Đầu tư hơn 266 tỷ đồng xây dựng Bảo tàng tại Cẩm Lệ

Theo tìm hiểu của Chuyên đề Công an Đà Nẵng, Di tích Chăm Phong Lệ tại P.Hòa Thọ Đông được phát lộ và thực hiện khai quật khảo cổ lần đầu trên diện tích 500 m2 vào năm 2012. Kết quả khảo cổ cho thấy, đây là di tích của ít nhất 3 ngôi tháp Chăm xây dựng vào khoảng thế kỷ XI, đến nay có niên đại khoảng 1.000 năm.

Đây là di tích tiêu biểu trong các di tích Chăm tại Đà Nẵng, có điều kiện khảo sát đầy đủ nhất, đồng thời đây cũng là di tích duy nhất cho đến nay trong toàn bộ hệ thống đền tháp Chăm có điều kiện để nghiên cứu và giới thiệu về phần nền móng kiến trúc. Trong đó, có một ngôi tháp còn lại phần cấu trúc lòng tháp dưới mặt đất (gọi là hố thiêng) lần đầu tiên được khám phá, nghiên cứu. Ngoài ra, trong khuôn viên khu di tích còn có hạng mục Miếu Bà là di tích thời vua Tự Đức (1862), có giá trị về di sản kiến trúc và tín ngưỡng dân gian.

Trên cơ sở tham mưu của Sở Văn hóa và Thể thao (VH-TT), ngày 5-10-2020, UBND thành phố có Công văn số 6572 về việc chỉ đạo triển khai thực hiện quy hoạch, đầu tư, quản lý và sử dụng công trình, thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn thành phố. Theo đó, lãnh đạo thành phố có chủ trương đầu tư ở khu vực này thành Bảo tàng Chăm cơ sở 2, đưa dự án này vào danh mục cần đầu tư trong giai đoạn 2020-2025. Đến ngày 27-11-2020, Di chỉ khảo cổ Chăm Phong Lệ được xếp hạng di tích cấp thành phố tại Quyết định số 4568 với khu vực khoanh vùng bảo vệ là trong Khu vực I với diện tích 2.653m2. Ngày 10-12-2020, dự án Bảo tàng Điêu khắc Chăm cơ sở 2 được bổ sung vào danh mục các dự án, công trình trọng điểm, mang tính động lực trên địa bàn thành phố theo Công văn số 138-CV/TU của Thành ủy Đà Nẵng.

Sở VH-TT đã phối hợp với đơn vị tư vấn lập hồ sơ chủ trương đầu tư công trình, tổ chức họp với các ngành và phát phiếu xin ý kiến các chuyên gia về văn hóa, di sản, du lịch. Đơn vị tư vấn đã cập nhật, tổng hợp ý kiến và chỉnh sửa nội dung hồ sơ chủ trương đầu tư công trình. Dự kiến tổng mức đầu tư công trình này là 200 tỷ đồng, năm 2021 hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư và triển khai công trình trong giai đoạn 2022-2023.

Ngày 9-6-2021, Sở Kế hoạch và Đầu tư có Công văn số 1619 tham mưu UBND thành phố giao BQL DDCN làm chủ đầu tư kiêm điều hành dự án. Và tại cuộc họp ngày 14-7-2021, lãnh đạo UBND thành phố đã thống nhất theo đề nghị của Sở Kế hoạch và Đầu tư, giao BQL DDCN làm chủ đầu tư, kiêm điều hành dự án này.

Đến ngày 19-1-2023, UBND TP Đà Nẵng ban hành Quyết định 153 về phê duyệt điều chỉnh Đề án Khảo cổ và phát huy giá trị Khu di tích Chăm Phong Lệ. Theo đó, phạm vi định hướng quy hoạch bảo tồn (khu vực lõi) của di tích có diện tích 2.653m2 và không gian ngoại vi là 17.087m2.

Về bố cục không gian chia làm 2 khu vực với chức năng cụ thể gồm: Khu vực bảo tồn di tích có diện tích 4.279 m2 bảo tồn kiến trúc tháp, các kiến trúc phụ, hệ thống liên kết, Miếu Bà, 2 mộ cổ và hạng mục tường rào bảo vệ... Khu vực phát huy giá trị di tích có diện tích 15.461 m2 quy hoạch hồ sen, khu vực cây xanh, cảnh quang không gian mở phục vụ cộng đồng khu dân cư và du khách đến tham quan, giải trí.

Thành phố sử dụng nguồn vốn ngân sách địa phương và kêu gọi đầu tư hợp pháp khác với tổng mức đầu tư dự kiến là hơn 266 tỷ đồng. Trong đó công tác giải tỏa đền bù khảo cổ và bảo vệ di tích là trên 4,4 tỷ đồng, triển khai dự án giai đoạn 1 (2022-2027) là trên 140 tỷ đồng; giai đoạn 2 (2028-2032) có vốn bố trí hơn 211 tỷ đồng.

Cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án

Trao đổi, thảo luận tại buổi khảo sát thực địa hiện trường, lãnh đạo Quận Ủy Cẩm Lệ yêu cầu BQL DDCN cùng các sở, ban, ngành liên quan sớm đẩy nhanh thực hiện dự án. Bởi lẽ, công trình đã khai quật hơn 10 năm, đang chịu tác động tiêu cực bởi yếu tố thời tiết. Thêm nữa, hiện nay lãnh đạo UBND thành phố đã có chủ trương, nguồn kinh phí và HĐND TP cũng đã ban hành Nghị quyết về việc thông qua chủ trương đầu tư dự án Bảo tàng điêu khắc Chăm cơ sở 2 (giai đoạn 1).

Theo UBND Q.Cẩm Lệ, kế hoạch bố trí vốn trung hạn 2021-2025 của UBND TP Đà Nẵng cho dự án Bảo tàng điêu khắc Chăm cơ sở 2 (giai đoạn 1) là 70 tỷ đồng. Tính đến nay, so với kế hoạch triển khai dự án đã chậm tiến độ, trong đó có nguyên nhân khách quan là do ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19. Hiện tại, BQL DDCN mới thực hiện được việc trình Sở Xây dựng triển khai tổ chức thi tuyển phương án kiến trúc, dự kiến đến tháng 6-2025 mới khởi công công trình này.

Việc chậm thực hiện dự án khiến người dân địa phương bức xúc, đặc biệt là ý kiến của bà con về việc khai quật di tích rồi để phơi mưa phơi nắng cả một thời gian dài ảnh hưởng đến tâm linh trong cộng đồng dân cư. Thiết nghĩ, các đơn vị có liên quan cần quan tâm, phối hợp tổ chức triển khai dự án theo đúng tiến độ đề ra

Đinh Nga