(Cadn.com.vn) - Với việc Tổng thống Mỹ Barack Obama lần đầu tiên đến thăm Cuba vào cuối tháng 3 này, một lệnh cấm vận kinh tế nghiêm ngặt nhất nhằm vào Triều Tiên, và quyết định dỡ bỏ lệnh trừng phạt kinh tế nhằm vào Iran, thì bây giờ là thời điểm thích hợp để kiểm tra lý do tại sao Mỹ thường dùng chiêu “cây gậy và củ cà rốt” như một cách để gây áp lực lên những quốc gia yếu thế hơn.
Trên thực tế, việc áp đặt biện pháp tẩy chay thương mại hoặc các lệnh trừng phạt tương tự để gây áp lực đối với một quốc gia từ lâu đã được Nhà Trắng và các tổ chức khác sử dụng như một công cụ thay thế cho chiến tranh. Iran, Cuba hay Triều Tiên... đều nằm trong mục tiêu trừng phạt như thế này. Hôm 2-3, HĐBA LHQ áp đặt những lệnh trừng phạt được coi là mạnh mẽ nhất từ trước đến nay chống lại Bình Nhưỡng do Triều Tiên gần đây thử hạt nhân và phóng tên lửa tầm xa đưa vệ tinh lên quỹ đạo. Mỹ ngay sau đó cũng quyết định áp đặt thêm biện pháp trừng phạt riêng rẽ nhằm vào chính quyền nhà lãnh đạo Kim Jong-Un.
Không nằm ngoài vòng quay này, hôm 6-3, Hàn Quốc cũng tiết lộ sẽ công bố các biện pháp trừng phạt của Seoul đối với Bình Nhưỡng vào đầu tuần tới. Theo đó, các biện pháp trừng phạt của Hàn Quốc được cho là cứng rắn nhất trong số các nước gia tăng lệnh trừng phạt, trong đó bao gồm việc cấm các tàu từ nước thứ ba đã ghé qua Triều Tiên dự định đến Hàn Quốc và nhất là bổ sung vào danh sách đen nhiều tổ chức, cá nhân liên quan đến các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt của quốc gia láng giềng.
Trong số những cá nhân và tổ chức bị đưa vào danh sách đen có bà Kim Yo-jong, em gái nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-Un và được cho là phụ trách dự trữ ngoại tệ của Triều Tiên; Hwang Pyong-so, người được cho là cánh tay phải của ông Kim; và Ủy ban Quốc phòng Triều Tiên. Nhưng về thực chất, Hàn Quốc áp dụng mọi biện pháp để buộc Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân, đáng chú ý nhất là quyết định ngừng hoạt động tại khu công nghiệp chung Kaesong.
Việc mở rộng các biện pháp trừng phạt Bình Nhưỡng có thể dẫn đến việc có thêm nhiều nước ngừng giao thương với Triều Tiên. Nhưng nhiều chuyên gia cho rằng, xử phạt đối với Triều Tiên dường như không có hiệu quả bằng chính sách “cây gậy và củ cà rốt”. Trên thực tế, đối với Cuba và Iran, Mỹ đã nỗ lực thực hiện tốt chính sách này.
Đối với Cuba, Tổng thống Obama đang cố gắng bỏ nhiều hình thức xử phạt trong thời Chiến tranh Lạnh. Ông chủ Nhà Trắng thậm chí sẽ đến thăm đảo quốc để mở lại quan hệ chính thức - dù vẫn không thể kèm theo quyết định bãi bỏ biện pháp cấm vận kéo dài hơn 50 năm qua nhằm vào La Havana. Ông Obama cũng tuyên bố, hợp tác kinh tế với Cuba hiện nay là một công cụ tốt hơn để kích thích sự thay đổi hơn là cứ tiếp tục trừng phạt. Đối với Iran, việc Tehran đồng ý ký kết thỏa thuận hạt nhân lịch sử cũng không nằm ngoài chính sách “cây gậy và củ cà rốt” mà Washington xem ra rất ưa chuộng.
Thanh Văn
