn.
Ngoài ra, C.1.2 có tỷ lệ khoảng 41,8 lần đột biến mỗi năm. Tốc độ lây lan của biến chủng này nhanh hơn khoảng 1,7 lần so với tốc độ toàn cầu hiện tại và nhanh hơn 1,8 lần so với ước tính ban đầu về sự tiến hóa của virus SARS-CoV-2. Nó chứa những đột biến đáng lo ngại, trong đó có khả năng xoá mã gien di truyền bên trong protein gai, phương tiện để virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào tế bào người, khiến nó trở nên khó đánh bại hơn.
Hiện các nhà khoa học chưa rõ biến chủng mới này có nguy hiểm hơn không, nhưng nó mang những đột biến của các biến chủng khác có khả năng lây truyền cao và khả năng né tránh phản ứng của hệ miễn dịch như Alpha, Beta và Gamma.
Virus có nhiều đột biến hơn không có nghĩa là nguy hiểm hơn. Một số đột biến có thể làm suy yếu virus và chính sự kết hợp này ảnh hưởng tới việc virus có hiệu quả hơn hay không. Một đột biến bổ sung có thể loại bỏ ảnh hưởng của đột biến khác. "Chúng tôi đang đánh giá tác động của biến chủng này với quá trình trung hòa kháng thể sau khi nhiễm bệnh hoặc sau khi tiêm vaccine Covid-19 ở Nam Phi", nhóm nghiên cứu cho biết.
Hiện còn quá sớm để Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp biến C.1.2 vào nhóm biến chủng đáng quan tâm hoặc đáng lo ngại, nên nó vẫn chưa được đặt tên theo bảng chữ cái Hy Lạp. Các nhà khoa học của NICD cũng cho biết, C.1.2 chỉ "hiện diện ở mức rất thấp" và còn quá sớm để dự đoán nó có thể phát triển như thế nào. Nhà nghiên cứu Penny Moore của NICD thông tin: “Ở giai đoạn này, chúng tôi không có dữ liệu thử nghiệm để xác nhận mức độ nhạy cảm của nó khi phản ứng với kháng thể”.
Bà cho biết thêm các nhà khoa học vẫn tin rằng “vaccine đang được triển khai ở Nam Phi sẽ tiếp tục bảo vệ chúng tôi khỏi triệu chứng bệnh nghiêm trọng và tử vong".
Chủng C.1.2 được các nhà khoa học phát hiện lần đầu vào tháng 5 vừa qua. Cho đến nay C.1.2 đã được phát hiện ở 9 tỉnh của Nam Phi, cũng như ở một số quốc gia và khu vực khác trên thế giới, bao gồm Trung Quốc, Mauritius, New Zealand và Anh. Tuy nhiên, mức độ xuất hiện của biến chủng này chưa đủ nhiều để được xếp vào "biến chủng cần quan tâm", như biến chủng Delta và Beta.
Trong khi đó, Maria van Kerkhove, Trưởng nhóm kỹ thuật Covid-19 của WHO, lưu ý hiện có rất ít ca Covid-19 nhiễm biến chủng C.1.2. "Cho đến nay, mới khoảng 100 ca nhiễm C.1.2 được ghi nhận trên toàn cầu, trong đó ca nhiễm sớm nhất được báo cáo hôm 21-5 từ Nam Phi", bà cho hay. "Thời điểm này, C.1.2 dường như không tăng lưu hành trong cộng đồng".
THANH VĂN