Cuộc đua phát triển vaccine ngừa Covid-19 đang diễn ra ngày một gay cấn và khốc liệt giữa Nga, Mỹ, Trung Quốc và các quốc gia Châu Âu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong cuộc họp báo về Covid-19 hôm 11-8 tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters.

Việc Nga tuyên bố đã có vaccine chống Covid-19 và chính thức trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới “trình làng” loại vaccine đang được mong chờ càng khiến cuộc đua vaccine này “nóng” hơn bao giờ hết.

Ngay sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin nước này đã chính thức cấp phép cho loại vaccine đầu tiên trên thế giới để phòng dịch bệnh Covid-19 do virus SARS-CoV-2 gây ra và sẽ sản xuất hàng loạt trong thời gian ngắn tới, ở bên kia bán cầu, người Mỹ “nóng mặt” khi đã bị Moscow vượt mặt. Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Y tế Mỹ Alex Azark, khi được hỏi về thông tin tốt lành từ Nga, đã cho rằng vấn đề không phải là ở chỗ có vaccine đầu tiên mà là phải có một loại an toàn.

Bản thân Tổng thống Mỹ Donald Trump “đứng ngồi không yên”. Ông Trump ngay sau đó tuyên bố hợp đồng vaccine Covid-19 mới với Cty Moderna, trị giá 1,5 tỷ USD để sản xuất 100 triệu liều vaccine. “Tôi vui mừng thông báo chúng tôi đã đạt được thỏa thuận sản xuất và cung cấp 100 triệu liều vaccine Covid-19 tiềm năng với Moderna. Chính phủ liên bang sẽ sở hữu số liều vaccine này. Chúng tôi đang mua chúng”, ông Trump phát biểu trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng và nhấn mạnh thêm: “Chúng tôi đang đạt được tiến bộ để nhanh chóng sản xuất 100 triệu liều ngay khi vaccine được phê duyệt và sẽ lên đến 500 triệu ngay sau đó. Vì vậy, chúng ta sẽ có 600 triệu liều vaccine”.

Cty công nghệ sinh học Moderna, hợp tác với Viện Nghiên cứu Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia Mỹ (NIAID) đang thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 một loại vaccine Covid-19 tiềm năng, có tên mRNA-1273. Loại vaccine này sẽ được sản xuất trong khi tiếp tục được thử nghiệm. Vấn đề đặt ra là trong khi ông Anthony Fauci, Giám đốc NIAID, cho biết, các nhà nghiên cứu chỉ có thể xác định hiệu quả của vaccine sớm nhất là cuối năm nay, thì ông Trump hy vọng sẽ có vaccine trước cuộc bầu cử tổng thống ngày 3-11. Hợp đồng mới nhất nâng tổng giá trị các thỏa thuận giữa chính phủ Mỹ với Moderna lên 2,48 tỷ USD. Ngoài Moderna, chính quyền ông Trump còn đặt hàng 100 triệu liều vaccine từ Johnson&Johnson, Novavax, Pfizer và Sanofi, cùng 300 triệu liều từ AstraZeneca.

Không chỉ giữa Nga và Mỹ, cuộc đua phát triển vaccine ngừa Covid-19 đang diễn ra ngày một gay cấn và khốc liệt giữa các ông lớn này với Trung Quốc và các quốc gia Châu Âu.  Bộ trưởng Y tế Đức Jens Spahn hôm 12-8 đã ra tuyên bố nhấn mạnh, vaccine Covid-19 của Nga chưa được kiểm tra đầy đủ, nhấn mạnh rằng, mục đích của các nước là tạo ra một sản phẩm an toàn chứ không chỉ là nhằm tạo ấn tượng của “quốc gia đầu tiên ra mắt” vaccine.

Nhiều chuyên gia của Mỹ và Châu Âu cũng bày tỏ lo ngại về tốc độ phát triển vaccine của Nga, nghi ngờ giới nghiên cứu nước này có thể đã “đốt cháy giai đoạn” dưới áp lực từ chính quyền. Theo họ, tỷ lệ chỉ khoảng 10% thử nghiệm lâm sàng thành công khiến một số nhà khoa học lo ngại, Moscow có thể đặt thanh thế quốc gia lên trên sự an toàn của người bệnh. Tuyên bố này khiến Moscow không thể im lặng. Nga đã bác bỏ những nghi ngờ này, cáo buộc những khẳng định vaccine của họ không an toàn là vô căn cứ và bắt nguồn từ sự cạnh tranh trong cuộc đua bào chế vaccine. Bộ trưởng Murashko cũng thông báo lô vaccine ngừa Covid-19 mang tên Sputnik-V này sẽ được sản xuất và sẵn sàng sử dụng sau 2 tuần nữa.

Thực tế cuộc chạy đua vaccine lần này “quá nóng” cũng là điều dễ hiểu. Không chỉ làm nổi trội hình ảnh quốc gia, bất cứ vaccine mới nào được chứng minh là hiệu quả trong việc chống lại Covid-19 chắc chắn sẽ “cháy đơn hàng”. Cho đến nay, Nga cho biết đã nhận được đơn đặt hàng 1 tỷ liều vaccine Covid-19 từ 20 quốc gia từ các nước Mỹ Latinh, Trung Đông và Châu Á. Tuy nhiên, cũng có những lo ngại việc các đại gia dược phẩm toàn cầu đang chạy đua sản xuất vaccine chống Covid-19 có thể tạo ra “bong bóng vaccine”.

Hiện trên thế giới có tới 166 loại vaccine đang được phát triển để ngừa Covid-19, phần lớn đều ở giai đoạn tiền lâm sàng, có nghĩa là vẫn đang được thử nghiệm trên động vật hoặc trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, có một số loại đã tới giai đoạn thử nghiệm trên người, trong đó có nhiều ông lớn dược phẩm của Mỹ và Trung Quốc. Ngoài vaccine mRNA-1273 của Cty Moderna, tập đoàn Pfizer của Mỹ và Cty công nghệ sinh học Đức BioNTech đang phát triển vaccine medRxiv. Còn về phía Trung Quốc, hai Cty của nước này là Sinovac và Sinopharm cũng đang tiến hành giai đoạn thử nghiệm cuối cùng...

KHẢ ANH

>>Nga "trình làng" vaccine Covid-19 đầu tiên trên thế giới

>>Trump công bố hợp đồng vaccine Covid-19 1,5 tỷ USD

>>Nga là quốc gia đầu tiên trên thế giới phê duyệt vaccine Covid-19