Lần gần đây nhất ông Putin đến thăm Belarus là vào mùa hè năm 2019. Hai nhà lãnh đạo Nga và Belarus đã gặp nhau tại cuộc họp Hội đồng tối cao Kinh tế Á - Âu tại Kyrgyzstan hôm 9-12 và trước đó là cuộc gặp ở St. Petersburg, Nga vào tháng 6. Chuyến thăm gây nhiều chú ý trong bối cảnh chiến sự Nga - Ukraine tiếp diễn. Có nhiều đồn đoán về mục đích của chuyến thăm này, chủ yếu xoay quanh câu chuyện Ukraine.

Belarus là đồng minh thân cận của Nga và cho phép nước láng giềng sử dụng lãnh thổ để tiến công Ukraine. Belarus cũng bị nghi cho phép Nga dùng không phận phóng tên lửa nhằm vào Ukraine. Theo Đài Radio Free Europe/Radio Liberty, một số nhà phân tích và quan chức quân sự cho rằng Tổng thống Putin có thể sẽ tìm cách thuyết phục ông Lukashenko triển khai binh sĩ Belarus cùng lực lượng Nga tham gia chiến dịch quân sự chung tại Ukraine. Những người khác lại cho rằng nhà lãnh đạo Nga có thể đang cố gắng đánh lạc hướng giới lãnh đạo quân sự của Ukraine và rút lực lượng Nga khỏi các cuộc giao tranh ác liệt ở phía đông, hướng tới biên giới với Belarus ở phía bắc.

Cũng có những thông tin việc Belarus đã có các cuộc "tập trận sẵn sàng chiến đấu". Hôm 13-12, Bộ Quốc phòng Belarus thông báo đã bắt đầu cuộc tập trận đột xuất để kiểm tra khả năng sẵn sàng chiến đấu dưới sự chỉ đạo của Ban Thư ký Nhà nước thuộc Hội đồng An ninh và theo chỉ thị của tổng thống.

Trong khi đó, vài giờ trước khi Tổng thống Putin thăm Minsk để hội đàm với người đồng cấp Belarus, Bộ Quốc phòng Nga cho biết quân đội nước này sẽ tiến hành các cuộc tập trận quân sự ở Belarus. "Sẽ có đánh giá cuối cùng về khả năng chiến đấu và mức độ sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị sau khi cuộc tập trận chiến thuật cấp tiểu đoàn được tiến hành", Hãng thông tấn Interfax dẫn thông tin từ Bộ Quốc phòng Nga. Hiện chưa rõ thời gian, quy mô cũng như địa điểm chính xác diễn ra cuộc tập trận.

Bất chấp những đồn đoán, Tổng thống Lukashenko đã nhiều lần nói rằng, ông không có ý định điều quân đội đến tham chiến ở Ukraine. Cả Minsk và Moscow đã thông báo chính thức về nội dung cuộc gặp của lãnh đạo hai bên với chủ đề chính là về vấn đề kinh tế.

Theo tuyên bố của Văn phòng Tổng thống Belarus, hai nhà lãnh đạo sẽ tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp cũng như các cuộc đàm phán mở rộng hơn với các bộ trưởng về "hội nhập Belarus-Nga". "Các tổng thống cũng sẽ dành ưu tiên cho các vấn đề an ninh và trao đổi quan điểm về tình hình trong khu vực và trên thế giới", tuyên bố từ Văn phòng Tổng thống Belarus cho biết, nhưng không đề cập đến vấn đề Ukraine. Điện Kremlin cũng thông tin: "Hai nhà lãnh đạo sẽ thảo luận về các khía cạnh chính của việc phát triển hơn nữa mối quan hệ đối tác chiến lược và liên minh Nga - Belarus, với trọng tâm là sự hội nhập trong khuôn khổ Nhà nước Liên minh Nga - Belarus cũng như các vấn đề hiện tại trong chương trình nghị sự quốc tế và khu vực".

Nhà nước Liên minh được Nga và Belarus thiết lập năm 1999 với kế hoạch thành lập nội các, quốc hội và tòa án chung, cũng như các thể chế khác. Dù chưa kế hoạch nào trong số này được hiện thực hóa, Nga và Belarus có quan hệ đối tác kinh tế và chính trị chặt chẽ. Hai nước năm ngoái công bố kế hoạch hội nhập sâu rộng hơn.

AN BÌNH