Một tích hợp những chân dung nghệ sĩ

Thứ bảy, 07/10/2023 08:56
Bên cạnh tư cách là một tác giả văn chương, Trần Ngọc Trác còn là một nhà chân dung học. Bất giác, tôi  nghĩ như vậy, sau khi đọc xong cuốn sách mới nhất của anh - Tình yêu gửi lại, một tích hợp chân dung những nghệ sĩ, vừa được NXB Hội Nhà văn ấn hành, ra mắt độc giả.

Nhiều người nói, Trần Ngọc Trác có biệt tài trong sưu tầm và khảo cứu. Mọi tư

Bìa cuốn sách “Tình yêu gửi lại”.
Nhà thơ Trần Ngọc Trác (bìa phải) và nhiếp ảnh gia MPK.

liệu riêng (con người) - chung (vùng đất) liên quan đến xứ lạnh Đà Lạt - Lâm Đồng, anh gần như có đủ cả. Đã thế, Trần Ngọc Trác lại không chủ quan, ỉ i vào những tư liệu mình đang sở hữu, mình là chứng nhân, mình là người trong cuộc. Anh khiêm hạ lắng nghe thêm thông tin từ nhiều nguồn khác, cộng với việc mổ xẻ sâu tư liệu từ phía nhân vật, rồi đối chiếu kỹ lưỡng, lọc lắng những thông tin đa chiều để đưa ra cái nhìn khách quan nhất. Ấy là nét đáng quý đầu tiên ở Trần Ngọc Trác. Tôi thêm, anh còn có những chắt lẩy rất tình, qua đó tạo được mối thiện cảm, yêu mến của nhân vật. Nhiều người tìm đến Trần Ngọc Trác, tỉ tê chuyện đời chuyện nghề, bởi người ta nhìn thấy nơi anh niềm tin cậy. Chính cái chắt lẩy duyên và tình đã làm nên cái tài trong văn Trần Ngọc Trác. Văn của anh đọng nhiều thổn thức trong lòng độc giả cũng vì sự giăng mắc ân nghĩa ấy.

Bìa cuốn sách “Tình yêu gửi lại”.

Giăng mắc ân nghĩa, nói cách khác, nó là cái tình riêng của Trần Ngọc Trác dành tặng 38 con người, 38 cuộc đời, cũng là 38 số phận, 38 sự dấn thân cho nghệ thuật. Qua 38 bài viết về 38 nhân vật in trong cuốn sách Tình yêu gửi lại, anh đã tái hiện sống động 38 chân dung rất quen mà rất lạ. Nói quen bởi đó là những con người từng gắn bó với đời sống nghệ thuật, nhiều lần xuất hiện trước công chúng, đã định vị được tên tuổi của mình như nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Bá Mậu, nhạc sĩ Trần Hoàn, nhà thơ Quang Dũng, họa sĩ Lưu Công Nhân, nhà văn Chu Bá Nam... Bảo lạ vì đó là những số phận được tác giả rọi chiếu từ điểm nhìn nặng chất đời thô tháp, vừa đủ mở ra những trải nghiệm thế sự. Thành ra, nếu độc giả chỉ đọc thoáng qua những bài viết của Trần Ngọc Trác trong cuốn sách Tình yêu gửi lại ít nhiều có cảm nhận anh không quan tâm lắm đến việc tìm chữ, đãi câu, tạo lập ý tưởng nghệ thuật mới. Thực tình thì sự dụng công của tác giả đã nằm sẵn trong những câu chuyện giàu chất liệu đời sống. Trần Ngọc Trác thả lòng dịu nhẹ với những kỷ niệm, buông bắt cảm xúc với những bạn hữu, trìu mến yêu thương những phận người chịu nhiều thua thiệt. Thi thoảng anh bỏ lỏng sự trì chú của lý trí, mặc cho kỷ niệm dắt dẫn câu chữ, thật tự nhiên, không cầu kỳ, tô vẽ. Nhẹ nhàng như một lời chia sẻ nhưng ẩn trong đấy là sự nhìn nhận, đánh giá đầy trách nhiệm của tác giả dành cho nhân vật. Trần Ngọc Trác cũng đã làm sắc nét và ấn tượng hơn những chân dung nghệ sĩ, qua những kỷ niệm riêng tư giữa anh và nhân vật.

Một điều thú vị nữa, tất cả nhân vật trong cuốn sách Tình yêu gửi lại đều đã là người thiên cổ, những ghi nhận của anh về họ chính là một dấu ấn, một trao gửi yêu thương, để những tiếng nói còn có cơ hội vang xa, để những kỷ niệm cũng theo đấy mà được nối dài.

Trịnh Chu