Từ nhiều năm qua, hình ảnh những chiếc xích lô chậm rãi loanh quanh Phố Hội đã trở nên quen thuộc trong trí nhớ của mọi du khách khi đến Hội An. Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống du lịch nơi đây. Mặc dù UBND tỉnh Quảng Nam đã quyết định mở cửa thí điểm đón khách du lịch từ tháng 11-2021 nhưng nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ vẫn hoạt động cầm chừng do ảnh hưởng dịch bệnh. Nghiệp đoàn xích lô văn hoá thành phố Hội An cũng nằm trong số đó.

Nghiệp đoàn xích lô văn hóa TP Hội An dần quay trở lại hoạt động sau nhiều tháng ròng rã nghỉ dịch.

Nét duyên phố cổ

Đến với Hội An du khách không chỉ ấn tượng với những ngôi nhà mái ngói rêu phong cổ kính hàng trăm tuổi, với phố đi bộ lồng đèn rực rỡ hay món ngon đặc trưng… mà còn khó quên hình ảnh những chiếc xích lô. Mỗi chiếc xích lô ở phố cổ đều được đặt cho một con số để tiện quản lý và cũng để cho du khách dễ nhớ khi sử dụng phương tiện này. Nghiệp đoàn xích lô văn hóa thành phố Hội An được thành lập vào năm 2000 với 102 thành viên nhưng có đến 104 số. Sở dĩ có thêm 2 số là vì không có xe 13 và 66. Sau mấy tháng trời ròng rã nghỉ dịch, những chiếc xích lô cùng bác tài trong bộ đồ đồng phục đã xuất hiện trở lại sau thời gian dài nằm nhà tránh dịch.

“Cưỡng ơi, dậy đón khách!” đó là tiếng gọi của ông Đinh Văn Phước (52 tuổi), Phó chủ tịch nghiệp đoàn, tên thường gọi là Thọ xích lô, phụ trách công tác kỷ luật. Theo ông, Nghiệp đoàn xích lô của thành phố có Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, chia tổ để hoạt động. Mỗi tổ khoảng 25 thành viên được trang bị đồng phục để nhận diện. Ngoài việc chở khách du lịch, Nghiệp đoàn xích lô còn có một nhiệm vụ rất đặc biệt: Chở người dân phố cổ đi cấp cứu do trong phố cổ xe hơi không được vào. Ông Thọ cho biết, 20 năm đạp xích lô trong phố cổ, ông đã tham gia cấp cứu hàng chục ca bệnh nặng, người già hấp hối, tai nạn, cả chở bà đẻ... Có những bệnh nhân già cả, không đi lại được, ông cũng vào phụ cùng người thân đưa họ ra xe chở đi cho kịp giờ. Ổng bảo: cứu người là việc cấp bách phải làm, không ai tính toán giá cả thiệt hơn. Tiền bạc mình cần nhưng cứu người quan trọng hơn, người nhà cho bao nhiêu thì nhận, không thì thôi. Mỗi ngày làm theo phiên, ca.

Chuyến thăm quan 3 tuyến đường chính của phố cổ Hội An gồm Bạch Đằng – Trần Phú – Nguyễn Thái Học có giá 120.000 đồng. Xong cuốc xe họ lại về chỗ cũ, đợi đón những vị khách mới đến với Hội An. Anh Trần Trung Cư, tên thường gọi là Cưỡng, sinh năm 1985, tham gia Nghiệp đoàn xích lô được 7 năm. Anh biết tiếng Anh cơ bản để nói chuyện với khách du lịch. Tham gia Nghiệp đoàn, anh đóng hội phí 100.000 đồng/tháng. Đối với tiền đóng góp của hội viên, Nghiệp đoàn dùng để chăm lo cho các thành viên như: ma chay, cưới hỏi, học bổng cho con em, Tết thiếu nhi, Trung thu,… Anh Cưỡng cho hay, nhiều ngành dịch vụ tại Hội An cũng điêu đứng theo dịch COVID-19. Lúc chưa có dịch, thu nhập cao điểm một ngày của anh Cưỡng khoảng 500.000 đồng. Từ 30-4-2020, dịch bệnh bùng phát, anh nghỉ làm, ở nhà phụ cha làm dịch vụ mai táng để lo cho gia đình gồm 5 người của mình. Anh Cưỡng mới chạy xích lô trở lại từ ngày 23-12-2021.

Ông Thọ, Phó Chủ tịch Nghiệp đoàn xích lô văn hóa TP Hội An.

Bấp bênh “hậu” đại dịch

Tại góc ngã tư Bạch Đằng- Châu Thuận Văn, anh Lê Minh Tân (42 tuổi) cùng hai bạn đồng nghiệp đang ngáp ngắn ngáp dài đợi khách. Anh Tân cho biết, lúc cao điểm, các anh em trong đoàn gần như không có thời gian ngồi nghỉ ngơi, khách đến và đi liên tục. Giờ mở cửa trở lại, mỗi ngày chỉ khoảng 4-5 xe ra đường, có thì đi không thì ngồi nói chuyện với nhau cho đỡ buồn. Cũng theo anh Tân, khách nội địa chỉ lác đác nên thu nhập bữa có bữa không. “Hai năm trước mùa ni có khách Hàn Quốc nhiều, ai cũng tranh nhau chạy. Giờ ngồi ngó như ri. Đúng là dịch dã!”.

Gió mùa lại về, không khí lạnh kèm theo những cơn mưa phùn càng làm hình ảnh phố Hội thêm buồn. Những con người gắn liền với chiếc xích lô mộc mạc, giản dị vẫn không quản ngại mưa gió phục vụ du khách trong và ngoài nước. Dù ít khách, những bác tài với giọng Quảng đặc sệt vẫn không vì thế mà bỏ về. Đối với các thành viên trong Nghiệp đoàn, nghề xích lô không đơn giản chỉ là miếng cơm, manh áo… mà nó còn góp phần giữ gìn những hình ảnh truyền thống nơi phố Hội. Chưa đi xích lô là chưa vô tới Hội An!

Hội An là thủ phủ du lịch, từng đón đến 5,35 triệu lượt khách du lịch mỗi năm trong đó có hơn 4 triệu lượt khách quốc tế. Hình ảnh những chiếc xích lô luôn gắn liền với phố cổ Hội An. Đại dịch COVID-19 đã và đang làm cuộc sống du lịch ở Hội An đảo lộn nhưng khi dịch qua đi, du khách lại tìm về với phổ cổ, họ sẽ lại được ngắm phố cổ yên bình, tươi đẹp trên những chuyến xích lô của các bác tài yêu Hội An bằng cả cuộc đời của mình.

Nguyễn Tiến