NHK ngày 8-2 đưa tin, tại hội đàm giữa Thủ tướng Shigeru Ishiba và Tổng thống Donald Trump ngày 7-2, hai bên đã xác định lại một số điểm then chốt của Hiệp ước an ninh Nhật - Mỹ, coi liên minh Nhật - Mỹ là nền tảng của hòa bình và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí thúc đẩy hợp tác an ninh song phương, tăng cường khả năng răn đe và ứng phó của liên minh Nhật - Mỹ.

Hai nhà lãnh đạo nhất trí hầu hết các vấn đề cốt lõi gồm liên minh Mỹ - Nhật vẫn là nền tảng của hòa bình, thịnh vượng của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở; tiếp tục tăng cường liên minh tay ba Mỹ - Nhật - Hàn; thúc đẩy hợp tác nhiều lớp giữa các quốc gia có cùng chí hướng; tổ chức cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng, ngoại giao vào thời điểm sớm nhất; hợp tác chặt chẽ về các vấn đề liên quan đến Trung Quốc, Triều Tiên; thúc đẩy hợp tác về quốc phòng, kinh doanh, năng lượng, AI, không gian…

Phát biểu tại họp báo chung sau hội đàm, Tổng thống Donald Trump bày tỏ tin tưởng rằng các liên minh đáng trân trọng giữa hai nước Mỹ-Nhật và các nước khác sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tương lai; đồng thời nhấn mạnh “hợp tác quân sự giữa Mỹ và Nhật Bản là một trong những quan hệ đối tác an ninh chặt chẽ nhất và gần gũi nhất trên thế giới”. Tổng thống Trump cho biết, hai nước đã có tình hữu nghị tuyệt vời, gắn kết bằng những mối quan hệ về lịch sử, thương mại, văn hóa và tôn trọng lẫn nhau, đồng thời khẳng định hợp tác quân sự là một trong những trụ cột quan trọng.

Về phía Nhật Bản, Thủ tướng Shigeru Ishiba cũng khẳng định cam kết thúc đẩy lợi ích của cả hai nước và hiện thực hóa hòa bình, thịnh vượng trong khu vực thông qua củng cố liên minh Mỹ - Nhật, tăng cường năng lực răn đe, hợp tác chặt chẽ để giải quyết các thách thức hiện nay. Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết, Thủ tướng Nhật Bản cũng đưa ra cam kết tăng gấp đôi chi tiêu quốc phòng vào năm 2027, so với chi tiêu ở giai đoạn nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông. Mỹ cũng đã thông báo phê duyệt gần 1 tỷ USD các giao dịch vũ khí với Nhật Bản, cam kết bảo vệ an ninh cho đồng minh.

Tại cuộc gặp, Tổng thống Mỹ khẳng định vai trò quan trọng của liên minh Mỹ - Nhật và bày tỏ tin tưởng mối quan hệ đồng minh này sẽ tiếp tục phát triển trong thời gian tới. Hai bên cũng cam kết nỗ lực cân bằng thâm hụt thương mại, hướng tới quan hệ kinh tế ổn định và bền vững. "Chuyện này có lẽ khá dễ thực hiện. Tôi không nghĩ chúng ta sẽ gặp bất kỳ vấn đề gì. Họ cũng muốn sự công bằng mà", ông Trump nói.

Ông Trump kêu gọi Nhật Bản đầu tư vào lĩnh vực năng lượng và công nghệ của Mỹ. Ông cũng tìm cách tháo gỡ tranh chấp liên quan đến nỗ lực của Nippon Steel (Nhật Bản) trong việc mua lại US Steel, một trong những tập đoàn sản xuất thép lâu đời và lớn nhất tại Mỹ. Ông Trump cho biết Nippon Steel đang xem xét "đầu tư chứ không phải mua lại" và khẳng định: "Tôi đồng ý với điều đó, chắc chắn rồi". Ông Trump cũng hối thúc Tokyo thu hẹp thặng dư thương mại 68,5 tỷ USD với Washington nhưng bày tỏ lạc quan rằng vấn đề này sẽ sớm được thực hiện. Ông dẫn lời cam kết của Thủ tướng Ishiba về việc nâng tổng đầu tư của Nhật Bản tại Mỹ lên 1.000 tỷ USD, cùng với các đơn hàng mới mua khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), ethanol và amoniac do Mỹ sản xuất. Để nhấn mạnh sự đóng góp của Nhật Bản cho chính sách "Nước Mỹ trước tiên" của ông Trump, Thủ tướng Nhật Bản đã trao cho Mỹ thêm một món quà hào phóng nữa, đó là cam kết nâng mức đầu tư của Nhật Bản, bao gồm các nhà sản xuất ô-tô và các công ty trong lĩnh vực công nghệ tiên tiến, lên mức "chưa từng có" là 1 nghìn tỷ USD (khoảng 151 nghìn tỷ Yen).

Cuộc hội đàm Mỹ - Nhật diễn ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang sau khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1, đe dọa tác động đến nền kinh tế toàn cầu. Ngày 7-2, ông Trump công bố kế hoạch áp thuế đối ứng đối với nhiều quốc gia vào tuần tới. Tuy nhiên, chưa rõ liệu Nhật Bản có nằm trong danh sách này hay không. Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Mỹ, Nhật Bản là quốc gia dẫn đầu về tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Mỹ vào năm 2023, với 783,3 tỷ USD, tiếp theo là Canada và Đức.

AN BÌNH