(Cadn.com.vn) - Kể từ khi Taliban tại Pakistan thảm sát 132 học sinh tại một trường học ở Peshawar cuối tháng 12-2014, quân đội nước này liên tiếp mở các chiến dịch tấn công một số nhóm phiến quân khác ở trong nước. Tuy nhiên, chiến dịch này vẫn chưa thu được kết quả.

Các quan chức Pakistan nhấn mạnh, họ không còn có thể phân biệt giữa Taliban "tốt" (lực lượng ủy quyền của nhà nước Pakistan) và Taliban "xấu" (có liên quan đến các cuộc tấn công giáo phái hay chống nhà nước). Quân đội cho biết, họ ưu tiên chiến đấu với các nhóm đối đầu. Các nhiệm vụ cấp bách trước mắt là chống lại các phiến quân đã giết chết hàng chục ngàn người tại Pakistan.

Taliban trên đường phố Kunduz. Ảnh: BBC

Các cuộc tấn công ở Afghanistan

Tuyên bố này có nghĩa là, các nhóm phiến quân như mạng lưới Haqqani, vốn tập trung tấn công ở Afghanistan, có thể hành động mà không bị cản trở. Nhóm này, có trụ sở tại khu vực bộ lạc của Pakistan, được cho là có liên quan hàng loạt các cuộc tấn công tại thủ đô Kabul trong thời gian qua. Trong 6 tháng đầu năm 2015, lực lượng Hỗ trợ  của LHQ tại Afghanistan ghi nhận mức thương vong dân sự cao nhất kể từ năm 2008.

Tương tự như vậy, Taliban tại Afghanistan cũng tăng cường các hoạt động quân sự. Gần đây nhất là tại thành phố Kunduz. Trong nhiều năm qua, Kabul phàn nàn, nhiều lãnh đạo Taliban tại Afghanistan sống trong và xung quanh thành phố Quetta của Pakistan. Khi được hỏi về vấn đề này, các quan chức quân đội Pakistan cho biết, với 3 triệu người Afghanistan ở Pakistan, rất khó khăn để biết được ai đang sống ở đâu.

Việc Islamabad bác bỏ trách nhiệm không có gì bất ngờ. Bởi thực tế, việc Pakistan kiểm soát Taliban ở Afghanistan tạo đòn bẩy ngoại giao cho các quan chức Islamabad. Nếu phương Tây muốn hòa bình ở Afghanistan, họ sẽ phải đề nghị được hợp tác với Pakistan. Thực tế cho thấy, Taliban tại Afghanistan, dù vui vẻ nhận sự hỗ trợ của Pakistan nhưng phớt lờ các hướng dẫn của Islamabad và xây dựng chính sách riêng của nhóm.

Mối quan ngại địa chiến lược

Khi Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani lên nắm quyền vào năm 2014, ông ưu tiên cải thiện mối quan hệ với Pakistan. Ông cho rằng, hai nước chỉ có thể tìm thấy sự ổn định bằng cách phối hợp cùng nhau.

Tuy nhiên, những hy vọng mà Tổng thống Ghani mong muốn chẳng bao giờ thành hiện thực, Islamabad và Kabul lại liên tiếp cáo buộc lẫn nhau. Và sự mất lòng tin dường như chẳng bao giờ dứt. Các sĩ quan quân đội cấp cao của Pakistan cho biết, một trong những lý do họ tiếp tục quan tâm đến Afghanistan là vì Ấn Độ đang mở rộng ảnh hưởng ở đó. Islamabad lo ngại, New Delhi đang sử dụng sự hiện diện của mình tại Afghanistan để xây dựng mối quan hệ gần gũi hơn với người Baloch ly khai, những người trong một thập kỷ qua đã chiến đấu để tách khỏi Pakistan. Vấn đề này đặc biệt nhạy cảm bởi kế hoạch xây dựng Hành lang kinh tế Trung Quốc-Pakistan. Các tuyến đường thương mại dự kiến sẽ chạy qua Balochistan, gần biên giới Afghanistan, cho đến cảng biển nước sâu mới Gwadar. Pakistan hy vọng hành lang này có thể tạo ra doanh thu hàng tỷ USD.

Đó là tình huống địa chiến lược rất phức tạp. Các chiến lược gia người Pakistan hỗ trợ các chiến binh Hồi giáo để chống lại các sĩ quan tình báo Ấn Độ làm việc với dân tộc Baloch ngăn chặn các thương lái Trung Quốc. Tất cả đều cho thấy mức độ của "Trò chơi lớn" mà các cường quốc bên ngoài đang đấu tranh để kiểm soát Afghanistan. Sự ổn định của Afghanistan phụ thuộc vào việc đất nước này bị bỏ rơi một mình. Nhưng các cường quốc khu vực xem đất nước này là một nơi có thể "vờn nhau".

Kết quả là nhiều nước láng giềng của Afghanistan tài trợ cho lực lượng dân quân địa phương, các bộ tộc và tôn giáo để giành quyền ảnh hưởng.

An Bình
(Theo BBC)