Một mũi tên, trúng hai đích
(Cadn.com.vn) - Ngày 24-5, một thỏa thuận quan trọng về quá cảnh và vận tải ba bên - đã được ký kết giữa Ấn Độ, Iran và Afghanistan. Trong đó, thỏa thuận này chủ yếu liên quan đến việc sử dụng cảng Chabahar của quốc gia Hồi giáo Iran, nơi vốn gần biên giới với Pakistan.
Đây là động thái có ý nghĩa lịch sử và được đánh giá là cột mốc quan trọng giúp tăng cường kết nối giữa 3 nước này đồng thời thúc đẩy hợp tác, hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực. Thỏa thuận lịch sử này được ký kết trong chuyến thăm của Thủ tướng Narendra Modi đến Iran, nơi nhà lãnh đạo này đã có cuộc gặp Tổng thống nước chủ nhà Hassan Rouhani và Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani. Việc ký kết thỏa thuận này giúp nhà lãnh đạo Ấn Độ hoàn thành nhiệm vụ trọng tâm chuyến đi là "xây dựng và vận hành một cảng chính của Tehran".
Trên thực tế, thỏa thuận này là "sản phẩm hoàn hảo cuối cùng" cho thỏa thuận đạt được hồi tháng 4, vốn cho phép Ấn Độ được tiếp cận Afghanistan thông qua cảng có vị trí chiến lược Chabahar này. Cảng này sẽ mở ra tuyến đường vận chuyển đến Afghanistan và Trung Á đối với hàng hóa và các sản phẩm Ấn Độ, tránh các tuyến đường thông qua Pakistan. Cảng Chabahar vì lẽ đó sẽ giúp thúc đẩy quan hệ thương mại của Ấn Độ với Iran, Afghanistan, các quốc gia Trung Á và cả Nga.
Đây rõ ràng là một điều kiện quá thuận lợi dành cho New Delhi. Vì vậy, đổi lại, Ấn Độ cam kết sẽ đầu tư 500 triệu USD để phát triển cảng quan trọng này. Nhưng có thể thấy, tham vọng của New Delhi không dừng lại ở đó. New Delhi muốn vận chuyển khí đốt từ Trung Á đến cảng Chabahar và sau đó chuyển đến Ấn Độ nhằm giảm chi phí vận chuyển. Và quan trọng hơn nữa, thông qua cảng Chabahar, Ấn Độ muốn thách thức quyền lực của Trung Quốc ở khu vực Trung và Nam Á. Thật sự mà nói, thỏa thuận này sẽ giúp Ấn Độ chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc, quốc gia vốn đã đầu tư vào cảng Gwadar của Pakistan.
Tất nhiên, Iran và cả Afghanistan cũng được lợi nhiều từ thỏa thuận này. Tổng thống Rouhani đã hoan nghênh việc đầu tư của Ấn Độ và xem đây là biểu tượng to lớn của sự hợp tác giữa hai nước. Iran cũng sẽ bán được dầu mỏ nhiều hơn cho Ấn Độ một khi con đường vận chuyển trở nên dễ dàng hơn. Với Afghanistan, cảng Chabahar sẽ giúp thúc đẩy quan hệ thương mại nhiều hơn nữa với Ấn Độ và cả Iran. Nhưng nói cho cùng và rõ ràng, Ấn Độ là quốc gia đang được hưởng lợi nhiều hơn.
Thanh Văn