Giá trên trời

(Cadn.com.vn) -  Sau khi hình thành, tuyến đường ven biển Nguyễn Tất Thành nổi tiếng đẹp nhất, nhì của miền Trung này "mọc" ra chợ hải sản di động. Lúc đầu chỉ dăm ba người địa phương ở các phường Xuân Hà, Thanh Khê Đông, Thanh Khê Tây, Q. Thanh Khê, TP Đà Nẵng đánh bắt được ít cá ven bờ, sáng ra bỏ mẹt ngồi lề đường bán gọi là để có tiền chạy chợ. Ấy thế mà khoảng hai năm trở lại đây, con số người bán đã tăng lên nhiều vô kể và các loại hản sản  cũng trở nên "phong phú" hơn nhiều.

Không còn là những mớ cá nhỏ vừa được lưới về của ngư dân ở đây do người nhà đem bán mà bên cạnh đó có cả mực, tôm, cá thu, cá ngừ, cá cu, cua, ghẹ... đủ loại. Thử dạo quanh một vòng chợ cá di động này, tôi không chỉ hoa mắt trước sự phong phú của nhiều loại hải sản mà còn chóng mặt khi đối diện với mặt bằng giá được các cô, các bà “hét” tận trên trời xanh. Chiều chưa kịp tắt nắng, chợ cá di động đã trở nên khá tấp nập kẻ bán, người mua. Ngoài những người đến trước chiếm chỗ bán theo kiểu “buôn có bạn, bán có phường” thì thi thoảng vẫn xuất hiện một vài chiếc xe thồ chở đôi quanh gánh, thau, chậu chạy lên chạy xuống tìm chỗ dừng chân. Tụ điểm ngã ba Lê Độ-Nguyễn Tất Thành coi bộ khá xôm tụ, người mua, người bán đã ngang nhiên lấn chiếm cả lòng đường, thi nhau mặc cả.

Vừa thấy tôi dừng xe, một cô gái đứng bên cạnh đã nhắc chừng “Bà Thỏ, khách đến kìa”. Người đàn bà tên Thỏ đon đả: “Chú mua gì cứ tha hồ chọn. Hải sản vừa mới ở biển lên đó, còn tươi roi rói. Đây chú xem...”. Giá cả ở đây cao ngất: Mực tươi 80.000 đồng/kg, ghẹ 150.000 đồng/kg. Tôi nhẩm đếm dọc hai bên tuyến đường này có không dưới 50 người buôn thúng, bán mẹt các loại hải sản biển.

Dừng lại trước gánh cá bà Ba đối diện với nhà hàng Phi Thuyền, người mua khá đông. Hóa ra cạnh đó có một ngư dân đang bày lưới trên vỉa hè gỡ từng con cá, con ghẹ dính trong lưới. Người đi đường nghĩ là hàng mới nên tấp vào mua nườm nượp. Được thể, bà Ba hét giá đến chóng mặt nhưng không ít người vẫn móc hầu bao ra mua vì cho là “Đồ tươi dễ gì có. Chậm chân chỉ có hết!”(?).

Chất lượng dưới đất

Gặp ông Đinh Quang Tưởng, Phó Chủ tịch UBND P. Xuân Hà, nghe tôi kể chuyện, anh nói vui: “Thế nhà báo đã mua ăn thử chưa?” rồi nói thêm: “Địa phương tui cũng khổ vì chuyện hàng cá tự phát này lâu rồi. Bà con ngư dân ven biển cũng bức xúc ghê lắm. Dân ở đâu đến mua vì tưởng là cá tươi mới đánh bắt ở biển lên, chứ ở đây có ai mua loại hải sản này làm chi. Dân chài lưới khuya đi, sáng về, nếu có cá to, giỏi lắm cũng chỉ độ nửa ký là cùng. Nếu có dư dả thì bán chút buổi sáng là xong chứ làm gì còn để bán chiều. Cá người ta đang bán là ở tứ xứ đem về đó”. Theo ông Tưởng, hải sản ở đây thường bán đắt hơn giá chợ 20-30% nhưng chất lượng lại rất kém.

Lòng đường Nguyễn Tất Thành trở thành chợ cá di động. Ảnh: P.K

Lão ngư Lê Văn Giàu, tổ 5, P. Xuân Hà, bộc bạch: “Sống chết với nghề biển 30 năm nay, tui rành lắm. Toàn là cá từ Thanh Bồ lên hoặc từ trong Phan Thiết, Khánh Hòa, Bình Định, Quảng Ngãi... ra cả. Hôm nay bán không hết về chỉ cần họ đem ướp hóa chất, mai, mốt đem ra bán vẫn cứ tươi như thường. Chết là chết ở chỗ đó”. Ông Hồ Văn Mên, Phó Chủ tịch UBND P. Thanh Khê Đông, một chủ tàu đánh bắt xa bờ có tiếng của Q. Thanh Khê nói thẳng: “Khách mua cá chẳng có ai là người địa phương cả mà chỉ có khách vãng lai thôi. Có dịp anh thử đi quan sát thì biết liền. Nguồn cá hầu hết từ nơi khác đưa đến, bán không hết họ đem ướp u-rê cho nó tươi lâu rồi đưa ra bán lại. Cá tươi, tôm nở căng tròn do ngâm nước cho nở ra, tăng ký, nhìn bắt mắt nhưng về luộc lên thử xem... ăn cứ như bã, không còn lấy một chút vị ngọt”.

Một ngư dân ở vùng biển Hà Trung còn tiết lộ: “Người bán còn có cả chiêu đem lưới đã nhúng nước biển ra bỏ vào đó ít cua, ghẹ, tôm, cá cùng một ít rác biển rồi loay hoay gỡ để bịp người mua nữa chớ. Thật hết biết”.

Qua tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay, dọc theo tuyến đường biển Nguyễn Tất Thành có hơn 50 hộ của các phường Xuân Hà, Thanh Khê Đông, Thanh Khê Tây buôn bán cá chạy chợ kiểu này. Theo ông Tưởng, chỉ riêng P. Xuân Hà có đến  32 hộ buôn bán dọc theo tuyến đường này, trong đó, hầu hết là dân địa phương, số còn lại khoảng 20% là người từ nơi khác đến. Để biết thực hư chất lượng cá ở đây ra sao, chúng tôi đã đề nghị đưa một số mẫu xuống Trung tâm Y tế Dự phòng thành phố xét nghiệm. Kết quả đã có 2/4 mẫu hàm lượng u-rê đều vượt mức cho phép khá cao.

Theo kết quả trả lời của Trung tâm Y tế Dự phòng Đà Nẵng ngày 12-3-2008, qua phương pháp xét nghiệm AOAC 941.04, ghẹ vượt 0,27%, tôm tít vượt 0,32%. Theo đánh giá của Trung tâm Y tế Dự phòng Đà Nẵng, đây là hàm lượng u-rê rất cao, có khả năng gây nguy hại đến sức khỏe, tính mạng  của người tiêu dùng và khuyến cáo người dân không nên sử dụng những loại thực phẩm không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm được bày bán trên đường Nguyễn Tất Thành. Đem vấn đề này trao đổi với Phó Chủ tịch UBND Q. Thanh Khê, ông Nguyễn Thanh Xuân, cho biết, vấn đề này địa phương đã biết và đã tổ chức ra quân nhiều lần để giải quyết dứt điểm tình trạng trên nhưng cuối cùng vẫn chưa có hiệu quả.

Hiện nay, địa phương đã thống nhất một số biện pháp để nhanh chóng chấm dứt sự tồn tại của chợ cá di động trên đường Nguyễn Tất Thành; đồng thời có kế hoạch bố trí số lao động này vào các chợ Phú Lộc, Quán Hộ buôn bán không thu phí, tạo điều kiện tốt nhất để cho các hộ ổn định cuộc sống.

Nói gì thì nói, nếu người dân không ý thức tự bảo vệ sức khỏe của chính mình trước khuyến cáo của các ngành chức năng về nguồn thực phẩm không an toàn được bày bán trên tuyến đường Nguyễn Tất Thành thì dẫu có biện pháp gì đi chăng nữa, chắc chắn việc loại bỏ chợ cá di động này cũng không phải chuyện ngày một ngày hai là làm được ngay.

Lê Phương Kiếm