Vụ bạo động ở Tân Cương: Lãnh đạo Trung Quốc cam kết trừng phạt thủ phạm

Thứ năm, 09/07/2009 00:00

Bà Rebiya Kadeer sinh năm 1951 tại Tân Cương, từng làm giàu bất hợp pháp bằng gian lận và trốn thuế vào những năm 1980. Kadeer được liệt vào danh sách 10 người giàu nhất Trung Quốc và là người giàu nhất Tân Cương với tài sản cá nhân hơn 100 triệu NDT. Năm 2000, Kadeer bị kết án 8 năm tù vì tội tiết lộ bí mật nhà nước trái phép và được trả tự do năm 2005 để đi chữa bệnh tại Mỹ. Ngay lập tức, Kadeer tham gia vào các hoạt động khủng bố, ly khai và cực đoan ở nước ngoài, được bầu làm Chủ tịch Đại hội Duy Ngô Nhĩ thế giới vào năm 2006.
(Tân Hoa Xã)

* Bà Rebiya Kadeer đứng sau vụ bạo động

(Cadn.com.vn) - Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã triệu tập cuộc họp Ủy ban Thường vụ Bộ chính trị vào tối 8-7 nhằm bàn về vấn đề bạo động ở Tân Cương. Tân Hoa Xã dẫn một tuyên bố ngày 9-7 cho hay, các nhà lãnh đạo tại cuộc họp đã nhấn mạnh sự ổn định ở Tân Cương là nhiệm vụ “quan trọng và cấp bách nhất”, đồng thời cam kết trừng phạt thủ phạm gây ra vụ bạo động ở thành phố Tây Bắc này theo luật pháp.

Tuyên bố nêu rõ: “Những người vạch ra kế hoạch bạo động, những người tổ chức, các thành viên chủ chốt và các tội phạm kích động nghiêm trọng phải bị trừng phạt nghiêm khắc theo luật pháp”.

Cũng trong ngày 9-7, hàng nghìn binh sĩ quân đội Trung Quốc tiếp tục đổ về thành phố Urumqi, thủ phủ Khu tự trị Tân Cương sau 3 ngày xảy ra bạo động nơi đây khiến 156 người thiệt mạng và hơn 1.000 người khác bị thương. Hãng tin AP cho biết, các đoàn ô-tô và xe tải chở quân đội cùng cảnh sát chống bạo động đã đổ về Urumqi. Các trực thăng quân sự cũng được điều đến Tân Cương. Song, các hoạt động đi lại và mua sắm đã trở lại bình thường trong ngày hôm qua. Một số nhà hàng và siêu thị mở cửa lại, nhưng hầu hết các cửa hàng vẫn đóng cửa. Phát biểu trong cuộc họp báo được phát trên truyền hình ngày 8-7, Bí thư Urumqi, ông Li Zhi, nói rằng thành phố này đã ổn định, lực lượng an ninh đã kiểm soát các đường phố. Theo Thị trưởng Urumqi Jierla Yishamuding, chính phủ sẽ cấp 100 triệu nhân dân tệ (NDT - 14,6 triệu USD) cho Quỹ An ủi nhằm hỗ trợ các gia đình có thân nhân thiệt mạng hoặc bị thương.

Tân Hoa Xã dẫn nguồn tin từ chính phủ Trung Quốc cho biết, lực lượng ly khai Đại hội Duy Ngô Nhĩ thế giới do Rebiya Kadeer lãnh đạo là chủ mưu vụ bạo động Tân Cương. Tổ chức này được thành lập năm 2004, đại diện cho quyền lợi của người Đông Turkestan và hoạt động ở Tân Cương - khu vực giàu dầu mỏ có 2,3 triệu người sinh sống, đồng thời là biên giới của một vài quốc gia Trung Á. Kadeer hiện đang lưu vong tại Mỹ. Theo các nguồn tin, có bằng chứng rằng vụ bạo động đã được sắp xếp. Đại hội Duy Ngô Nhĩ thế giới đã lợi dụng cuộc tranh cãi hôm 26-6 giữa những công nhân thiểu số người Duy Ngô Nhĩ và người Hán ở tỉnh Quảng Đông khiến 2 người Duy Ngô Nhĩ thiệt mạng để gây ra hỗn loạn.

Ngày 1-7, Đại hội Duy Ngô Nhĩ thế giới đã tổ chức một cuộc họp đặc biệt, vạch ra kế hoạch kích động bất ổn bằng việc gửi các thông điệp qua internet, điện thoại và ĐTDĐ. Ngày 4-7, một số người bắt đầu gửi hàng loạt tin nhắn trên internet nhằm thúc giục những người khác tới Quảng trường Nhân dân ở Urumqi để biểu tình ủng hộ lực lượng ly khai ở nước ngoài vào ngày 5-7. Đến 13 giờ ngày 5-7, cảnh sát Urumqi nhận được tin rằng có một số người đăng tải thông tin bất hợp pháp kêu gọi tập trung ở Quảng trường Nhân dân lúc 19 giờ cùng ngày.

Ngày 6-7, Kadeer tổ chức một cuộc họp khẩn với một số thành viên chủ chốt của Đại hội Duy Ngô Nhĩ thế giới để bàn thảo kế hoạch khơi dậy các cuộc biểu tình trong và ngoài nước, đồng thời kêu gọi các chính phủ nước ngoài và những tổ chức nhân quyền can thiệp.