Tại Hội nghị COP26 diễn ra vào ngày 2-11 ở Glasgow, Scotland, ngày thứ hai họp bàn, các nhà lãnh đạo từ những quốc gia có diện tích rừng chiếm đến 85% của thế giới cam kết ngăn chặn và đẩy lùi nạn phá rừng cùng suy thoái đất vào năm 2030.

Những thân cây bị đốt cháy, bị đốn hạ sau trận hỏa hoạn ở Rim, gần Groveland, California, Mỹ. Ảnh: Reuters

Theo tuyên bố của Anh, các quốc gia tham gia cam kết gồm có Canada, Nga, Brazil, Colombia, Indonesia và CHDC Congo, vốn là những nước có diện tích rừng rộng lớn. Đây là động thái tích cực bởi Brazil từng nhận nhiều chỉ trích trong những năm gần đây vì gây tổn hại tới rừng Amazon.

Theo CNN, Mỹ và Trung Quốc cũng là một bên trong thỏa thuận quan trọng đầu tiên này được công bố tại cuộc đàm phán về khí hậu COP26 diễn ra ở Glasgow. “Hôm nay, tại COP26, các nhà lãnh đạo đã ký một thỏa thuận mang tính bước ngoặt để bảo vệ và phục hồi các khu rừng trên Trái Đất”, Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết. “Rừng hỗ trợ cộng đồng, tạo sinh kế và cung cấp lương thực, đồng thời hấp thụ carbon mà chúng ta bơm vào bầu khí quyển. Rừng rất cần thiết cho sự tồn tại của chúng ta”.

Thủ tướng Anh cho rằng, sáng kiến này, sẽ huy động 19,2 tỷ USD đầu tư công và đầu tư tư nhân, là một hành động mang tính “thiết yếu” để thế giới đạt được mục tiêu kiềm chế mức tăng nhiệt độ do biến đổi khí hậu ở 1,5°C. Tại hội nghị, bên cạnh việc thông báo về cam kết này, các nhà lãnh đạo đồng tình chi 12 tỷ USD công quỹ, cùng với 7,2 tỷ USD đầu tư tư nhân, để phục hồi và bảo vệ rừng. Giám đốc điều hành từ hàng chục tổ chức tài chính cũng cam kết chấm dứt đầu tư vào các hoạt động liên quan tới phá rừng.

Theo nhà lãnh đạo Anh, với những cam kết chưa từng có đó, thế giới sẽ có cơ hội kết thúc lịch sử lâu dài của loài người với tư cách là người chinh phục thiên nhiên, và thay vào đó trở thành người trông coi nó. Ông Johnson nhắc lại những khu rừng giống như là các lá phổi của hành tinh chúng ta, hấp thụ một phần quan trọng lượng khí carbon thải ra khí quyển, thậm chí rất thiết yếu cho sự tồn tại của nhân loại, thế mà diện tích rừng trên thế giới đang bị giảm đi với “nhịp độ đáng báo động”, tức là cứ mỗi phút lại mất đi một diện tích tương đương với 27 sân bóng đá.

Trong khi đó, Tổng thống Joko Widodo cho rằng, Indonesia may mắn là quốc gia giàu carbon nhất trên thế giới với rừng nhiệt đới, rừng ngập mặn, đại dương và đất than bùn rộng lớn”. “Chúng tôi cam kết bảo vệ các “bể chứa carbon” quan trọng này và vốn tự nhiên của chúng tôi cho các thế hệ tương lai”, ông tuyên bố.

Tổ chức Rainforest Foundation Na Uy hoan nghênh thỏa thuận, đồng thời nói rằng vốn tài trợ chỉ nên được cấp cho các quốc gia hành động thực sự và mang lại kết quả, “những người tôn trọng quyền của người dân bản địa và cộng đồng địa phương”. “Đây là số tiền tài trợ cho rừng lớn nhất từng được cam kết. Số tiền tới vào thời điểm quan trọng đối với các khu rừng nhiệt đới trên thế giới. Cam kết mới có khả năng đẩy nhanh hành động cần thiết từ cả chính phủ và các công ty. Chúng tôi hy vọng nguồn tài trợ này sẽ thúc đẩy những thay đổi chính trị cần thiết”, Tổng thư ký tổ chức Rainforest Na Uy Toerris Jaeger nhận định.

Thỏa thuận này có thể sẽ tạo động lực thúc đẩy tinh thần tại COP26. Hội nghị vốn có khởi đầu không mấy ổn định sau hội nghị thượng đỉnh G20 tại Rome vào cuối tuần qua, do các bên không đạt được các cam kết khí hậu mới, đặc biệt là về thời điểm chấm dứt sử dụng than. Đây cũng được coi là bước đột phá sau nhiều năm đàm phán về cách thức bảo vệ rừng. Tuy nhiên, các tổ chức bảo vệ môi trường đánh giá thời điểm cam kết năm 2030 là “quá xa.

KHẢ ANH