(Cadn.com.vn) - Đại dịch Ebola đang làm mưa làm gió ở Tây Phi và có nguy cơ lan rộng toàn thế giới. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố, dịch Ebola trở thành "sự việc đặc biệt" và là mối đe dọa sức khỏe của người dân trên toàn thế giới. Ebola thậm chí còn được cho là nguy hiểm hơn virus HIV bởi nó rất dễ lây lan và chưa có vaccine phòng ngừa cũng như thuốc đặc trị.

Tuy nhiên, hy vọng đang lóe lên khi việc thử nghiệm một loại thuốc được dùng cho hai người Mỹ bị nhiễm Ebola ở Liberia được cho đã giúp kiểm soát bệnh. Vậy đây là loại thuốc gì?

Cơ quan Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh Mỹ (CDC) giải đáp một số thắc mắc liên quan đến liệu pháp điều trị bệnh Ebola rất mới này, vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, đó là loại thuốc có tên ZMapp.

Hai người Mỹ là Dr. Kent Brantly (trái) và Nancy Writbol được điều trị bằng thuốc ZMapp.

ZMapp là gì?

ZMapp là thuốc của hãng Mapp Biopharmaceutical (MBI) hiện đang được điều trị thử nghiệm, dùng cho các bệnh nhân bị nhiễm virus Ebola. Sản phẩm này là sự kết hợp của 3 kháng thể đơn dòng khác nhau liên kết với các protein của virus Ebola.

Mới đây, ZMapp được hai bệnh nhân người Mỹ sử dụng và có dấu hiệu khả quan. Tuy nhiên, do rất mới nên dịch Ebola vẫn chưa có thuốc hay vaccine đặc trị, vẫn còn nhiều điều cần biết về ZMapp dư luận rất quan tâm.

Còn quá sớm để khẳng định tính hiệu quả của ZMapp, vì nó vẫn còn trong giai đoạn kiểm chứng, chưa được thử nghiệm trên người về tính an toàn cũng như hiệu quả. Cách tốt nhất để biết độ hiệu quả của ZMapp là tiến hành thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên ở những người mắc bệnh và người khỏe mạnh để so sánh.

Cho đến nay vẫn chưa thực hiện nghiên cứu này, và phương án điều trị chuẩn hiện tại cho bệnh nhân Ebola vẫn là dựa vào liệu pháp hỗ trợ. Ngoài ra, cách hiệu quả nhất để ngăn chặn dịch Ebola bùng phát ở Tây Phi là phát hiện sớm các ca mắc bệnh Ebola mới, cách ly và chăm sóc cho người bệnh, đồng thời tiến hành công việc ngăn chặn lây lan bệnh.

Tại sao vẫn chưa có nhiều người được điều trị bằng ZMapp?

Tại thời điểm hiện nay, mới có rất ít khóa điều trị thử nghiệm được tiến hành. Do sản phẩm vẫn còn trong giai đoạn thử nghiệm nên chưa khẳng định được chính xác mức độ hiệu quả . Hiện tại, các hãng dược phẩm, các Cty thử nghiệm đang tiếp tục nghiên cứu và đánh giá độ an toàn và hiệu quả của thuốc.

Điều trị thử nghiệm này được thu xếp riêng cá nhân giữa Samaritan Purse (SP), tổ chức nhân đạo tư nhân, nơi sử dụng một trong số những người Mỹ vừa nhiễm virus tại Liberia với CDC. CDC giới thiệu những người này đến Viện Y học Quốc gia (NIH). NIH cung cấp thông tin để SP đến gặp các Cty tư nhân đang phát triển liệu pháp điều trị này. NIH không tham gia vào mua sắm, vận chuyển, phê duyệt, quản lý hay cung cấp phương pháp điều trị thử nghiệm cụ thể.

Câu hỏi đặt ra là liệu bệnh nhân ở Tây Phi có thể tiếp cận với các phương pháp điều trị thử nghiệm? Câu trả lời có lẽ là không. Sản phẩm này vẫn còn trong giai đoạn thử nghiệm, và theo báo cáo của các nhà sản xuất, nguồn cung cấp rất hạn chế, do vậy không thể sử dụng trên diện rộng. Các nhà sản xuất lên kế hoạch cho giai đoạn 1 thử nghiệm lâm sàng và chưa có kế hoạch sản xuất đại trà loại thuốc nói trên. 

Trong khi đó, hãng Biocryst Pharmaceuticals cùng NIH đang nghiên cứu phát triển một loại thuốc kháng virus Ebola. Dự kiến, giai đoạn 1 thử nghiệm loại thuốc này sẽ được khởi động vào cuối năm nay.

Kim Hùng

(Theo CDC)