Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không hề có một công việc dễ dàng. Ukraine là một trong những nước nghèo nhất Châu Âu, đang phải đối mặt với dòng vốn bất ổn định và một cuộc chiến với quân nổi dậy ở miền Đông. Hiện giờ, ông Zelensky - vốn là một diễn viên hài kịch - còn phải đối mặt với thách thức lớn đầu tiên: xử lý hài hòa mối quan hệ với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ông Zelensky giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc bầu cử tổng thống đầu năm nay.     Ảnh: CNN

Điều tra con trai của đối thủ Joe Biden

Ukraine đang trở thành trung tâm vụ bê bối chính trị lớn ở Mỹ, khi xuất hiện thông tin, Tổng thống Trump đã gây sức ép buộc ông Zelensky điều tra Hunter Biden, con trai của ông Joe Biden, cựu Phó Tổng thống Mỹ và cũng là ứng viên Tổng thống sáng giá của đảng Dân chủ.

Theo tờ WSJ, trong cuộc điện đàm hồi tháng 7, nhà lãnh đạo Mỹ đã 8 lần thúc giục ông Zelensky hợp tác với luật sư riêng của mình là Rudy Giuliani, trong cuộc điều tra về con trai ông Biden. Một trong những nguồn tin của WSJ nói rằng, trong cuộc trò chuyện này, ông Trump không nhắc tới điều khoản về viện trợ cho Ukraine. Và vì vậy, nguồn tin cho rằng, Tổng thống Trump không có ý "lại quả" nếu Tổng thống Ukraine hợp tác trong cuộc điều tra. Cuộc điện đàm đã dẫn đến một khiếu nại tố giác gửi đến Tổng Thanh tra Cộng đồng Tình báo Mỹ liên quan đến việc ông Trump "đưa ra lời hứa với các nhà lãnh đạo nước ngoài". Người tố giác kêu gọi Quốc hội bắt đầu các thủ tục luận tội chống lại Tổng thống Trump.

Luật sư của Tổng thống Trump, ông Ruby Giuliani, cáo buộc ông Biden khi còn là Phó Tổng thống đã tìm cách sa thải công tố viên người Ukraine Viktor Shokin khi ông này điều tra các hoạt động kinh doanh của Hunter Biden. Ông Shokin sau đó bị bãi nhiệm vào tháng 3-2016. Ông Biden sau đó đã bác bỏ những tuyên bố chưa được chứng minh của ông Trump rằng, ông và con trai đã có hành động không phù hợp trong các giao dịch với chính phủ Ukraine trong thời gian ông làm phó tổng thống. "Không một bằng chứng đáng tin cậy nào được đưa ra khẳng định tuyên bố của ông ấy", ông Biden cho biết hôm 20-9. Ông Biden cho rằng nếu thông tin của tờ WSJ là đúng, Tổng thống Trump đã "lạm dụng quyền lực và làm mất thể diện đất nước" khi "khai thác chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia Mỹ cho mục đích chính trị".

Khi trò chuyện với các phóng viên, ông Trump không phủ nhận cuộc thảo luận với ông Zelensky hồi tháng 7. "Tôi đã nói chuyện với nhiều nhà lãnh đạo. Các cuộc trò chuyện này luôn phù hợp với khuôn khổ", ông Trump nhấn mạnh. Trả lời phỏng vấn CNN tối 19-9, luật sư riêng của ông Trump cũng thừa nhận ông đã thảo luận về ông Biden với nhà lãnh đạo Ukraine trong một chuyến thăm tới nước này. Theo CNN, cuộc trò chuyện của ông Trump với Tổng thống Ukraine đang được các nhà điều tra Hạ viện Mỹ xem xét kỹ lưỡng. Họ yêu cầu cung cấp thêm thông tin về liên lạc của ông Trump và ông Giuliani đối với vấn đề Ukraine và ông Biden.

Bài toán khó cho ông Zelensky

Vụ bê bối của Tổng thống Mỹ được tiết lộ chỉ vài ngày trước khi ông Zelensky ra mắt sân khấu thế giới. Ngày 23-9, Tổng thống Ukraine sẽ đến Mỹ để tham gia kỳ họp của Đại hội đồng LHQ, nơi ông dự kiến sẽ có cuộc gặp bên lề với ông Trump.

Đối với Ukraine, vụ việc có ảnh hưởng lớn. Nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ đang phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ của quốc tế để thúc đẩy nền kinh tế sau khi bán đảo Crimea sáp nhập về Nga vào năm 2014 và một cuộc chiến với phe nổi dậy ở miền Đông, đã cướp đi sinh mạng của khoảng 13.000 người. Khoản vay dự phòng trị giá 3,9 tỷ USD sẽ hết hạn vào năm tới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hiện đang ở Ukraine để thảo luận về khoản vay mới nhằm giúp nước này phát triển.

Tại New York, ông Zelensky cần thuyết phục cộng đồng quốc tế rằng ông nghiêm túc trong việc giải quyết nạn tham nhũng và quản lý yếu kém đã ngăn cản đầu tư và làm suy giảm nền kinh tế Ukraine. Ông cũng có thể sẽ kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới đoàn kết và hỗ trợ Kiev trong cuộc xung đột đang diễn ra ở miền Đông. Ông Zelensky đã ghi được một số thành công ban đầu trong việc trao đổi tù nhân với Nga. Nhưng Ukraine rất cần sự trợ giúp quân sự. Tuy nhiên, viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine gần đây đang giảm xuống. Gần đây, chính quyền Trump đã dỡ bỏ khoản tiền 250 triệu USD hỗ trợ quốc phòng Ukraine.

Và vấn đề lớn nhất hiện nay là xem cách ông Zelensky xử lý “lời đề nghị” của ông Trump như thế nào.

AN BÌNH