Tại lễ hội, phần lễ diễn ra trước Nhà Thượng điện Di tích Văn Miếu. Các đại biểu cùng người dân thực hiện các nghi thức tế lễ- dâng hương các vị tiên hiền khai nguồn đạo học, các danh nhân văn hóa tại Văn Miếu và lễ cầu may- dâng "Văn phòng tứ bảo" (dâng bút, giấy, mực, nghiên) để cầu may cho người được tặng chữ. Tiếp đó, lễ hội diễn ra các lễ tế: tiên hiền, chư thần, danh nhân của TP Hà Tĩnh; lễ rước cỗ cúng tế tiên hiền, chư thần, danh nhân của phường Trần Phú; lễ dâng hương của các cơ quan, đơn vị; tế lễ của các phường xã và các dòng họ có các vị đại khoa được khắc vào Văn bia... Sau phần lễ, phần hội diễn ra với các hoạt động tặng chữ, viết thư pháp, thi viết chữ đẹp, tham quan trưng bày sách ảnh và tổ chức các trò chơi dân gian.

Theo sử sách, Văn Miếu Hà Tĩnh được xây dựng từ năm Minh Mệnh thứ 14 (1833) ở làng Hoàn, xã Đông Lỗ (nay là phường Trần Phú) trên khuôn viên rộng 5.000m2. Đây là nơi thờ phụng đức Khổng Tử, nhà giáo Chu Văn An (1292-1370), Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724-1791), Thám hoa Nguyễn Huy Oánh (1713-1789), La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp (1723-1804), Đại thi hào Nguyễn Du (1765-1820). Trước đây, tại Văn Miếu Hà Tĩnh từng có lễ tế xuân, lễ tế thu và là nơi tổ chức các kỳ thi thời phong kiến.

Văn Miếu Hà Tĩnh không chỉ là nơi thờ tự các bậc hiền tài mà còn là nơi diễn ra các sinh hoạt văn hóa, tôn vinh, khuyến khích tinh thần hiếu học, tinh thần vượt khó vươn lên học giỏi của các thế hệ học sinh Hà Tĩnh.

X.S