Tết đến ai ai cũng muốn mang không khí xuân về nhà bằng những cây mai, cành đào, chậu quất thật to, thật đẹp. Những cây cảnh "đắt giá" này được người mua chọn lựa rất kỹ lưỡng và với cái giá rất cao để về chơi tết, thì nay cũng chính những cây cảnh đó lại bị vứt bỏ, ở các ngóc ngách, ngoài đường vì nhà chật chội, không có chỗ trồng. Nắm bắt tình hình này, từ mùng 6 Tết đến ngoài rằm tháng giêng, trên đường phố Đà Nẵng xuất hiện nhiều người chuyên đi thu mua lại các cây quất, mai qua sử dụng trong dịp Tết, hoặc nhận chăm sóc quất, mai thuê... Họ có thể là những chủ vườn, hoặc người lao động, xe ôm cũng làm thêm cái nghề độc lạ mà mỗi năm chỉ có vài ngày này. Những chậu quất thế có giá từ 3-5 đến 10 triệu đồng/cây. Chỉ sau Tết một thời gian ngắn, xác quất chỉ được mua với giá bèo, thấp hơn chục lần.

Sau Tết quất được thu mua với giá rẻ để chuẩn bị trồng cho vụ sau.

Gặp một nhóm người đang thu mua quất tại đường Phan Châu Trinh, chúng tôi đến hỏi thăm giá cả như thế nào để bán cây quất đã qua sử dụng của gia đình, ông Phan Công Minh (57 tuổi, TP Hội An) cho biết, năm nào cũng vậy, cứ khoảng mùng 7 Tết đến hết tháng giêng, khi các công sở, doanh nghiệp bắt đầu làm việc thì ông cùng một số người từ Hội An thuê ô-tô tải ra Đà Nẵng tìm thu mua quất. Những chậu quất được mua lại với giá từ 200 ngàn đồng đến 500 ngàn đồng/cây, tùy thuộc vào gốc, dáng thế của từng cây mà giá cả khác nhau. Thậm chí nhiều gia đình còn cho luôn, không lấy tiền, vì có người mang đi họ không phải lăn tăn vấn đề không biết phải "cất" cây vào đâu. Theo ông Minh, ngoài những địa chỉ của các gia đình mua cây quất trị giá vài triệu mà ông chở đến trước Tết, sau Tết ông đến nhận lại gốc để chăm sóc thuê cho họ, thì thỉnh thoảng có người truyền nhau số điện thoại gọi điện cho ông nhờ đến mang "của nợ" đi cho đỡ chật nhà vì hết Tết rồi. Chính vì vậy mà những ngày này công việc của ông Minh rất bận rộn... Tại Hội An, "thủ phủ" trồng quất của Quảng Nam, Đà Nẵng, hàng trăm cây quất được tập trung về đây để bán lại cho chủ vườn trồng cho vụ sau.

Từ công việc thu mua quất về vườn nhà chăm bón, biến "cái không của người, thành cái có của mình" mà nhiều chủ vườn và người thu mua quất trúng đậm. Chỉ vài tuần nhặt nhạnh, chịu khó đi khắp nơi để thu mua, dọn dẹp, mỗi người thu mua quất kiếm "bạc triệu" trong tay. Anh Nguyễn Hữu Thanh, một người đi thu mua quất chia sẻ: "Việc thu gom quất này tuy vất vả vì phải đi nhiều nơi, vận chuyển khó khăn nhưng được cái thuận lợi là mình mang về chỉ việc chăm sóc không cần phải uốn nắn nhiều mà lợi nhuận thu lại cũng rất ổn". Nhiều gia đình khá giả, sẵn sàng bỏ ra cả chục triệu để mua những cây quất cao to, thế đẹp, hợp phong thủy, chơi xong dịp Tết nguyên đán, họ bỏ tiền ra thuê các chủ vườn có kinh nghiệm mang về chăm hộ, chứ nhất định không bán... Anh Nguyễn Hữu Thanh hào hứng "vì chúng tôi có kinh nghiệm trồng quất nên nhiều nhà tin tưởng giao quất cho chúng tôi chăm sóc mà không sợ cây hư hỏng, hay chết. Tết sang năm lại có quất chơi, mà giá thuê chăm lại rẻ hơn nhiều so với giá mua, chỉ từ 1 triệu đồng đến 5 triệu/cây tùy cây đẹp, xấu. So với trồng quất thì chăm quất thuê cho khách có phần vất vả hơn. Người chăm phải biết cách xử lý, cắt tỉa, tạo dáng, tạo thế đẹp, chăm sóc cho ra quả, ra lộc đúng vào dịp Tết"...

Tuy nhiên, không phải ai cũng kiếm tiền triệu sau mỗi dịp Tết nhờ nghề thu mua quất, có nhiều người không có kinh nghiệm, thậm chí còn bị thua lỗ vì cứ thấy nhà nào có quất là hỏi mua mà không để ý đến chất lượng thế nào. Bên cạnh đó người dân cũng nên cảnh giác khi giao cây cảnh cho những người đi nhận cây cảnh về chăm sóc không rõ lai lịch, nhiều gia đình đã thương lượng, viết giấy giao nhận tiền thuê chăm sóc cây cẩn thận, nhưng đến khi cần cây về chơi Tết thì các số điện thoại của người nhận chăm cây đều không thể liên lạc được, cây mất mà tiền đặt cọc chăm sóc cây cũng không còn...

T.H