Xã Lượng Minh, huyện Tương Dương nằm cách TP Vinh hơn 200km về phía Tây Bắc. Từ trung tâm xã, phải đi thêm hơn nửa giờ đồng hồ vượt qua những cung đường dốc cao, khúc khuỷu mới đến được Trường PTDTBT Tiểu học Lượng Minh đóng ở bản Minh Tiến. Trường nằm lọt thỏm giữa những đỉnh núi cao, sau lưng là dòng khe Mạt nước chảy xiết cả ngày đêm. Trường có tổng 525 học sinh, phần lớn là con em đồng bào dân tộc Khơ Mú và Thái. Hiện trường có 299 em phải ở bán trú tại trường đến cuối tuần mới trở về nhà.

Do trường cách xa trung tâm nên các em nhỏ ở các bản Cà Moong, Xốp Cháo, Xốp Mạt, Minh Phương... phải thức dậy từ rất sớm, di chuyển quãng đường khoảng 10km. Thậm chí, hàng ngày, có nhiều em ở một số bản phải ngồi thuyền rồi sau đó, đi bộ hàng giờ đồng hồ mới đến nơi.

Anh Lương Văn Dương (trú tại bản Xốp Mạt, xã Lượng Minh) cho biết, trường ở xa nên vào mùa mưa lũ, mỗi lần đưa con đến trường phải đối mặt nhiều hiểm nguy rình rập. “Mùa mưa nước khe suối dâng cao, chảy xiết, đường sá trơn trượt, một bên là sông, suối; một bên là núi cao luôn tiềm ẩn nguy cơ sạt lở núi. Bởi vậy, vào mùa mưa lũ cả thầy trò lẫn phụ huynh đều thấp thỏm lo lắng. Chúng tôi mong muốn các cấp, ngành quan tâm, di chuyển trường đến nơi khác để thầy cô cũng như các con có môi trường học tập được an toàn”- anh Lương Văn Dương ao ước…

Mặt khác, Trường PTDTBT Tiểu học Lượng Minh nằm sát dòng khe Mạt, nơi đây vào mùa mưa lũ nước to, chảy xiết, luôn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét. Cuối tháng 9-2024 vừa qua, lũ quét kéo theo bùn đất ngập khắp sân trường, phòng học, khu nhà bếp, nhà ăn bán trú, nhà vệ sinh...của nhà trường. Nhiều đồ dùng học tập như bàn ghế, sách vở của học sinh bị ngập nước, hư hỏng. Trong lớp học, bùn ngập sâu hơn 30cm. Ngoài ra, nhiều đoạn đường đến trường cũng bị đất đá trên núi sập xuống vùi lấp, làm hư hỏng, gây khó khăn trong việc di chuyển. Lực lượng chức năng, các cơ quan đoàn thể, giáo viên nhà trường phải mất thời gian dài để khắc phục, đưa hoạt động dạy học trở lại bình thường.

Chị Lô Thị Thìn (trú bản Minh Phương, xã Lượng Minh) kể về trận lũ quét đêm 30-9 vừa qua: “Đêm hôm đó, trời mưa rất to. Đến khoảng 22 giờ, tôi nhận được tin Trường PTDTBT Lượng Minh bị lũ quét. Có con đang ở bán trú nên suốt đêm không tài nào chợp mắt. Lo lắng, bồn chồn muốn vào với con nhưng do mưa to, tuyến đường độc đạo vào trường cũng bị sạt lở, gây ách tắc không thể lưu thông được. May mắn khi trời sáng, tôi nhận được thông báo, các thầy cô và học sinh đều an toàn do được di chuyển kịp thời”- chị Thìn nhớ lại.

Thầy Nguyễn Văn Thanh - Hiệu trưởng Trường PTDTBT Tiểu học Lượng Minh cho biết, mấy năm gần đây, khe Mạt bị bồi lắng, dòng khe thu hẹp lại, nước không có lối thoát nên chảy mạnh ra 2 bên bờ. Sân trường không cao hơn lòng khe là bao nên mưa to là rất dễ xảy ra lũ ống, lũ quét. 2 năm qua, trường liên tiếp phải gánh chịu 2 trận lũ quét, ngập lụt gây hoang mang cho giáo viên và phụ huynh. Bởi vậy, nguyện vọng duy nhất của của nhà trường là mong muốn được các cấp ủy Đảng, chính quyền, cùng các cấp, ngành quan tâm, hỗ trợ để di dời trường đến điểm mới ở nơi đồi cao để giáo viên và học sinh yên tâm dạy và học.

Được biết, vấn đề này trước đây cũng được UBND xã Lượng Minh khảo sát nhưng do địa phương còn nghèo, không đủ nguồn lực nên xã đang đề xuất sự hỗ trợ của cấp trên cũng như các nhà hảo tâm trong việc chuyển trường.

Theo ông Lô Thanh Nhất - Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương, huyện cũng nhận thấy điểm Trường PTDTBT Tiểu học Lượng Minh hiện đang tồn tại nhiều bất cập. Tuy nhiên, để di chuyển trường đến điểm khác thì cần nguồn lực lớn, trong khi huyện còn khó khăn nên chưa thể giải quyết trong nay mai. Cũng theo lãnh đạo huyện Tương Dương, vấn đề này, cần phải đưa vào kế hoạch đầu tư công dài hạn, hoặc các nguồn hỗ trợ khác từ cộng đồng xã hội.

Dương Hóa