Nghe thầy kể chuyện lịch sử

Thứ tư, 11/05/2016 09:01

(Cadn.com.vn) - Vào 7 giờ 30 tối thứ năm hằng tuần, các em học sinh Xê Đăng, trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Trà Cang (xã Trà Cang, H. Nam Trà My, Quảng Nam) tụ họp trước sân trường, để nghe thầy hiệu trưởng Nguyễn Đình Thắng kể những câu chuyện lịch sử.

Mỗi tuần một nhân vật

Các em ngồi xếp bằng, say sưa nghe thầy Thắng kể chuyện. Đấy là những câu chuyện rất gần gũi mà nghe xong, em nào cũng hiểu. Này là chuyện anh hùng Lý Bí (503 – 548), 5 tuổi thì cha mất; 7 tuổi mẹ qua đời, phải ở nhờ nhà chú ruột, ấy thế lại học tập rất chuyên cần, trở thành người học rộng, hiểu sâu và là vua Lý Nam Đế sau này. Hay chuyện Nguyễn Trãi (1380 – 1442), ngày tuổi còn nhỏ, sống trong cảnh thanh bần nhưng học tập rất siêng năng, được cha là Nguyễn Phi Khanh làm thơ khen: “Cổ viên loạn hậu hữu tiên lưu/Lục tuế nhi đồng phả ái thư (Vườn xưa sau loạn còn nhà cũ/Sáu tuổi con thơ rất thích sách).

“Mỗi tuần mình chọn một nhân vật lịch sử để kể. Mình không kể toàn bộ hành trang cuộc đời mà chú tâm vào những chuyện hiếu học của mỗi nhân vật, để khơi gợi lòng ham học cho các em”, thầy Thắng nói. Thầy Thắng còn chọn những câu chuyện lịch sử nói về tinh thần kỷ luật trong cuộc sống, như chuyện Thái Thượng Hoàng Trần Nhân Tông (1258 – 1308) đã răn dạy con là vua Trần Anh Tông, khi thấy con uống rượu say khướt đã nói: “Trẫm còn có con khác, cũng có thể nối ngôi được; trẫm đang sống mà ngươi còn như thế, huống chi sau này?”. Hay là chuyện thú vị trong cuộc đời của các danh nhân, như chuyện ba chí sĩ Phan Châu Trinh, Trần Quý Cáp và Huỳnh Thúc Kháng khi đến Bình Định, gặp kỳ khảo hạch thường niên của tỉnh, ba vị lẩn vào các khóa sinh, làm bài thi ký tên là Đào Mộng Giác, kêu gọi sĩ tử đang đắm đuối trong khoa trường và danh lợi hãy tỉnh dậy lo giải phóng giống nòi.

Các em say sưa nghe thầy hiệu trưởng kể chuyện lịch sử.

Mỗi câu chuyện, một bài học

Kết thúc mỗi câu chuyện, thầy Thắng đều đúc kết lại một bài học về cuộc sống. Khi kể chuyện, thầy có cách thức kể để tạo sự thú vị cho câu chuyện, với bí quyết: “Mình ít trình bày những con số sự kiện và xác định là kể chuyện lịch sử chứ không giảng dạy về lịch sử”. Xen giữa mỗi buổi kể chuyện như thế, thầy bố trí cho các em biểu diễn một vài tiết mục văn nghệ để thư giãn. Kể chuyện xong, thầy hỏi các em có cảm nghĩ gì về câu chuyện, các em hăng hái giơ tay phát biểu.

Thầy Thắng vốn tốt nghiệp sư phạm chuyên nghành môn lịch sử, bây giờ làm quản lý, niềm đam mê lịch sử vẫn còn cháy bỏng. Nên, từ năm ngoái, khi làm hiệu trưởng của Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Trà Cang, thầy đề ra chương trình kể chuyện lịch sử hằng tuần. Thầy nói: “Mình kể chuyện lịch sử cho học sinh nghe còn để thỏa mãn niềm đam mê lịch sử, nhưng trên hết, đây là chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp rất hay”.

Có lẽ hiếm có ngôi trường vùng cao nào, ngay cả trường ở dưới xuôi, mà khi hỏi bất kỳ em học sinh nào trong số hơn 100 em học sinh nội trú của trường về một nhân vật lịch sử em thích nhất, các em đều trình bày rành rọt. Em Hồ Văn Thạnh (lớp 7), chia sẻ: “Em thích nhất là câu chuyện về Mạc Đĩnh Chi, hồi nhỏ nhà rất nghèo, không có tiền mua đèn dầu thắp sáng để học liền bắt đom đóm rồi bỏ vào vỏ trứng lấy ánh sáng đọc sách, thế mà sau này đậu Trạng Nguyên”. Còn em Hồ Thị Hậu, Liên đội trưởng của trường, bộc bạch: “Em thích nhất chuyện về Hai Bà Trưng, là phụ nữ nhưng đã lãnh đạo đàn ông chống lại giặc Đông Hán. Em còn thích nhiều nhân vật lịch sử nữa, như Trần Quốc Tuấn, Quang Trung... Những buổi kể chuyện của thầy khiến em biết yêu quý hơn lịch sử nước mình”.

Theo thầy Võ Ngọc Hành, Tổng phụ trách đội của trường, Trà Cang là một xã đặc biệt khó khăn của H. Nam Trà My, sự học của các em học sinh còn rất khó khăn, sách báo thiếu thốn, nên rất cần những bài học lịch sử như vậy để các em mở mang kiến thức, tạo động lực học tốt. Trong chương trình này, đích thân thầy hiệu trưởng giao lưu nói chuyện với các em, nên cũng làm học sinh gắn bó với trường lớp, với thầy cô hơn, và thầy cô cũng gắn bó với các em hơn.

Từ khi thực hiện chương trình, điểm sử của các em học sinh trong trường cao hơn rất nhiều so với mấy năm trước. Hai năm nay tình trạng học sinh bỏ học cũng không còn. Theo thầy Hành, đấy là nhờ những bài nói chuyện lịch sử không nặng nề về kiến thức, mà giản đơn và rất thú vị.

Mai Thành Dũng