Sáng 17-1, phát biểu kết luận tại hội thảo quốc gia với chủ đề: "Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả cải cách tư pháp đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045", Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, cải cách tư pháp phải đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện, chặt chẽ của Đảng, giữ vững bản chất Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu kết luận tại hội thảo. Ảnh: NGỌC PHÚ

Yêu cầu cấp thiết về cải cách mạnh mẽ nền tư pháp

Theo Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, lịch sử phát triển của nền tư pháp Việt Nam trải qua nhiều cuộc cải cách nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển đất nước. Gần đây nhất là cuộc cải cách tư pháp giai đoạn 2002-2020 trên cơ sở Nghị quyết số 08-NQ/TW về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới và Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020. 

Các cuộc cải cách góp phần xây dựng nền tư pháp Việt Nam không ngừng phát triển, ngày càng tiệm cận với những giá trị văn minh, tiến bộ của nền tư pháp hiện đại.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, trong điều kiện toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và khu vực, kinh tế số, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến mọi mặt đời sống xã hội, càng đặt ra yêu cầu cấp thiết hơn về việc tiếp tục cải cách mạnh mẽ nền tư pháp Việt Nam.

Việc hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, hướng tới các giá trị dân chủ, công bằng, công lý, tự do, nhân đạo, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa là trọng trách của nền tư pháp.

Do vậy, cải cách tư pháp phải được tiếp tục đẩy mạnh, nâng lên một tầm cao mới. Đây là yêu cầu tất yếu khách quan để bảo đảm cho nền tư pháp Việt Nam thực hiện tốt vai trò, sứ mệnh của mình.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, về trọng tâm trao đổi, thảo luận tại hội thảo hôm nay, các đại biểu đều nhận thức rất rõ cải cách tư pháp là một trong những trọng tâm của Đề án xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đồng thời đây cũng là vấn đề còn có những nhận thức, quan điểm, ý kiến khác nhau.

Trên cơ sở định hướng, gợi ý của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Trưởng ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc, các đại biểu tập trung trao đổi, thảo luận để làm sáng tỏ những vấn đề đặt ra cần giải quyết của Chiến lược cải cách tư pháp, như: về trọng tâm của cải cách tư pháp; về bảo đảm tính độc lập của tư pháp; đổi mới mô hình tổ chức các cơ quan tư pháp; những vấn đề khác của cải cách tư pháp…

Theo Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, về mục tiêu, quan điểm, định hướng cải cách tư pháp, nhiều đại biểu cho rằng Chiến lược cải cách tư pháp đề ra trong Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị có nhiều nội dung có tính chiến lược cao và phù hợp xu thế thời đại, đề nghị tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng, kế thừa một cách khoa học các mục tiêu, quan điểm, định hướng cải cách tư pháp của Nghị quyết số 49-NQ/TW, kết hợp với việc vận dụng sáng tạo những tiến bộ của nền tư pháp các nước trên thế giới vào điều kiện cụ thể của Việt Nam để thực hiện thành công chủ trương, đường lối cải cách tư pháp trong Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng. 

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (thứ ba, bên phải sang), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính (thứ ba, bên trái sang) cùng các Ủy viên Bộ Chính trị chủ trì hội thảo. Ảnh: NGỌC PHÚ

Cải cách tư pháp phải đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện, chặt chẽ của Đảng 

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, qua thảo luận, các đại biểu cơ bản thống nhất một số quan điểm cải cách tư pháp trong thời gian tới như sau:

Thứ nhất, cải cách tư pháp phải đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện, chặt chẽ của Đảng, giữ vững bản chất Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Phải có quyết tâm chính trị cao để vượt qua thách thức, loại bỏ định kiến, rào cản nhận thức và tư tưởng cục bộ, kiên quyết, kiên trì cải cách vì một nền tư pháp công bằng, công lý, phục vụ nhân dân.

Thứ hai, cải cách tư pháp phải được tiến hành đồng bộ với đổi mới lập pháp và cải cách hành chính để bảo đảm nguyên tắc quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.

Thứ ba, cải cách tư pháp hướng tới bảo đảm độc lập của tư pháp để bảo vệ, bảo đảm tốt hơn dân chủ, công bằng, công lý, quyền con người, quyền công dân, quyền và lợi ích chính đáng của tổ chức, cá nhân, thượng tôn pháp luật.

Thứ tư, cải cách tư pháp phải kế thừa những thành tựu đã đạt được của nền tư pháp Việt Nam xã hội chủ nghĩa, tiếp thu có chọn lọc các giá trị tiến bộ, những kinh nghiệm quý của các quốc gia phù hợp với điều kiện Việt Nam và yêu cầu chủ động hội nhập quốc tế, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới.

Thứ năm, cải cách tư pháp phải được tiến hành khẩn trương, đồng bộ, toàn diện; xác định rõ những nội dung trọng tâm, trọng điểm; có chương trình kế hoạch, lộ trình cải cách phù hợp; xác định rõ thẩm quyền và trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thực hiện cải cách tư pháp.

Theo Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, điều đáng mừng là mặc dù ý kiến tham luận, thảo luận của các đại biểu vẫn tiếp tục đặt ra nhiều vấn đề mà Ban Chỉ đạo, Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án phải làm nhưng có không khí phấn khởi, sự tin tưởng, kỳ vọng của đại biểu vào quyết tâm chính trị của Đảng ta trong xây dựng Chiến lược cải cách tư pháp mới, chắc chắn sẽ đem lại những chuyển biến tích cực cho nền tư pháp Việt Nam trong thời gian tới.

Từ đó, giúp nền tư pháp phát triển đúng hướng, phù hợp với xu thế thời đại, bảo vệ, bảo đảm tốt hơn công bằng, công lý, quyền con người, quyền công dân, chế độ xã hội chủ nghĩa, lợi ích của Nhà nước và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân, góp phần khẳng định bản chất thượng tôn pháp luật, phục vụ nhân dân của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 

Hội thảo thành công giúp Ban Chỉ đạo, Ban Biên tập xây dựng Đề án nhận thức rõ hơn định hướng, bước đi, lộ trình, tầm nhìn của Chiến lược cải cách tư pháp trong mô hình Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.  

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Tổ Biên tập xây dựng Đề án tổng hợp đầy đủ các ý kiến của các đại biểu, tiếp thu tối đa các đề xuất, kiến nghị về mục tiêu, định hướng, nhiệm vụ, giải pháp cải cách tư pháp mà các chuyên gia, nhà khoa học đã đưa ra để hoàn thiện dự thảo Đề án. 

Theo ĐNO