Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và các đồng minh cánh hữu đã không thể đảm bảo được thế đa số trong cuộc tổng tuyển cử hôm 17-9. Kết quả tạo tiền đề cho một giai đoạn đàm phán thành lập liên minh có thể đe dọa tương lai chính trị của ông Netanyahu và thậm chí dọn đường để ông bị đưa ra xét xử về tội tham nhũng.

Đảng Xanh-Trắng của ông Benny Gantz (phải) và đảng Likud của ông Netanyahu (trái) đang bám nhau rất sát.   Ảnh: Telegraph

Một phần kết quả kiểm phiếu được Ủy ban bầu cử trung ương công bố hôm 18-9. 3 kênh truyền hình của Israel đã báo cáo kết quả tương tự, dựa trên hơn 90% số phiếu được tính. Theo đó, đảng Xanh-Trắng của ông Benny Gantz và đảng Likud của ông Netanyahu đều nhận được 32 ghế trong tổng số 120 ghế quốc hội. Đảng Likud với các đảng đồng minh giành được tổng cộng 56 ghế - thiếu 5 ghế để giành được thế đa số cần thiết.

Điều này có nghĩa là cả đảng Likud và đảng Xanh- Trắng sẽ gặp khó khăn khi thành lập một liên minh cầm quyền nếu không có sự hỗ trợ của đảng Yisrael Beitothy của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman. Điều đó đặt ông Lieberman ở vị trí quyết định then chốt. Theo kết quả thăm dò, đảng Yisrael Beitothy có thể giành được khoảng 8-10 ghế. Các đảng Arab, trước đây chưa từng có chân trong chính phủ Israel, cũng giành được kết quả khả quan và các cuộc thăm dò dư luận dự đoán họ sẽ thành lập đảng lớn thứ ba trong Quốc hội.

Kêu gọi thành lập chính phủ liên minh

Phát biểu trước những người ủng hộ, ông Lieberman đã kêu gọi thành lập một chính phủ liên minh sau khi những cuộc thăm dò cử tri cho thấy không có đảng phái nào giành thắng lợi rõ ràng trong cuộc bỏ phiếu.

Ông Lieberman nhấn mạnh: "Chúng ta chỉ có một lựa chọn - một chính phủ quốc gia, tự do và rộng rãi bao gồm các đảng Israel Beitenu, Likud và Xanh-Trắng". "Chúng ta luôn nói rằng một chính phủ đoàn kết chỉ có thể xảy ra trong các tình huống khẩn cấp. Tôi nói với bạn và mọi người dân rằng: tình hình, cả về an ninh và kinh tế, đều là tình huống khẩn cấp. Do đó, đất nước đòi hỏi một chính phủ rộng lớn". Sáng 18-9, ông Gantz nói với nhóm người ủng hộ rằng, trong khi còn quá sớm để tuyên bố chiến thắng, ông kêu gọi một chính phủ đoàn kết sâu rộng. "Bắt đầu từ tối nay, chúng tôi sẽ làm việc để thành lập một chính phủ đoàn kết rộng lớn, thể hiện ý chí của người dân", ông nói.

Sự chú ý bây giờ sẽ tập trung vào Tổng thống Israel Reuven Rivlin, người sẽ chọn ứng viên mà ông tin rằng có cơ hội tốt nhất để thành lập một liên minh ổn định. Ông Rivlin sẽ tham khảo ý kiến của tất cả các đảng trong những ngày tới trước khi đưa ra quyết định. Sau đó, thủ tướng được chỉ định sẽ có đến 6 tuần để thành lập liên minh. Nếu thất bại, ông Rivlin có thể cho một ứng cử viên khác làm thủ tướng trong 28 ngày để thành lập liên minh. Và nếu điều đó không hiệu quả, các cuộc bầu cử mới sẽ được kích hoạt lại một lần nữa. Ông Rivlin cho biết, ông sẽ nỗ lực để tránh một kịch bản như vậy.

Ông Lieberman kêu gọi bắt đầu đàm phán ngay lập tức và dự đoán điều này có thể kết thúc nhanh chóng. Nhưng một thỏa thuận như vậy hứa hẹn sẽ phức tạp. Ông Gantz, cựu chỉ huy quân sự, người đã thể hiện mình là một nhân vật thống nhất trong một quốc gia bị chia rẽ, đã loại trừ quan hệ đối tác với đảng Likud nếu ông Netanyahu vẫn tiếp tục nắm quyền tại thời điểm mà ông dự kiến sẽ bị truy tố về tội hình sự.

Quyết định số phận

Mặc dù kết quả bầu cử sơ bộ không đảm bảo, ông Gantz được dự đoán sẽ là thủ tướng tiếp theo của Israel, và báo hiệu rằng ông Netanyahu có thể gặp khó khăn trong việc giữ vững chiếc ghế thủ tướng.

Phát biểu trước những người ủng hộ vào sáng 18-9, ông Netanyahu không thừa nhận thất bại và tuyên bố sẽ nỗ lực để thành lập một chính phủ mới, không bao gồm các đảng Arab. Chiến dịch tranh cử của ông tập trung rất nhiều vào việc tấn công và đặt câu hỏi về lòng trung thành của người thiểu số Arab của đất nước - một chiến lược khiến ông bị các nhà lãnh đạo Arab cáo buộc là phân biệt chủng tộc và kích động. "Trong những ngày tới, chúng tôi sẽ triệu tập các cuộc đàm phán để tập hợp một chính phủ mạnh mẽ", ông nói. Ông tuyên bố rằng các đảng Arab "phủ nhận sự tồn tại của Israel là một quốc gia Do Thái và dân chủ" và "tôn vinh những kẻ giết người khát máu".

Ông Netanyahu đã tìm kiếm sự ủng hộ của các đồng minh với hy vọng thông qua luật cho phép ông được miễn trừ khỏi bản cáo trạng tội tham nhũng, hối lộ. Tổng chưởng lý Israel đã cáo buộc ông Netanyahu tội hối lộ, lừa đảo và vi phạm lòng tin trong 3 vụ bê bối. Ông Netanyahu dự kiến sẽ phải xuất hiện tại phiên điều trần vào tháng tới. Một bản cáo trạng chính thức sẽ làm tăng áp lực buộc ông Netanyahu phải từ chức nếu không có được quyền miễn trừ.

AN BÌNH