Ngày 11-8, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố, Bộ Y tế Nga chính thức cấp phép cho loại vaccine đầu tiên trên thế giới để phòng bệnh Covid-19 do virus SARS-CoV-2 gây ra. Hoạt động sản xuất hàng loạt sẽ diễn ra trong thời gian ngắn tới.

Một nhà khoa học chuẩn bị các mẫu thử trong quá trình nghiên cứu và phát triển vaccine Covid-19 tại phòng thí nghiệm của Cty công nghệ sinh học BIOCAD ở Saint Petersburg, Nga.   Ảnh: Reuter

Bước tiến rất quan trọng đối với thế giới

Trong cuộc họp chính phủ ngày 11-8, Tổng thống Vladimir Putin mở đầu bằng thông báo đã được mong chờ nhiều ngày qua: Nga đã cho đăng ký vaccine Covid-19 đầu tiên trên thế giới. "Theo những gì tôi biết, sáng nay lần đầu tiên trên thế giới một loại vaccine ngừa Covid-19 đã được đăng ký. Tôi biết vaccine hoạt động đủ hiệu quả, tạo ra được miễn dịch ổn định, và xin lặp lại, đã vượt qua mọi khâu kiểm định", ông Putin nói đầy tự hào. Ông Putin gửi lời cảm ơn tới tất cả những người đã nghiên cứu ra vaccine và mô tả đây là "bước tiến rất quan trọng đối với thế giới".

Tổng thống Putin cho biết, con gái ông đã trở thành một trong những người đầu tiên tiêm vaccine này và cảm thấy khỏe. Theo lời ông, sau mũi tiêm đầu tiên thân nhiệt cô con gái tăng lên 38 độ C, qua ngày hôm sau giảm còn hơn 37 độ C. "Chỉ vậy thôi, sau lần tiêm thứ hai thì thân nhiệt chỉ tăng một chút. Mọi thứ đều ổn, con tôi vẫn thấy khỏe, mức kháng thể trong máu cao", ông Putin mô tả. Tổng thống Putin cho biết thêm, ông hy vọng sẽ sớm tiến hành tiêm phòng Covid-19 toàn dân. Ông hy vọng cùng với thời gian sẽ có thêm nhiều loại vaccine chống Covid-19 khác xuất hiện trên thế giới, riêng Nga sẽ bắt đầu sản xuất hàng loạt vaccine nội địa trong thời gian sớm nhất. “Tôi hy vọng chúng ta có thể bắt đầu sản xuất hàng loạt thuốc trong tương lai gần. Điều này vô cùng quan trọng", Tổng thống Putin chia sẻ. "Tôi hy vọng lãnh đạo các nước khác cũng đạt được tiến triển và sẽ có nhiều sản phẩm trên thị trường thuốc và vaccine của thế giới".

Sau khi được cấp phép, việc sản xuất hàng loạt vaccine sẽ được bắt đầu từ đầu tháng 9 tới. Quỹ đầu tư trực tiếp Nga (RDIF) và Trung tâm Nghiên cứu quốc gia về dịch tễ và vi sinh vật học Gamaleya đang tích cực làm việc để khởi động sản xuất vaccine Covid-19 đầu tiên ở Nga. Phát biểu trước báo giới, Phó Thủ tướng Nga Tatyana Golikova nói rằng vaccine mới này sẽ được tiêm cho các nhân viên y tế từ tháng 9 tới và việc tiêm đại trà cho người dân có thể sẽ bắt đầu từ tháng 1-2021. Mọi chi phí sẽ do chính phủ đài thọ.

Có quá vội vàng?

Trước đó, các nhà khoa học phương Tây bày tỏ lo ngại về tốc độ phát triển vaccine của Nga, nghi ngờ giới nghiên cứu nước này có thể đã "đốt cháy giai đoạn" dưới áp lực từ chính quyền. Tổng thống Putin xem mục tiêu tìm ra vaccine Covid-19 là ưu tiên hàng đầu, trong bối cảnh Nga là vùng dịch lớn thứ tư thế giới với hơn 897.000 ca nhiễm và hơn 15.000 ca tử vong.

Công nghệ sản xuất vaccine của Nga dựa trên adenovirus, một loại bệnh cảm cúm thông thường. Được tạo ra một cách nhân tạo, các protein trong vaccine sao chép các protein của Covid-19, kích hoạt phản ứng miễn dịch tương tự như phản ứng do chính Covid-19 gây ra. Cách tiếp cận nhanh chóng của Nga, với chỉ 3 tháng thử nghiệm vaccine, rất khác so với Tây Âu và Mỹ, nơi các nhà nghiên cứu thường tiến hành giai đoạn thử nghiệm thứ ba suốt nhiều tháng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng kêu gọi Nga tuân thủ hướng dẫn sản xuất vaccine an toàn và hiệu quả sau khi Moscow công bố kế hoạch khởi động sản xuất hàng loạt vaccine Covid-19 vào tháng 9, giúp cung cấp "vài triệu liều" mỗi tháng vào năm tới.

Hiện có hơn 100 vaccine Covid-19 đang được phát triển trên toàn thế giới. Theo WHO, ít nhất 4 loại vaccine đã bước vào thử nghiệm giai đoạn 3.

Hơn 20 nước đặt hàng, Philippines muốn nhận đầu tiên

Quan chức Nga cho biết đã nhận được yêu cầu đặt hàng từ hơn 20 quốc gia sau khi điều chế thành công vaccine chống Covid-19 đầu tiên.

Ông Kirill Dmitriev, Giám đốc điều hành Quỹ đầu tư trực tiếp Nga (RDIF) cho biết, nước này đã được đặt hàng sản xuất 1 tỷ liều vaccine và dự kiến nó sẽ được sản xuất tại Brazil, khu vực Mỹ Latinh vào tháng 11. Các thử nghiệm lâm sàng dự kiến sớm bắt đầu tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UEE) và Philippines. "Chúng tôi đã đạt các thỏa thuận quốc tế để sản xuất 500 triệu liều mỗi năm và dự định tăng thêm", ông nói. Trong khi đó, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cho biết, đã chấp nhận đề nghị của Nga về việc cung cấp vaccine Covid-19 và tỏ ý sẵn sàng là người đầu tiên thử nghiệm vaccine của Nga để chống lại Covid-19. Bình luận về phát biểu của Tổng thống Duterte, ông Dmitriev, cho biết sẵn sàng thử nghiệm lâm sàng vaccine Covid-19 ở Philippines trong tháng 8. “Philippines là một trong những nước đối tác quan trọng của Nga về vaccine Covid-19. Quỹ đầu tư trực tiếp Nga đã sẵn sàng tiến hành các thử nghiệm lâm sàng tại Philippines vào tháng 8”, Sputnik dẫn lời ông Dmitriev.

AN BÌNH

Vaccine chống Covid-19 của Nga được đặt tên là "Sputnik V", theo tên vệ tinh đầu tiên trên thế giới "Sputnik 1" được Liên Xô phóng lên vũ trụ năm 1957, ông Kirill Dmitriev cho biết. Cái tên còn mang ý nghĩa nhấn mạnh thành công của Nga khi trở thành nước đầu tiên điều chế được vaccine cho đại dịch đang diễn ra.