Hãng thông tấn nhà nước Nga TASS tối 22-5, theo giờ địa phương, dẫn tuyên bố của Tổng thống nước này, ông Vladimir Putin, tại một cuộc họp với các quan chức chính phủ, cho biết quyết định thiết lập một vùng đệm an ninh dọc theo biên giới Nga - Ukraine đã được đưa ra và hiện tại các binh sĩ Nga đang tiến hành triển khai nhiệm vụ này. "Chúng tôi đã phê duyệt việc thành lập một vùng đệm an ninh cần thiết dọc biên giới của chúng ta. Các lực lượng vũ trang của chúng ta đang tích cực làm việc để hoàn thành nhiệm vụ này", ông Putin nói, đồng thời nhấn mạnh rằng, trước những diễn biến gần đây tại các khu vực Kursk, Belgorod và Bryansk, cần phải có những nỗ lực lập tức để khôi phục và tái thiết các khu vực bị ảnh hưởng bởi các sự kiện vừa qua.

Theo nhà lãnh đạo Nga, điều này bao gồm việc hỗ trợ người dân địa phương quay trở lại các ngôi làng quê hương của họ, nếu điều kiện an ninh cho phép. Bên cạnh đó, cần thiết phải phục hồi mạng lưới giao thông và cơ sở hạ tầng khác, đảm bảo hoạt động trơn tru của các doanh nghiệp công nghiệp và nông nghiệp, cũng như hỗ trợ cho các doanh nhân và người lao động của họ. "Tôi giao cho Bộ Phát triển Kinh tế Nga phối hợp với các đồng nghiệp từ Văn phòng Tổng thống chuẩn bị trong thời gian sớm nhất chương trình khôi phục toàn diện các khu vực bị ảnh hưởng ở Kursk, Belgorod và Bryansk", Tổng thống Nga nói. Chương trình này sẽ được hỗ trợ bằng tất cả các nguồn lực tài chính và vật chất cần thiết. Thiết bị và chuyên gia bổ sung, bao gồm cả từ các khu vực khác, sẽ tham gia vào nỗ lực này.

Ý tưởng tạo ra "một vành đai an ninh nhất định" trên lãnh thổ do Ukraine kiểm soát dọc biên giới lần đầu tiên được ông Putin đưa ra vào tháng 3 năm ngoái. Tổng thống Putin cho biết Moscow cuối cùng có thể buộc phải tạo ra một khu vực như vậy để bảo vệ dân thường ở các khu vực biên giới khỏi các cuộc tấn công tầm xa của Ukraine. Thời điểm đó, ông nhấn mạnh, quân đội Nga sẽ tạo ra một "khu vực an ninh mà Ukraine sẽ rất khó có thể vượt qua bằng vũ khí của họ, chủ yếu là vũ khí có nguồn gốc nước ngoài".

Lá chắn bảo vệ

Chuyên gia quân sự nói rằng vùng đệm an ninh mà Nga muốn thiết lập tại Ukraine đóng vai trò lá chắn bảo vệ các khu vực Belgorod, Kursk, Bryansk, Crimea, Zaporozhye, Kherson và Donbass khỏi hỏa lực pháo binh của phương Tây.

Theo Sputnik, Đại tá nghỉ hưu người Nga Anatoliy Matviychuk, từng tham chiến tại Afghanistan và Syria, đã chỉ ra động lực đằng sau nỗ lực của Nga nhằm tạo ra một vùng đệm dọc biên giới với Ukraine. "Đây không chỉ là một vành đai phi quân sự mà sẽ là vành đai bảo vệ các khu vực Belgorod, Kursk, Bryansk, Crimea, Zaporozhye, Kherson và Donbass khỏi hoả lực pháo của Hiệp ước Tổ chức Bắc Đại Tây Dương (NATO)", ông Anatoliy lý giải.

Theo chuyên gia Anatoliy, vùng đệm này có thể sâu tới 100 km, vì hệ thống pháo tầm xa mà NATO sở hữu có thể bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 70 km. Phải cộng thêm 30 km biên độ an toàn thì mới đảm bảo nước Nga không bị trúng hoả lực của NATO. "Ở Afghanistan, Liên Xô trước đây đã tạo ra một vùng đệm tương tự. Với cùng một suy nghĩ, cùng một quy mô", ông Anatoliy nói.

Chuyên gia này cũng chỉ ra tại vùng đệm an ninh mới, người Ukraine có thể sinh sống và trồng trọt, chăn nuôi ở đó nhưng một điều chắc chắn không thể có là chính quyền Kiev. "Vùng đệm mới đồng nghĩa với việc quân đội Ukraine có thể bị đẩy lui 100 km và mất khả năng tiến hành các cuộc đột kích, do thám hoặc pháo kích các thị trấn biên giới bằng các loại vũ khí then chốt. Ukraine có thể dùng thiết bị bay không người lái hay tên lửa tầm xa. Nhưng xương sống hoả lực của quân đội nước này đã bị vô hiệu hoá", ông Anatoliy cho hay.

Phản ứng của Ukraine

Ukraine đã lập tức lên tiếng. Bộ Ngoại giao Ukraine cho rằng quyết định thiết lập vùng đệm an ninh dọc biên giới với Ukraine là bằng chứng thêm cho thấy Nga không thực sự quan tâm đến hòa bình. Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Andrii Sybiha viết trên mạng xã hội X: "Tôi xin nhắc thế giới rằng các tuyên bố của ông Putin về 'vùng đệm' được đưa ra trong bối cảnh đang có những nỗ lực tích cực nhằm đạt được một lệnh ngừng bắn toàn diện, bền vững, chấm dứt tình trạng giết chóc và thúc đẩy hòa bình". Theo ông Sybiha, những tuyên bố mới này rõ ràng là "phủ nhận các nỗ lực hòa bình" và cần phải gây thêm áp lực để buộc Nga chấm dứt cuộc chiến.

Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi, tuyên bố của Tổng thống Putin về vùng đệm an ninh không phải là điều mới. Nhà lãnh đạo Nga từng đưa ra những tuyên bố tương tự trước đây. "Nhưng ngay lúc này, khi Mỹ, các đối tác châu Âu và Ukraine đang kêu gọi một tiến trình hòa bình và lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày trở lên, những tuyên bố như vậy từ Tổng thống Nga rất đáng chú ý", ông Tykhyi nói. Quan chức ngoại giao Ukraine nhấn mạnh những tuyên bố này là bằng chứng rõ ràng cho thấy Nga đã đặt ra những trở ngại chính đối với nỗ lực hòa bình tại thời điểm này, do vậy việc gây áp lực lên Nga, dưới mọi hình thức, phải được gia tăng. Ông Tykhyi cho rằng đề xuất bất kỳ "vùng đệm" nào trong tương lai nên được giới hạn trong lãnh thổ Nga.

AN BÌNH