Hơn 10 năm qua, lô đất 600m2 đường Đinh Công Trứ, Q. Sơn Trà (TP Đà Nẵng) đầy ứ rác, xà bần, cỏ...  làm đau đầu các nhà quản lý, nay bỗng dưng xuất hiện chuỗi nhà kính trưng bày rau sạch, tô đẹp cảnh quan đường phố... Ít ai biết rằng, tác giả của nó lại là chàng trai đến từ vùng nông thôn Phổ Cường (H. Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi).

Lê Thanh Bình và vườn rau sạch.

Bén duyên rau thủy canh

Là kỹ sư xây dựng, nhưng Lê Thanh Bình rất đam mê trồng trọt, đặc biệt là rau. Tuy nhiên, cây rau lại có mùa vụ, nhất là vào mùa lũ lụt thị trường rất khan hiếm rau. Qua tìm tòi, Bình biết Nhật Bản là quốc gia đất ít, đảo nhiều, song trong bữa ăn của họ không hề thiếu rau. Năm 2011, Bình tự bỏ tiền túi lặn lội qua vùng Osaka, mới hay nơi đây "nở rộ" những vườn rau thủy canh. Anh quyết định tìm hiểu về hạt giống, cách trồng và chăm sóc rau thủy canh. Năm 2012, 2013 anh làm thử nghiệm rau thủy canh tại Quảng Ngãi nhưng không thành công như mong đợi, bởi nó quá mới mẻ, người dân không biết rau thủy canh như thế nào, đầu ra còn đang thăm dò, việc di chuyển rau thủy canh từ nơi trồng đến nơi bán đòi hỏi phải đầu tư phương tiện xe tủ mát, bảo đảm nhiệt độ từ 15-20 độ… chi phí lớn dẫn đến giá thành cây rau cao hơn thị trường nông thôn lúc bấy giờ. Không nản lòng, Bình đi tìm miền đất mới, chọn Đà Nẵng làm nơi thử nghiệm. Bình tâm sự, do mức sống người Đà Nẵng cao, bữa ăn người Đà Nẵng không thể thiếu rau, nhất là các loại rau cao cấp như xà lách tím, cải bó xôi, xà lách matal... điều kiện tiêu thụ tương đối ổn định. Thêm vào đó, ở Đà Nẵng có nhiều lô đất chưa sử dụng trong nhiều năm, cỏ, rác, xà bần thi nhau đầy ứ gây mất mỹ quan đô thị. Bên cạnh đó, việc xin phép biến những nơi này thành vùng rau thủy canh, tô đẹp cảnh quan đô thị, tạo thêm sản phẩm du lịch cho thành phố thì chính quyền địa phương nào cũng tạo điều kiện tốt nhất.

Ông Võ Đình Công- Chủ tịch UBND P. Thọ Quang (Q. Sơn Trà) nhớ lại:  mối lương duyên đưa anh Bình đến vùng đất này ngay từ năm 2014, khi giàn khoan Hải Dương 981 làm "dậy sóng" biển Đông. Để khẳng định chủ quyền biển đảo và không làm gián đoạn hoạt động đánh bắt hải sản của ngư dân địa phương, anh Bình đã tặng hơn nghìn lá cờ Tổ quốc và nghìn chiếc ky nhựa đựng cá, động viên ngư dân bám biển. Lần này trở lại Thọ Quang, Bình trình bày phác thảo và xin trình diễn mô hình rau thủy canh tại  mảnh đất trống đầy rác, xà bần trên đường Đinh Công Trứ.

Đến những đột phá táo bạo

Quan điểm không mở thêm nhà hàng, hàng quán, kiên quyết xóa các "điểm đen" rác, xây dựng phố phường văn minh, sạch đẹp… của chính quyền P. Thọ Quang đã "hít" nhà đầu tư quê Phổ Cường. Trên lô đất 600m2, Bình đã mất hơn nửa tháng dọn dẹp cỏ rác, tạo nên không gian thoáng đãng,  sạch đẹp, bắt tay thực hiện trình diễn vườn rau sạch. Với tổng vốn đầu tư gần 1 tỷ đồng, sau hơn một tháng thi công, lắp đặt giàn, ống, nhà bạt chống côn trùng và nhà kính trưng bày rau thành phẩm, vườn rau sạch, công nghệ thủy canh đầu tiên giữa lòng Đà Nẵng ra đời. Bình cho biết: tại Đà Nẵng, farm (vườn) Đinh Công Trứ  là farm bán hàng, ở farm Gold Hill có 200m2 và Q. Ngũ Hành Sơn 400m2 là farm cung cấp rau thành phẩm, farm ở xã Điện Minh (thị xã Điện Bàn, Quảng Nam) là farm ươm giống. Hiện tại, vườn rau thủy canh của Bình cung cấp ra thị trường 6 loại rau sạch: cải bó xôi, xà lách roman, xà lách muir, xà lách tím búp, xà lách tím matal, rau muống. "Nếu có diện tích lớn hơn, chúng tôi sẽ đưa 26 loại rau ra thị trường", Bình khẳng định.

Bên cạnh niềm vui bởi những đam mê của mình thành hiện thực, Bình vẫn lo không đủ rau sạch để phục vụ cho nhu cầu đời sống hàng ngày ở đô thị. Thêm vào đó, tính ổn định của các lô đất trống tại Đà Nẵng không đảm bảo. Chẳng hạn, lô đất ở đường Đinh Công Trứ nơi đầu tiên Bình trình diễn rau thủy canh, là dự án của Viettel bỏ hoang gần 10 năm, thế nhưng khi Bình tạo ra không gian văn minh, sạch đẹp thì họ đánh tiếng đòi lại. Ông Võ Đình Công tâm tư: phường không thu tiền thuê đất vì anh Bình tạo nên bộ mặt văn minh cho địa phương làm sạch đẹp vỉa hè, đồng thời giải quyết được vài hộ nghèo trong phường có công ăn việc làm, có thu nhập ổn định. Tuy nhiên, thành phố và quận cũng cần thiết có chính sách thiết thực đối với những lô đất hiện tại chưa có dự án, hoặc tạm giao có thời hạn cho những doanh nghiệp có mô hình như anh Bình để làm đẹp thành phố, tạo thêm sản phẩm du lịch, là nơi thực nghiệm, ngoại khóa cho học sinh trên địa bàn…

Vừa  đưa vào hoạt động farm Đinh Công Trứ chưa đầy mươi ngày, Bình khoe đã bán được vài tạ rau sạch. Nhiều khách sạn ở Đà Nẵng đã đặt hàng cung cấp nhiều loại rau sạch nhưng Bình chưa dám nhận vì sợ cung ứng không đủ. Mới đây, khách sạn  đẳng cấp 5 sao InterContinental đặt hàng Bình trồng chuyên loại xà lách roman cho khách sạn với số lượng vài tạ rau/ ngày. Bình đã nhận lời và đang thực hiện có trách nhiệm với đơn đặt hàng "khủng".

Được biết, UBND P. Nại Hiên Đông (Q, Sơn Trà) cũng vừa có văn bản đồng ý cho phép Lê Thanh Bình đầu tư mô hình rau thủy canh tại lô đất trống do phường quản lý, diện tích 4.000m2. Với diện tích đó, Bình dự định ngoài việc xây dựng vườn ươm, trồng rau thủy canh còn dành không gian cho các em học sinh trên địa bàn quận thực nghiệm các phương pháp trồng rau thủy canh.

PHONG ĐIỀN