Nhạc sĩ Phạm Duy: Còn chút gì để nhớ...!
(Cadn.com.vn) - Những năm 1971-1972, có lẽ bài hát Còn chút gì để nhớ của nhạc sĩ Phạm Duy là một trong những bài được yêu cầu nhiều nhất trong "Chương trình Nhạc yêu cầu" trên Đài Phát thanh Sài Gòn. Lúc đó, tác giả của bài thơ, nhà thơ Vũ Hữu Định (Lê Quang Trung, chàng trai Đà Nẵng gốc An Cựu nhưng nói giọng Quảng) vừa mới qua tuổi 30 và đang trốn lính ở Sài Gòn sau khi đào ngũ, từ Đà Nẵng vào lang bạt lên Lâm Đồng, Bảo Lộc, Pleiku...
Với nhiều bút danh, anh bắt đầu xuất hiện trên Tạp chí Bách Khoa của Lê Ngộ Châu, Tuần báo văn nghệ Khởi Hành của Viên Linh... Bài Còn chút gì để nhớ đăng trên Khởi Hành và được nhà văn Võ Phiến chép vào sổ tay. Sau này, khi chúng tôi gặp lại Phạm Duy ở Nha Trang khi ra dự chương trình Duyên dáng Việt Nam 16, ông kể, lần đó đến chơi nhà Võ Phiến nhưng bạn đi vắng. Lân la chờ bạn trong phòng viết, thấy cuốn sổ tay bỏ ngỏ, ông giở vài trang đọc và bắt gặp bài thơ. "Lúc đó tôi chưa biết anh Định là ai, nhưng nhịp điệu và ngôn ngữ bài thơ khiến tôi nảy ra ý định xin Võ Phiến để phổ nhạc. Năm sau Vũ Hữu Định tìm đến thăm tôi, lúc ấy tôi mới biết ảnh còn rất trẻ... Sau này ở Mỹ tôi biết anh đã mất vì tai nạn. Tôi có hai lần ra Đà Nẵng và Hội An, nhưng bộn bề công việc lại không biết gia đình anh còn ở ngoài đó nên không đến thăm được. Thật đáng tiếc!".
Nhạc sĩ Phạm Duy và nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Nguyễn Xuân Phúc ở Hội An.
Năm 1972, Vũ Hữu Định sống cùng phòng trọ của sinh viên chúng tôi, khi thì ở đường Lê Văn Duyệt, lúc lại sang khu ổ chuột Phú Nhuận. Anh bắt đầu "ra công khai" vì nhờ một bạn thơ làm được cái giấy hoãn quân dịch vì lý do gia cảnh. Định nói: đó là nhờ từ tiền nhuận bút do nhạc sĩ Phạm Duy trả cho anh. Không rõ bao nhiêu, nhưng ngoài làm được cái "bùa hộ mạng" là giấy hoãn dịch, anh còn đãi rượu anh em được mấy bữa...
Với Còn chút gì để nhớ, nhạc sĩ Phạm Duy đã thổi vào tâm hồn nhà thơ tài hoa bạc mệnh Vũ Hữu Định một chất xúc tác, một rung động khiến thơ anh từ đó về sau bay bổng. Các năm 1972 đến 1974, tuần nào anh cũng có thơ đăng, có khi cả một chùm đến chục bài, trên tạp chí Văn, Thời Tập, Bách Khoa và cả tờ Tuổi Ngọc của Duyên Anh hay nhật báo Sóng Thần của nhà văn Trùng Dương... Tôi đi dự nhiều đám cưới với Vũ Hữu Định và lúc nào anh cũng được yêu cầu hát bài Còn chút gì để nhớ... 10 năm sau ngày Định mất, thân hữu, bạn thơ ở Việt Nam và Mỹ đã góp tiền in thơ cho Định và cả hai tập đều lấy tên bài Còn chút gì để nhớ đặt làm tựa sách.
Nhạc sĩ Phạm Duy hầu như không thay đổi gì nhiều trong ca từ của bài hát, đặc biệt những khổ thơ đắc ý nhất của Định:
...Phố núi cao phố núi đầy sương
Phố núi cây xanh trời thấp thật buồn
Anh khách lạ đi lên đi xuống
May mà có em đời còn dễ thương...
Phố núi cao phố núi trời gần
Phố xá không xa nên phố tình thân
Đi dăm phút đã về lối cũ
Một buổi chiều nao lòng bỗng bâng khuâng...
Em Pleiku má đỏ môi hồng
Ở đây buổi chiều quanh năm mùa đông
Nên mắt em ướt và tóc em ướt
Nên em mềm như mây chiều trong...
Bây giờ nhạc sĩ Phạm Duy đã ra đi, viết lại những gì tôi biết về ông và nhà thơ Vũ Hữu Định, gọi là "một chút gì để nhớ" để tưởng nhớ ông...
Trương Điện Thắng