Côn Đảo - một thời và mãi mãi (3)

Thứ bảy, 13/12/2014 08:56

* Bài 3: Tình người trở lại

(Cadn.com.vn) - Trong số những người có hộ khẩu thường trú tại Côn Đảo, nhiều người quê gốc không phải ở đây. Trong đó, có người nguyên là cựu tù Côn Đảo, ở lại với một tâm nguyện giản dị mà cao cả: để được chăm lo, hương khói cho đồng đội và để những cựu tù từ đất liền khi ra thăm lại “chiến trường xưa”-nơi thử thách lòng trung kiên của người chiến sĩ cách mạng (CM)- cảm thấy được ấm lòng ...

Cựu tù Côn Đảo hiện sống ở hòn đảo này còn 6 người, trong đó có một nữ duy nhất là bà Tư Ni (Nguyễn Thị Ni - 75 tuổi). Hỏi nhà bà Tư Ni, không ai không biết. Nhà bà ở bên hông chợ Côn Đảo, nằm trên con đường mang tên nữ anh hùng Võ Thị Sáu. Khi tôi đến trời đã nhá nhem tối, bà đang dọn quầy tạp hóa. Đã quá quen thuộc với việc được báo chí “làm phiền”, bà cười hồn hậu: “Ai chỉ cho con tìm gặp bà vậy?”. “Dạ! Ban quản lý di tích Côn Đảo giới thiệu ạ!”. Bà hỏi tiếp: “Con đã ra viếng Nghĩa trang liệt sĩ Hàng Dương (NTLSHD) chưa? Bà mới nhờ cô bán quầy tạp hóa bên kia chở đi thắp hương hồi sáng. Mỗi lần nhớ mấy chỉ (chị ấy-P.V) là bà lại ra thăm, thắp cho mấy chỉ vài nén nhang”...

Tham gia làm giao liên khi 21 tuổi, cô gái quê xã Tân Trung, H. Gò Công Đông (Tiền Giang) nhiều lần bị địch bắt rồi giả vờ làm người điên để được gia đình, cơ sở tìm cách “chạy” ra khỏi khám. Đến tháng 6-1971, khi bị Tổng nha Cảnh sát bắt nhốt tại nhà lao Thủ Đức thì không thể “chạy” được nữa. Sau nhiều lần chuyển trại, đến tháng 10-1972, bà bị địch đưa ra Côn Đảo. “Tháng đó lúa trong mình chín vàng mơ, con à! Vừa xuống sân bay Cỏ Ống, chúng đã đẩy bà lên xe đưa về nhốt tại phòng 6 trại II (Phú Hải) cùng với 36 nữ tù khác. 2 năm giam cầm ở Côn Đảo là 2 năm bị địch dùng đủ cực hình tra tấn.

Bà Tư Ni - nữ cựu tù duy nhất còn sống tại Côn Đảo.

Chỉ biết đưa ra Côn Đảo là coi như “đi đến địa ngục cuối cùng rồi”. Xác định thế để kiên gan bám trụ... Hồi đó, tóc chị nào cũng dài tới tận chân vì không có kéo cắt. Mỗi lần tra tấn, chúng cứ nắm lấy tóc lôi đi. Khi trả về lại phòng giam, người chẳng ra người, máu me đầm đìa... Vài tháng sau, bọn chúng xuất bà qua trại IV (trại Phú Tường), chung trại với bà Trương Mỹ Hoa, Nguyễn Thị Thắng. Mỗi lần được cho ra tắm nắng, chị em gặp nhau, động viên bền gan, vững chí đấu tranh”.

Chuyện tình của bà với ông Tư Hoàng, nguyên Phó Bí thư Huyện ủy Côn Đảo có thể xem là thiên tình sử của những con người yêu nước cảm khái mà tìm đến nhau. Bà Tư Ni nhớ, ngày 5-3-1974, bà được trao trả tù nhân tại sân bay Lộc Ninh (Đồng Nai), được cơ sở phân về công tác tại Hóc Môn đến năm 1982 thì về Gò Công, rồi được tổ chức cho đi học công tác nữ tại trường Lê Thị Riêng ở Thủ Đức. “Trường này cách trường 8 Nguyễn Ái Quốc không xa. Cuối tuần, bà lại qua xin đi nhờ xe lãnh đạo về quê. Rồi mấy ảnh giới thiệu ông Tư Hoàng cũng đang theo học tại trường 8 Nguyễn Ái Quốc cho bà. Ảnh có một đời vợ trước và 1 đứa con gái. Cưới nhau hồi tháng 3-1983, đến năm 1984 thì bà ra Côn Đảo...”. “Bà có mấy người con ạ? Anh chị làm gì, có ở cùng ông bà không ạ?”.

“Bà không có con. Chỉ có con riêng của ổng thôi!”. Mãi sau này tôi được biết, hầu hết những nữ tù nhân ở Côn Đảo sống sót trở về trong ngày hòa bình lập lại đều... vô sinh. Dù đã 75 tuổi nhưng bà vẫn miệt mài lao động để mưu sinh và làm chỗ dựa cho con cháu chồng... Niềm vui của ông bà là được đón những cựu tù từ đất liền ra thăm; là được vào NTLSHD để thắp hương cho đồng đội nằm lại nghĩa trang. Lạc quan, yêu đời, phải chăng nhờ thế mà bà đã vượt qua những cơn đau khi trái gió, trở trời, nhất là nỗi đau đớn bị địch cướp đi quyền thiêng liêng nhất của người phụ nữ: quyền làm mẹ!...

Cựu tù Côn Đảo Phan Hoàng Oanh cùng các cháu nội ngoại. Ảnh: P.T

Kể làm sao cho hết sự khốc liệt, dã man mà kẻ thù đã gây ra cho những người tù chính trị trong suốt hơn 113 năm tồn tại hệ thống “địa ngục trần gian” này. Tôi nhớ mãi câu nói bác Phan Hoàng Oanh- Chủ tịch Hội người tù kháng chiến H. Côn Đảo, nguyên là du kích, Phó Bí thư xã Đông Hưng, H. An Minh (Kiên Giang), bị địch bắt trong một trận càn và đưa ra Côn Đảo giam cầm vào tháng 5-1970- rằng, 5 năm bị giam tù tại Côn Đảo là 5 năm ông được học ở một trường đại học CM lớn.

Trong lần trở lại thăm ông, tôi được gặp bà Trần Thị Chuỗi- người vợ mới cưới 5 tháng thì ông bị địch bắt đưa ra giam cầm tại Côn Đảo, đến sau ngày giải phóng trở về mới biết mình có một đứa con và bà vẫn thủy chung chờ đợi sau gần 7 năm bặt tin tức. Hỏi điều gì khiến bà chờ đợi ông, bà cười đáp: “Có lẽ, đó là linh cảm của một người vợ”. Hỏi, vì sao bà chấp nhận rời quê hương Kiên Giang theo ông ra Côn Đảo, bà cười đôn hậu: “Mình là vợ, ổng đi đâu, mình đi đó chứ con!”. Ông Oanh bộc bạch: “Đến tận giờ bác thấy quyết định ở lại Côn Đảo là hoàn toàn đúng. Bác vừa mới đưa mấy cựu tù Côn Đảo từ đất liền ra thăm lại chiến trường xưa. Ai cũng mắt mờ, chân yếu, tay run, đi thăm lần ni có lẽ rồi thôi, không bao giờ gặp lại...”.

Lang thang khắp Côn Đảo, từ cầu Ma Thiên Lãnh, cầu tàu 914 đến nơi bãi sọ người, các sở muối, sở lò vôi, bãi đập đá Côn Lôn, các trại giam thời Pháp, Mỹ..., nhiều lúc tôi run lên vì không sao chịu đựng nổi những câu chuyện do thuyết minh viên kể: Nào trò “chích điện”, “quay điện”, “đi trực thăng”, trò “mưa bột”, dội nước, tắm nắng, tắm mưa trong nhà lao...; vẫn chưa đủ, giặc còn nhốt các chiến sĩ CM trong chuồng bò- nơi bò và người ở chung. Nước cùng phân bò chảy sang hầm nhốt tù, biến nơi đây thành nơi ngâm mình của người tù, để sau đó bọn cai ngục tiếp tục hành hạ cực kỳ dã man và bí mật...; và tôi hiểu, vì sao những cựu tù Côn Đảo đã chọn nơi đây làm nơi gắn bó phần đời còn lại của mình...

Bút ký: Phan Thủy
(còn nữa)