Tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc được đưa ra sau khi trước đó một ngày, Chính phủ Mỹ thông báo sẽ tăng thuế đối với xe điện và một số mặt hàng khác của Trung Quốc từ ngày 27-9 nhằm bảo vệ người lao động trong nước trước sức ép cạnh tranh trong các ngành này. Cụ thể, thuế đánh vào xe điện của Trung Quốc sẽ tăng gấp 4 lần lên 100%, thuế đối với pin lithium-ion tăng từ 7,5% lên 25%. Thuế đối với các sản phẩm nhôm thép cũng tăng 25%, từ mức 0% hiện nay lên 7,5% vào ngày 27-9. Thuế đối với các sản phẩm bán dẫn tăng gấp 2 lần lên 50% từ ngày 1-1-2025. Thuế đối với một số sản phẩm khác, chẳng hạn như pin xe không dùng điện, găng tay y tế và nam châm vĩnh cửu, sẽ được tăng dần trong 2 năm tới.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã công bố các mức thuế này hồi tháng 5 với ý định sẽ áp dụng từ ngày 1-8. Tuy nhiên, quyết định này đã được hoãn lại do Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ cho biết việc nghiên cứu đánh giá, bình luận của công chúng mất thời gian hơn so với dự tính. Washington nhiều lần coi Trung Quốc là "đối thủ cạnh tranh" hàng đầu của Mỹ và đã thắt chặt các hạn chế kinh tế đối với nước này kể từ năm 2018. Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai nhấn mạnh, quyết định tăng thuế nhằm kiềm chế những chính sách của Trung Quốc đang tác động tiêu cực đến người lao động và doanh nghiệp Mỹ. "Người lao động và doanh nghiệp Mỹ đối mặt với các hoạt động thương mại không công bằng", bà Tai nhấn mạnh.

Bình luận về quyết định của chính quyền Tổng thống Joe Biden tăng thuế hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, bà Lael Brainard - cố vấn kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng - cho rằng các mức thuế "cứng rắn, có mục tiêu" như vậy là cần thiết để chống lại các chính sách chuyển giao công nghệ và trợ cấp nhà nước của Trung Quốc. "Mức thuế 100% đối với xe điện ở đây phản ánh lợi thế chi phí không công bằng rất đáng kể mà xe điện của Trung Quốc nói riêng đang sử dụng để thống trị thị trường ô-tô với tốc độ chóng mặt ở những nơi khác trên thế giới", bà Brainard nhận xét.

Tuy nhiên, quyết định tăng thuế mới nhất đã khiến phía ngành công nghiệp Mỹ phản ứng, với lý do quyết định tăng thuế này sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng, bao gồm cả các sản phẩm sử dụng nhiều chất bán dẫn. Chủ tịch Hội đồng Công nghiệp Công nghệ Thông tin - ông Jason Oxman nhận xét: "Với thông báo ngày hôm nay, Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) một lần nữa dựa vào công cụ thuế quan thẳng thừng và không hiệu quả mà không có sự hỗ trợ nào cho tính hiệu quả của chúng".

Về phía Trung Quốc, phản ứng trước thông tin Mỹ tăng thuế hàng hóa nước mình, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh đã nhiều lần phản đối Washington liên quan đến thuế quan Mục 301. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã phán quyết rằng, thuế quan Mục 301 vi phạm các quy tắc của WTO. Tuy nhiên, phía Mỹ lại tiếp tục tăng thuế đối với các sản phẩm của Trung Quốc, thêm một sai lầm nữa - người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh. Người phát ngôn nhấn mạnh, Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ vững chắc lợi ích của các doanh nghiệp Trung Quốc.

Người phát ngôn cho hay, động thái này là một hành vi điển hình của chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ thương mại, làm suy yếu nghiêm trọng trật tự thương mại quốc tế, cũng như an ninh và sự ổn định của chuỗi cung ứng và công nghiệp toàn cầu. Hơn nữa, động thái này không chỉ không giải quyết được các vấn đề của riêng Mỹ liên quan đến thâm hụt thương mại và khả năng cạnh tranh công nghiệp mà còn đẩy giá hàng nhập khẩu của Mỹ lên cao và buộc các công ty và người tiêu dùng Mỹ phải chịu thêm chi phí - người phát ngôn bổ sung.

Ngày 14-9, Hội đồng Xúc tiến Thương mại Quốc tế Trung Quốc (CCPIT) cho biết, các biện pháp đơn phương, vi phạm rõ ràng các quy tắc của WTO, sẽ làm suy yếu nghiêm trọng niềm tin của các ngành công nghiệp liên quan của Trung Quốc và Mỹ vào sự hợp tác ổn định lâu dài, có tác động tiêu cực đến sự hợp tác công nghiệp và chuỗi cung ứng toàn cầu. Cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc phản đối mạnh mẽ các hành động như vậy - một phát ngôn viên của CCPIT nói.

Trong khi đó, người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington (Mỹ) cho biết quyết định tăng thuế của Mỹ sẽ "phản tác dụng", không thể ngăn chặn Trung Quốc và giải quyết các vấn đề công nghiệp của Mỹ. "Trung Quốc kiên quyết phản đối điều này và sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của chính mình", Reuters dẫn tuyên bố của người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ cho biết.

AN BÌNH