Thất bại sau ba lần bỏ phiếu

Hạ viện Mỹ ngày 3-1 đã quyết định dừng phiên họp đến trưa 4-1 theo giờ địa phương sau khi không thể bầu chọn ông Kevin McCarthy, thủ lĩnh phe thiểu số của đảng Cộng hòa, trở thành Chủ tịch mới của cơ quan lập pháp này.

Ông McCarthy đã thất bại trong cả ba lần bỏ phiếu để trở thành Chủ tịch Hạ viện, sau khi những nghị sỹ theo đường lối cứng rắn của đảng Cộng hòa, đại diện chưa đầy 1/10 số Hạ nghị sỹ của đảng này, đã phản kháng chống lại ông, qua đó đẩy phe đa số mới tại Hạ viện Mỹ vào tình trạng hỗn loạn. Trong cả hai lần bỏ phiếu, ông McCarthy đều không giành được đủ 218 phiếu cần thiết, khi có tới 19 nghị sỹ đảng Cộng hòa lựa chọn bỏ phiếu cho các ứng cử viên khác. Điều này buộc các hạ nghị sỹ Mỹ sẽ phải tiến hành bỏ phiếu lần thứ ba.

Sự phản đối đối với ông McCarthy xuất phát từ các thành viên của House Freedom Caucus - nhóm nghị sĩ cực hữu có tham vọng thay đổi các quy tắc trong Quốc hội. Scott Perry, người đứng đầu nhóm nghị sĩ trên, ngày 3-1 cáo buộc ông McCarthy không có thái độ thiện chí khi làm việc.

Ít nhất 20 thành viên Cộng hòa tại Hạ viện đã bầu cho ông Jim Jordan để ngăn chặn ông McCarthy mặc dù ông Jordan không tự ứng cử. Theo Reuters, bản thân ông Jordan, đồng minh trung thành của cựu Tổng thống Donald Trump, đã lên tiếng ủng hộ ông McCarthy trước khi ông ấy được đề cử. Ông McCarthy cũng không có dấu hiệu rút lui khỏi cuộc tranh cử. Trước cuộc bỏ phiếu, ông McCarthy đã cố gắng thuyết phục những người không ủng hộ trong một cuộc họp kín của đảng Cộng hòa, cam kết sẽ ở lại cuộc đua cho đến khi nhận được số phiếu cần thiết nhưng nhiều người tham gia đã không do dự rời khỏi cuộc họp. Ông nói với các phóng viên: "Chúng tôi ở lại cho đến khi chúng tôi giành chiến thắng. Cuối cùng kết quả sẽ thay đổi". Ông cũng cho biết bản thân cảm thấy thoải mái khi phá kỷ lục cuộc bỏ phiếu lâu nhất trong lịch sử cho vị trí đứng đầu Hạ viện. "Chúng tôi có thể có một trận chiến. Nhưng trận chiến là vì đất nước, và điều đó tốt với tôi", ông nói.

Con đường rối ren phía trước

Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên trong một thế kỷ Hạ viện Mỹ mới lại không thể bầu được một Chủ tịch trong lần bỏ phiếu đầu tiên. Hàng loạt tờ báo ở bang California quê nhà của ông McCarthy đã gọi đây là "ngày nhục nhã nhất trong sự nghiệp chính trị" của ông. Nó cũng cho thấy chặng đường gian nan sắp tới của ông McCarthy nhằm giành sự ủng hộ của các thành viên bảo thủ nhất ở Hạ viện.

Sau cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11-2022, đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát Hạ viện với 222 ghế, chỉ nhỉnh hơn chút ít so với 212 ghế của đảng Dân chủ. Công việc đầu tiên Hạ viện khóa mới cần thực hiện là bầu ra chủ tịch của cơ quan này. Nếu không ứng cử viên nào giành được đa số phiếu trong lần bỏ phiếu thứ ba, các nghị sỹ Hạ viện sẽ phải bỏ phiếu cho đến khi bầu được một Chủ tịch mới. Theo luật định, nhiệm kỳ mới của Hạ viện Mỹ sẽ không thể được bắt đầu cho đến khi cuộc bầu cử người đứng đầu cơ quan lập pháp này kết thúc. Cuộc bỏ phiếu kéo dài có thể làm suy yếu hy vọng của đảng Cộng hòa tại Hạ viện trong việc nhanh chóng đạt được các ưu tiên của đảng, bao gồm mở cuộc điều tra vào chính quyền và gia đình Tổng thống Joe Biden, cũng như các ưu tiên về kinh tế, sự độc lập năng lượng của Mỹ và an ninh biên giới.

Đây là khởi đầu hỗn loạn đối với Quốc hội mới của Mỹ, cho thấy con đường rối ren phía trước với các đảng viên Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện. Doug Heye, cựu trợ lý lãnh đạo cấp cao của Đảng Cộng hòa, cho rằng cuộc bỏ phiếu hỗn loạn ngày 3-1 cho thấy tín hiệu về những khó khăn trong tương lai. Theo ông Heye, ngay cả khi ông McCarthy hay một ứng viên thay thế chiến thắng, vị trí chủ tịch Hạ viện của Cộng hòa sẽ bị suy yếu và càng khuyến khích phe phản đối.

Theo giáo sư Robert Reich của Đại học California, cuộc cạnh tranh vị trí chủ tịch Hạ viện cho thấy mọi mặt vấn đề của Đảng Cộng hòa. "Đảng Cộng hòa đã sụp đổ bởi những mâu thuẫn của chính mình, những xung lực cạnh tranh và nỗi sợ hãi về nền tảng. Đảng Cộng hòa tranh ghế chủ tịch Hạ viện, nhưng dù ai thắng thì đảng này cũng thua", ông Reich nói.

AN BÌNH