Tận dụng nguyên liệu có sẵn của quê hương

Xã Nam Anh (cũ), nay là xã Đại Huệ, nổi tiếng là vựa hồng lớn nhất tỉnh Nghệ An với diện tích gần 200ha. Quả hồng nơi đây nổi tiếng với hương vị và độ ngọt mà không nơi nào có được. Hồng được trồng dưới chân núi Đại Huệ - nơi được xem là ngọn núi thiêng trong vùng. Những gốc hồng có tuổi đời hơn 100 tuổi với thân cây xù xì, rêu phong tạo nhiều quả hồng chín, đỏ mọng, đẹp mắt. Nơi đây hiện có 2 loại là hồng cậy và hồng trứng, mỗi năm cho thu hoạch hàng trăm tấn quả. Tuy nhiên, mùa hồng thường ngắn, quả hồng được thu hoạch đại trà trong một khoảng thời gian nhất định nên hướng đi cho loại nông sản này còn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu là tiêu thụ trong xã, trong tỉnh. Trong khi đó, những năm được mùa thì hồng thường mất giá, còn năm nào gặp mưa bão thì quả sẽ bị rụng và bị ảnh hưởng năng suất.

Sinh ra và lớn lên từ vựa hồng, anh Hồ Viết Đàn (1992, trú xã Đại Huệ) hiểu rất rõ những vất vả của người nông dân trồng hồng. Anh luôn đau đáu tìm hướng đi mới cho sản phẩm quê hương. Đầu năm 2023, sau thời gian xuất ngoại, có được một ít vốn, vợ chồng anh Đàn vay mượn thêm tiền và góp vốn với anh Nguyễn Văn Trung (1990, trú cùng xã) mở xưởng sản xuất rượu hồng hạ thổ. Chi phí đầu tư cho cơ sở này khoảng hơn 1 tỷ đồng. Đến nay, cơ sở này đã đưa sản phẩm ra thị trường tiêu thụ, nhận được sự phản hồi tốt của khách hàng và hiện đang làm hồ sơ để công nhận tiêu chuẩn OCOP 3 sao.

Anh Hồ Viết Đàn chia sẻ: “Song song với việc chuẩn bị mặt bằng và đầu tư xây dựng xưởng sản xuất rượu, vợ chồng tôi cũng tự mày mò ra công thức ngâm rượu hồng để làm sao cho ra sản phẩm ưng ý nhất. Chúng tôi đã phải đổ nhiều lô hồng và hũ rượu mới cho ra được sản phẩm đạt được tỉ lệ, nồng độ, màu sắc, hương vị như ý muốn. Hồng sau khi thu mua sẽ được rửa sạch, ráo nước và để xuống mủ khoảng 3 ngày sau đó đem ngâm với rượu nếp tự nấu. Đây là loại rượu được ngâm ủ với loại men truyền thống nếp Bàu Nón quê hương. Nguồn nước nấu rượu được dẫn từ núi Đại Huệ về, thông qua hệ thống lọc các loại tạp chất, sau đó được đổ vào các nồi nấu rượu cách thủy. Nước chảy vào các đòng rồi tích tụ thành những giọt rượu tinh chất”- anh Đàn cho biết.

Chị Nguyễn Thị Oanh (1994, vợ anh Đàn) là người trực tiếp chuẩn bị nguyên liệu và nấu rượu để ngâm hồng cho hay, hồng Đại Huệ có vị ngọt rất khác biệt so với hồng ở các địa phương khác. Bởi vậy, khi kết hợp quả hồng này với thứ gạo nếp Bàu Nón và nước suối trên núi Đại Huệ đã tạo nên sự khác biệt trong hương vị của rượu hồng hạ thổ.

Vợ chồng anh Đàn chia sẻ thêm, rượu sau khi chưng xong không sử dụng để ngâm hồng ngay mà tiếp tục để lắng và lọc lại qua hệ thống máy lọc nhằm loại bỏ cặn, andehit và athenol. Sau đó, hồng được đổ vào chum rượu ngâm và hạ thổ 1 năm rồi tiếp tục được lọc lại một lần nữa mới được đưa ra sử dụng và cung cấp ra thị trường.

Đưa cây hồng phát triển theo hướng mới

Với cách làm của anh Hồ Viết Đàn, những nguyên liệu có sẵn của quê hương như nếp, men, hồng, …sẽ được tận dụng triệt để nhằm giải bài toán đầu ra cho loại cây đặc sản này, đồng thời mở ra một hướng đi mới cho loài quả đặc sản này.

“Cơn bão số 10 vừa qua đã làm đổ gãy nhiều cây hồng đang trong thời kỳ chuẩn bị thu hoạch. Hồng chưa chín hẳn nhưng bị gió quật nên không thể ăn được, chúng tôi đã thu mua cho bà con và sử dụng ngâm rượu. Cho đến thời điểm hiện tại, cơ sở chúng tôi thu mua khoảng 15 nghìn tấn quả cùng khoảng 15 nghìn lít rượu. Và cũng đã bán ra thị trưởng khoảng 3.000 lít, dự kiến sẽ cung cấp cho thị trường tết năm nay khoảng 5.000 lít. Cơ sở cũng đang hoàn thiện mô hình hồng sấy dẻo, dự kiến hoạt động vào năm sau.” – anh Đàn cho biết thêm.

Bà Hồ Thị Hòa- Chủ tịch Hội Nông dân xã Đại Huệ cho biết, sản phẩm rượu hồng Đại Huệ của anh Đàn là sản phẩm mới, mang bản sắc riêng, mở ra hướng phát triển phù hợp với tiềm năng địa phương. Sản phẩm vừa tận dụng những nguyên liệu của địa phương, vừa giải quyết đầu ra cho nông sản của bà con. Rượu hồng không chỉ nâng tầm giá trị nông sản quê hương mà còn tạo chuỗi liên kết, giúp người dân cùng phát triển kinh tế.

Cũng theo bà Hoa, hiện xã đã hỗ trợ anh Đàn hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận sản phẩm đạt chuẩn OCOP và đẩy mạnh quảng bá đến người tiêu dùng. Đây là bước quan trọng để rượu hồng Đại Huệ khẳng định thương hiệu và tiếp cận thị trường. Sắp tới, tại Đại hội Hội Nông dân tỉnh Nghệ An, địa phương cũng đã đăng ký đưa sản phẩm này trưng bày tại sự kiện.

Dương Hóa