(Cadn.com.vn) - Các nhà khoa học Mỹ ước tính, kể từ khi xảy ra vụ nổ giàn khoan dầu cho đến khi miệng giếng được bịt thành công vào cuối tháng 7, khoảng 4,9 triệu thùng dầu, tương đương 780 triệu lít dầu thô và khí đốt, đã trào ra từ giếng bị vỡ.

Ngày 20-4 vừa qua, giàn khoan dầu Deepwater Horizon của Hãng British Petroleum (BP), Anh tại Mỹ ở vịnh Mexico đã bất ngờ bị phát nổ và chìm xuống biển làm cho hàng chục công nhân, kỹ sư chết và bị thương và tạo ra thảm họa tràn dầu tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ ở Vịnh  Mexico.

Tổng thống Barack Obama đã nói với dân chúng Mỹ rằng, BP sẽ được yêu cầu chi trả cho tất cả các thiệt hại do vụ tràn dầu khổng lồ gây ra trong vùng Vịnh Mexico. Đồng thời  ông chủ Nhà Trắng cũng cho tiến hành điều tra vụ việc một cách cụ thể, trong đó có cả các quan chức Mỹ chậm trễ trong việc đưa ra các biện pháp khắc phục hậu quả vụ tràn dầu. Nhật báo Financial Times của Anh loan tin, đã có hơn 160 đơn tập thể kiện BP được nộp về thiệt hại do vụ tràn dầu gây ra.

Bộ Tư pháp Mỹ cũng đang điều tra xem liệu BP và các Cty khác liên quan đến tai họa này có vi phạm luật pháp hay không. Mấy chục thượng nghị sĩ của đảng Dân chủ nói rằng, họ sẽ gửi một bức thư cho người đứng đầu BP, yêu cầu Cty lập một tài khoản 20 tỷ USD, ủy thác cho một cơ quan độc lập, để chi trả cho công tác dọn sạch và những thiệt hại về kinh tế do vụ tràn dầu này gây ra.

Trong khi đó, BP cho biết, vụ tràn dầu đã làm Cty này mất 3,5 tỷ USD. BP cam kết với chính quyền Mỹ là sẽ tiến hành lập quỹ trị giá 20 tỷ USD để khắc phục hậu quả kinh tế và môi trường. Nhưng Ngân hàng Crédit Suisse (Pháp) thì bi quan cho hay, phí tổn có thể lên đến 30 tỷ USD. Còn Ngân hàng Goldman Sachs vừa đưa ra dự toán một con số khổng lồ 70 tỷ USD mà BP phải chi phí cho vụ tràn dầu nói trên. Để có tiền khắc phục hậu quả, BP ngày 20-7 cho biết đã lên kế hoạch bán các tài sản của hãng tại Việt Nam và Pakistan.

Người phát ngôn của BP, David Nicholas nói hãng đã thông báo cho chính phủ cả hai nước về kế hoạch trên. Theo ông Nicholas, BP sẽ sử dụng số tiền bán các cơ sở tại hai nước này thu về 20 tỷ USD đưa vào quỹ khắc phục tràn dầu. Nhà phân tích Pavel Molchanov tính rằng, các tài sản của BP ở hai quốc gia trên trị giá từ 2-4 tỷ USD. Trong khi đó, cổ phiếu của BP đã rớt 70 cent xuống còn 35,05 USD vào giữa ngày giao dịch.

Công nhân nỗ lực dọn dẹp dầu loang ở bãi biển Pensacola. Ảnh: AFP

Không những vậy, Bộ Lao động Mỹ ngày 12-8 thông báo, Tập đoàn BP sẽ phải trả một khoản tiền phạt kỷ lục do những vi phạm về an toàn ở nhà máy lọc dầu tại thành phố Texas, bang Texas. Hiện người phát ngôn BP từ chối bình luận về vấn đề này. Theo đó, tháng 10-2009, Cơ quan an toàn và sức khỏe nghề nghiệp (OSHA) bang Texas đã đề xuất một khoản tiền phạt lên tới 87,4 triệu USD do những vi phạm về an toàn của BP tại nhà máy lọc dầu ở thành phố Texas, địa điểm đã xảy ra vụ tai nạn khiến 15 người chết và 170 người khác bị thương hồi năm 2005. Hiện BP đã nộp đơn kháng cáo lên tòa về khoản tiền phạt này.

Tuần trước, Tổng Chưởng lý bang Texas Greg Abbott đã khởi kiện Tập đoàn BP vì đã thải chất gây ô nhiễm, trong đó có chất benzene gây ung thư, trong 40 ngày của tháng 4 và tháng 5 vừa qua. Đầu năm nay, BP cũng đã đồng ý chi 179 triệu USD để giải quyết vụ kiện liên quan đến việc gây ô nhiễm môi trường tại nhà máy của tập đoàn này ở bang Texas. Tháng 10-2007, BP đã nhận vi phạm nghiêm trọng các quy định của Đạo luật Không khí sạch và đồng ý trả 50 triệu USD tiền phạt do các vi phạm liên quan đến vụ nổ.

Vụ giàn khoan dầu Deepwater Horizon của BP bị nổ và chìm gây ra tình trạng tràn dầu nghiêm trọng là thất bại nặng nề mà hãng này gặp phải sau nhiều thập niên phát triển. Chủ tịch BP ở Mỹ, ông Lamar McKay đã phải ra đi. Không những vậy, tai ương này xảy ra đã làm cho các vụ việc khác trước đó mà BP có liên quan lại có cơ hội bùng phát, tiếp tục gây thiệt hại nặng nề về tài chính và uy tín vốn lừng danh của hãng.

Thậm chí nó cũng là vết “gợn” trong quan hệ Anh-Mỹ mà tân thủ tướng Anh David Cameron đã phải qua Washington để thảo luận với Tổng thống Obama nhằm làm giảm nhiệt về sự cố tràn dầu ở VịNH Mexico. Ở một khía cạnh khác, khó khăn của BP làm khơi dậy sự thèm khát của các nhà cạnh tranh Mỹ và Trung Quốc. Tập đoàn Trung Quốc Cnooc thì quan tâm đến cổ phần của BP ở Cty Achentina Pan American Energy. Còn Apache Corporation (Mỹ) thì quan tâm đến khu Prudhoe Bay (Alaska) do BP hợp tác với ExxonMobil và Conocophilips khai thác.

Như vậy, BP ngày càng đối mặt với nguy cơ mất đi vai trò nhà điều hành trong một vài dự án khoan và khai thác dầu hỏa ngoài khơi vào tay các đại gia khác như Exxonmobil, Shell hoặc Chevron...

Lê Minh Châu