Bài cuối: Nghề cho thuê... heo

(Cadn.com.vn) - Với các trang trại chăn nuôi lợn (heo) lớn thì thường thụ tinh cho lợn nái bằng các biện pháp công nghệ cao, tập trung nhưng với những hộ dân chăn nuôi nhỏ lẽ thì khi phối giống cho lợn nái cần phải nhờ đến các chủ chăn nuôi lợn đực. Và "nghề" dẫn heo đi phối giống (nhảy thất) đang là một nghề "hót" với một số chủ ở các làng quê.

Reng, reng, reng... sáng sớm tinh mơ chuông điện thoại gia đình anh Nguyễn Đức  Hoàng (ở xã Quang Lộc, H Can Lộc, Hà Tĩnh) đổ liên hồi. Mắt nhắm mắt mở, anh Hoàng nhấc điện thoại lên. Đầu dây bên kia giọng một người phụ nữ nói với vẻ cầu thị: "Chú Hoàng à! sáng ni nhờ chú dẫn heo lên nhà đáp (thụ tinh - PV) cho con lợn nái nhà chị tý nhé...".

Cúp điện thoại, anh Hoàng vội vã xuống nhà bếp đưa rổ trứng vịt ra đập mấy quả vào chảo rồi trộn thêm một ít cám bưng ra cho chú lợn đực giống to nhất trong chuồng  ăn. Vỗ vỗ mấy cái vào mông con heo đang ăn anh Hoàng "nói" với con lợn đực giống với giọng hí hửng: "Hôm ni nhất chú rồi đó! Ăn nhanh để ông dẫn đi tán gái...". Nói  đoạn, anh Hoàng dắt chiếc xe ba gác  ra buộc vào chiếc xe máy Cub50 dựng sẵn ngoài ngõ cũng là lúc con lợn đực giống ăn xong nhảy phắc lên chiếc xe bò đứng im để giữ thăng bằng rất chi là điệu nghệ. Cũng đúng thôi, vì nó đã cả ngàn lần "mần" việc này rồi. Anh Hoàng cười: "Cái giống con nhà họ Trư là vậy đó. Bẩm sinh nó có cái mũi nhạy cảm với cái mùi của "nái" lắm. Cách gần 100 mét nó đã có thể nhận ra "hơi" của bạn tình".

Anh Hoàng tắm rửa cho "cục cưng".

Anh Hoàng nổ máy, kéo con heo đực ra ngoài mương nước chảy xiết rồi dừng lại múc nước tắm sạch sẽ cho nó, giải thích: "Đấy là tuốt lại mẫu mã. Dù gì thì cũng đến nhà... bạn gái". Đến tận  nhà chị Thảo người vừa gọi, để "đáp"  cho con lợn nái đang rượng đực, con lợn đực hùng hổ nhảy ào xuống, "chạy theo tiếng gọi tình yêu". Và chỉ  mất chừng 15 phút, con lợn đực giống lại nhảy lên chiếc xe bò, ra ý chờ chủ chở về lại chuồng...

- Chắc được rồi đấy, chị đưa  cho em 100 ngàn đồng!

- Sao lần này lấy cao  vậy chú Hoàng ?

- Chị thông cảm. Xăng lên giá, tiền cám, tiền mua trứng cũng tăng... buộc bọn em không còn cách nào khác... !

 Chị Thảo không nói gì thêm, rút tiền trả cho anh Hoàng. Vui vẻ nhận tiền, anh Hoàng nổ máy chở heo về, nói với tôi: "Ở trong Nam thường gọi công việc của chú heo này là nhảy thất. Hà Tĩnh tụi tui gọi là đáp. Ra Bắc xa hơn gọi là phối giống. Gì thì gì, nội dung cũng thế thôi. Việc dẫn nuôi heo đực giống đang là một nghề sinh lãi cao nhưng cũng lên xuống thất thường. Cũng theo anh Hoàng, "nghề" đáp heo này đưa lại cho anh  việc làm và nuôi 4 đứa con ăn học nhưng nghề này đôi lúc biến anh thành con nợ chồng chất. Nuôi lợn đực giống nó khác với nuôi các con vật khác cái rủi ro rất cao. Để có được một con lợn đực giống "có thương hiệu" thì phải đầu tư một số tiền lớn để chọn được giống lợn tốt. Chế độ dinh dưỡng ăn hàng ngày của lợn đực giống phải khác với lợn bình thường. Quá trình chăm sóc huấn luyện cho lợn hiểu và quen được sự chỉ đạo của con người cũng phải rất công phu. "Nuôi một con lợn đực giống từ khi mới nuôi đến khi đáp cho lợn cái được cũng phải mất 6 tháng và phải bỏ trên dưới chục triệu bạc. Nó sống suôn sẻ thì vài năm là giàu nhưng gặp phải năm bệnh tật nó chết thì cũng trắng tay, nợ nần...", anh Hoàng tâm sự.

Đường về nhà "nàng".

Theo anh Hoàng, những người làm nghề "đáp heo" này cũng phải có kiến thức hiểu biết sâu rộng và tổng hợp. Từ cách chọn giống, cách chăm sóc huấn luyện, phòng bệnh cho heo cũng phải có phương pháp. Vậy nên những chủ hộ làm nghề này không có nhiều. Bình quân hai, ba xã trong một huyện mới có một vài hộ nuôi heo để phối giống. Có người, do "trình độ thẩm định" không cao, mua phải giống dổm, chỉ phối được một mùa là phá sản. Bởi, chủ heo nái không khó để nhận ra rằng đàn heo con sinh ra thuộc loại chậm lớn, kén ăn. Thậm chí, có chủ heo nái còn kéo đến "bắt đền" nữa. Cũng có người, chọn "chàng" không đẹp mã, nhiều "nàng" heo chê xấu, ép mãi vẫn không chịu "hợp tác"... Cũng có người vào chuồng bắt lợn đực đi phối giống, do sơ ý nên bị lợn cắn vào chỗ hiểm. Thứ heo này con nào cũng vậy, nó hung tợn, nổi quạu khi đói vào lúc "hành nghề". Chúng có thể cắn, táp người thình lình khi chưa "đã thèm". Vì vậy, người dắt heo phối giống phải luôn đề phòng.

"Quyết định theo đuổi nghề phải cần nhiều vốn bởi giá một con heo giống nhập trị giá hàng chục triệu đồng, rôi phải tính đến tỉ lệ rủi ro. Chẳng hạn mua 2 con về có thể chỉ khai thác được 1 con hoặc không khai thác được con nào phải bán giá heo thịt, chịu lỗ. Đây là cái nghề khó tính. Tuy vậy, "chỉ có người phụ nghề chứ nghề không phụ người". Dù gì, nghề nuôi heo phối giống dọc các miền quê nghèo như Hà Tĩnh, tuy khó khăn nhưng cũng được gọi là nghề "hót" có thu nhập- anh Hoàng khẳng định.

Phóng sư: Văn Tuân