Hơn 3.000 hộ dân với hơn 10 ngàn nhân khẩu của huyện miền núi Nam Đông, tỉnh TT- Huế đang quay quắt vì không có nước sạch. Mỗi ngày, người dân buộc phải sử dụng nguồn nước không đảm bảo vệ sinh từ các khe suối, ao, hồ. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều người dân đang đối mặt với nguy cơ dịch bệnh.

Nước ở con suối này được người dân Hương Hữu vừa đem về nấu ăn vừa tắm rửa.

Mùa nắng nóng năm nay, để có nước sạch dùng trong sinh hoạt hàng ngày, mỗi sáng sớm, anh Nguyễn Văn Xom (trú thôn 6, xã Hương Hữu) đã phải xách can nhựa vào Khe Vôn trong thôn để lấy nước sử dụng. Đây là nguồn nước duy nhất mà gần 100 hộ dân với hơn 350 nhân khẩu “bám víu” để dùng tạm qua ngày. Nước khe Vôn không chỉ để nấu ăn, làm thức uống mà còn được bà con trong thôn tận dụng làm nước giặt áo quần, tắm rửa và sử dụng cho việc chăn nuôi trâu, bò. Từ đó, nguồn nước nơi đây dần trở nên nhiễm bẩn, mất vệ sinh. “Biết là bẩn rồi nhưng chẳng còn nước nơi nào khác để nấu ăn nên mọi người đành phải sử dụng nước khe Vôn. Chừng ấy nước chưa đủ để sinh hoạt nên cây cối trong thôn cũng chết dần. Giờ trong thôn cũng chẳng ai còn mặn mà trồng cây hay làm ruộng nữa” - anh Xom chia sẻ.

Không chỉ ở xã Hương Hữu mà tình trạng “khát” nước sạch cũng đang diễn ra trầm trọng tại 4 xã khác của huyện miền núi Nam Đông, gồm: Hương Giang, Thượng Long, Thượng Nhật và Thượng Quảng. Dọc theo đường bộ men theo các khe suối ở Hương Hữu, Thượng Long, không khó để bắt gặp nhiều người dân đồng bào vùng cao đi gùi nước uống, hoặc kéo nhau ra suối để tắm giặt. Vì đây là nguồn cấp nước duy nhất còn lại của các địa phương vùng cao Nam Đông. Biết là nước không bảo đảm vệ sinh, bị nhiễm phèn, nhưng người dân không còn lựa chọn nào khác. “Mấy tháng nay, hạn nặng gay gắt nên nước ở nhiều khe, suối cũng dần cạn kiệt. Nhiều hộ dân chung tiền đào giếng nhưng nước giếng lại nhiễm phèn, có mùi hôi thối. Mấy đứa trẻ nhỏ tắm nước này vào, người ngứa ngáy, nổi mẩn khắp nơi. Nếu tình trạng này còn tiếp diễn thì cuộc sống của người dân sẽ càng khốn khổ”- ông Hồ Văn Chuông (75 tuổi, trú xã Thượng Nhật) lo lắng.

Liên quan chuyện thiếu nước sinh hoạt triền miên trên vùng cao Nam Đông, ông Tà Rương Lương - Phó Chủ tịch UBND xã Hương Hữu chia sẻ, năm nào địa phương cũng chịu ảnh hưởng của khô hạn, đặc biệt là tình trạng thiếu nước sinh hoạt, nước tưới cho cây trồng hết sức trầm trọng. Người dân đã tìm đủ cách để khắc phục, bù đắp như dẫn nước tưới nơi xa hàng cây số về ruộng, đào giếng sâu từ 8 đến 10 mét, xây bể chứa nước..., nhưng tình trạng khan hiếm nước sinh hoạt, nước tưới vẫn diễn ra thường xuyên. Theo ông Lê Thanh Hồ - Phó Chủ tịch UBND H. Nam Đông, tình trạng thiếu nước sạch tại 5 xã nói trên đã diễn ra nhiều năm nay. Việc người dân sử dụng nguồn nước suối, ao hồ không hợp vệ sinh có nguy cơ mắc nhiều bệnh về da và đường tiêu hóa.

Nhánh sông đầu nguồn Tả Trạch trơ đáy khiến người dân ở xã Thượng Nhật thiếu nước nghiêm trọng.

Không chỉ người dân điêu đứng vì thiếu nước mà 94 ha lúa nước trên địa bàn H. Nam Đông cũng đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi nắng nóng, thiếu nước. Trong đó, 17 ha lúa không có hệ thống nước tưới tiêu và phải phụ thuộc hoàn toàn vào mưa. Vì vậy, địa phương đã chuyển đổi 43 ha lúa nước sang trồng cây hoa màu như đậu, ngô... Theo chính quyền H.Nam Đông, tình trạng “khát” nước sạch tại địa bàn đã được cử tri liên tục phản ánh, kiến nghị qua các lần tiếp xúc cử tri với các cấp.

Để giải quyết tình trạng thiếu nước sạch của 5 xã nói trên, năm 2018, UBND tỉnh TT-Huế đã phê duyệt chủ trương đầu tư Nhà máy nước Thượng Long cung cấp mạng lưới  nước sạch với công suất 2.000m3/ngày đêm cho 5 xã Thượng Long, Thượng Quảng, Thượng Nhật, Hương Hữu, Hương Xuân. Dự án do Công ty Cổ phần Cấp nước TT-Huế làm chủ đầu tư với trị giá hơn 50 tỷ đồng; trong đó, vốn đối ứng từ ngân sách tỉnh là 13 tỷ đồng. Phó Chủ tịch UBND H.Nam Đông cho biết, để góp phần nhanh chóng đảm bảo an sinh cho người dân, huyện đã chủ động giải phóng xong mặt bằng và cây cối với diện tích khoảng 1 ha nhằm phục vụ dự án. Các đường ống dẫn về các xã đã được đào lắp và đang chờ ngày nhà máy nước hoạt động. Dự kiến, tháng 8-2020, dự án cấp nước sạch nói trên mới được khởi công.

HẢI LAN