Già Y'Nguôm Byă (70 tuổi), người dân tộc M'Nông, ngụ buôn Đắc Tua, xã Cư Pui, H. Krông Bông (Đắc Lắc) luôn được người dân trong buôn tin yêu, trở thành trung tâm đoàn kết của buôn làng. Sinh ra và lớn lên trên vùng căn cứ cách mạng thuộc xã Cư Pui, trong những năm tháng chiến tranh, Y'Nguôm Byă đã từng tham gia nuôi giấu bộ đội, vận chuyển lương thực, vũ khí phục vụ kháng chiến. Đến năm 1962, Y'Nguôm Byă chính thức trở thành người lính Cụ Hồ. Kháng chiến thắng lợi, đất nước thống nhất, Y'Nguôm Byă tiếp tục tham gia công tác chính quyền và đoàn thể tại xã Cư Pui, đóng góp cho công cuộc khôi phục kinh tế, phát triển xã hội sau những năm kháng chiến. Từ khi tham gia công tác chính quyền và các hội, đoàn thể, các thế hệ ở buôn Đắc Tua đều biết đến già Y'Nguôm Byă như một biểu tượng về tinh thần cống hiến cho sự phát triển của cộng đồng.
Già Y'Nguôm Byă chia sẻ, năm nay, già đã được 45 năm tuổi Đảng. Sinh ra và lớn lên trên vùng căn cứ cách mạng, già luôn ý thức phải gương mẫu, đi đầu trong những công việc của buôn làng để thực sự là tấm gương cho các thế hệ con cháu noi theo, tạo được niềm tin trong cộng đồng. Chính vì vậy, mỗi lần có mâu thuẫn, người dân trong buôn đều tìm đến già Y'Nguôm Byă. Với uy tín và sự hiểu biết của mình, mọi mâu thuẫn trong buôn làng từ lớn đến nhỏ đều được già Y'Nguôm Byă hòa giải thành công, góp phần giúp người dân đoàn kết xây dựng quê hương.
Không chỉ làm tốt công tác hòa giải, thông qua các buổi hội họp của buôn, già Y'Nguôm Byă còn thường xuyên tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước đến bà con trong buôn. Nhờ vậy, tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn được giữ vững, bà con trong buôn sống và làm việc theo pháp luật, tin tưởng tuyệt đối vào đường lối của Đảng.
Những năm trước đây, người dân buôn Đắc Tua còn sinh nhiều con, tình trạng tảo hôn cũng phổ biến. Nhận thấy đây là một trong những rào cản cho sự phát triển kinh tế của buôn, làng già Y'Nguôm Byă đã cùng với các hội, đoàn thể trong buôn kiên trì vận động để người dân hiểu được việc sinh đông con sẽ làm kinh tế gia đình khó khăn. Bên cạnh đó, những thanh niên chưa đủ tuổi kết hôn cũng được già Y'Nguôm Byă tư vấn về pháp luật, chính vì vậy tình trạng sinh nhiều con và tảo hôn ở buôn Đắc Tua đã giảm đáng kể trong thời gian gần đây.
Già Y'Nguôm Byă cho biết, một trong những điều khiến già trăn trở là việc bảo tồn bản sắc văn hóa của người M'Nông trong thời kỳ hội nhập. Xuất phát từ suy nghĩ đó, già Y'Nguôm Byă luôn nỗ lực truyền dạy cho các thế hệ trong buôn về văn hóa truyền thống của người M'Nông, từ cách ăn mặc trong đời sống hàng ngày đến những lễ hội truyền thống... Chính vì vậy, buôn Đắc Tua vẫn giữ được những nét văn hóa truyền thống của ông cha để lại như: Lễ cúng Bon, cúng lúa mới, cúng thác nước hay những buổi sinh hoạt cồng chiêng...
Theo già Y'Nguôm Byă, việc tổ chức các lễ hội không chỉ nhằm để bảo tồn những nét đẹp văn hóa của dân tộc mà còn là sợi dây kết nối tình đoàn kết, ý thức xây dựng cộng đồng trong mỗi cá nhân. Vì vậy, việc lưu giữ nét đẹp truyền thống là trách nhiệm của tất cả các thành viên trong buôn. Với những đóng góp cho cộng đồng, già Y'Nguôm Byă được bầu chọn là người có uy tín của buôn Đắc Tua, là tấm gương sáng để các thế hệ noi theo. Già Y'Nguôm Byă đã nhận được nhiều Giấy khen, Bằng khen của H. Krông Bông và tỉnh Đắc Lắc về những cống hiến cho sự nghiệp phát triển của buôn Đắc Tua nói riêng, tỉnh Đắc Lắc nói chung.
TUẤN ANH
