Chuyến thám hiểm lịch sử đến Grand Canyon

Thứ tư, 08/01/2014 11:23

(Cadn.com.vn) - Trong khi hầu hết khu vực phía Đông nước Mỹ nhanh chóng định cư trong thế kỷ XIX, phần lớn khu vực phía Tây vẫn chưa được biết đến. Quyết tâm thay đổi điều này, một người đàn ông dẫn đầu đoàn thám hiểm dọc theo con sông "không thể vượt qua" Colorado đến hẻm núi nổi tiếng Grand Canyon chưa được khám phá. Sử gia Dan Tuyết kể lại cuộc hành trình đầy thú vị này.

Quyết định lịch sử

Vào tháng 5-1869, 10 người đàn ông lên 4 con thuyền-chở đầy thực phẩm và các thiết bị khoa học - khởi hành từ sông Green ở Wyoming.

Đó là khởi đầu của một trong những cuộc hành trình vĩ đại nhất trong lịch sử thám hiểm nước Mỹ. Và người dẫn đầu cuộc hành trình là cựu chiến binh trong Chiến tranh Lạnh John Wesley Powell. Ông sở hữu đủ những thứ cần thiết cho cuộc hành trình: lòng nhiệt huyết, tham vọng và óc tò mò. Mục đích là điền bản đồ miền Tây nước Mỹ, một khu vực rộng lớn có diện tích bằng một quốc gia trung bình ở Châu Âu.

Chạy qua lãnh thổ phía Tây chưa được biết đến này là hẻm núi hùng vĩ nhất thế giới, "tác phẩm điêu khắc" của dòng sông Colorado- Grand Canyon. Trước đó, chưa ai từng đi thuyền dọc chiều dài của sông Colorado bởi đây là dòng sông quá rộng lớn đến nỗi nó được mệnh danh là "không thể vượt qua". Khu vực này vẫn là bí ẩn.

Sông Green ở Wyoming, nơi Powell (ảnh nhỏ) và đoàn thám hiểm bắt đầu chuyến đi
lịch sử. Ảnh: BBC

"The Major" của chuyến đi

Vào thế kỷ XIX, Powell vẫn là một đứa trẻ. Ông thoát khỏi ảnh hưởng của cha, người thuyết giáo nghèo nhập cư từ vùng Shrewsbury của Anh. Say mê với những cuốn sách, khoa học trở thành tín ngưỡng của ông. Cơn khát kiến thức và những tiến bộ trở thành thú vui trong thời thơ ấu của Powell.

Chưa đầy 25 tuổi, nhưng Powell đi thuyền dọc sông Ohio, Illinois và Mississippi. Tuy nhiên, ông phải từ bỏ những đam mê của mình bởi cuộc nội chiến. Chiến đấu cho Công đoàn, ông chứng kiến sự kinh hoàng của trận đánh Shiloh vào năm 1862, nơi những người bị thương phải chết cháy khi lửa bén qua những cánh đồng cỏ trên chiến trường.

Tại Shiloh, ông bị trúng đạn, bị mất một cánh tay và gần như đã chết. Ông phải chịu đựng những tổn thương thần kinh trong suốt phần đời sau này. Ông tập hợp được một số người, từ những người không có kinh nghiệm đến những người có kinh nghiệm với rừng núi, và tự gọi mình là "The Major". Trong nhật ký về cuộc hành trình, ông không bao giờ nhắc đến khuyết tật của mình và việc mất đi một cánh tay không bao giờ có thể ngăn cản ông khám phá hẻm núi để thu thập các mẫu vật.

Vượt thác ghềnh

Có lúc, dòng sông Colorado hiền hòa nhưng cũng có lúc nó trở nên hung dữ. Trong khi đang chèo thuyền trên mặt nước phẳng lặng, đoàn thám hiểm bất ngờ gặp phải những xoáy nước khổng lồ, hút thuyền vào đó. Đoàn thám hiểm gặp khoảng 500 ghềnh thác. Bất kỳ lơ là nào đều có thể gây đắm tàu và giết chết cả đoàn.

Ở một số ghềnh, đoàn thám hiểm cược cả tính mạng, đánh liều để vượt qua. Một người trong đoàn thám hiểm mô tả những ghềnh này như "một địa ngục hoàn hảo của sóng". Họ phải vào bờ, bỏ lại tất cả thực phẩm để chèo qua. Trong nhật ký chuyến đi, Powell viết rằng "nếu thuyền bị sóng lớn tấn công và bị lật úp, chúng tôi phải bám vào thuyền, đợi cho các khoang bị nước lấp kín và trở thành một phao cứu sinh. Và như vậy, chúng tôi được kéo qua những con sóng".

Đoàn thám hiểm của Powell bị mất hai chiếc thuyền-một chiếc mang theo 1/3 số thực phẩm và dụng cụ. Trong suốt cuộc hành trình, họ tìm nhựa cây để vá 2 chiếc còn lại. Bradley cho biết, khẩu phần ăn quá ít khiến sức khỏe của mọi người yếu đi. Vào ngày 28-8, 3 người bất mãn và tuyên bố bỏ cuộc.

Họ nhảy khỏi hẻm núi. Không ai gặp lại 3 người này nữa. Họ chết như thế nào, đến nay vẫn còn là một bí ẩn. Cuối cùng, nhóm nghiên cứu thành công, nhưng cái giá mà họ phải trả cũng thật khủng khiếp. 3 tháng sau đó, khi đi được 1.600km, chỉ còn 2 chiếc thuyền chở 6 người sống sót quay về cửa sông Virgin ở Nevada. Powell trở nên nổi tiếng. Ông trở thành giám đốc Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ, Cục Dân tộc học và Viện Smithsonian.

An Bình

(Theo BBC)