Afghanistan và thời cơ năm 2015

Thứ năm, 01/01/2015 11:55

(Cadn.com.vn) - 2015 sẽ là một năm chuyển mình cho Afghanistan khi ngày cuối năm 2014 đánh dấu kết thúc 13 năm Mỹ và NATO mở cuộc chiến tranh chống khủng bố ở quốc gia Nam Á này.

Vũng lầy kéo dài 13 năm đầy máu và nước mắt của phương Tây ở Afghanistan cuối cùng đã kết thúc.

Tuy nhiên, khi bước chân vào năm mới, Mỹ vẫn để lại một đội ngũ nhân lực quy mô hơn 13.000 binh sĩ. Điều khác biệt ở đây là vai trò của quân đội Mỹ hiện giờ không phải là "đội quân thiện chiến" mà được chuyển sang vị trí "hậu phương" hỗ trợ quân đội và lực lượng Afghanistan và cho các hoạt động chống khủng bố hạn chế theo điều khoản trong Hiệp định An ninh song phương Mỹ-Afghanistan (BSA).

2014 là năm để chuẩn bị cho tương lai Afghanistan. Họ đã tổ chức thành công cuộc bầu cử lịch sử, từng bước vươn mình ra khỏi bàn tay nắm quyền của cựu Tổng thống Hamid Karzai - vốn lãnh đạo Afghanistan từ năm 2001 - cũng như chấm dứt sự hiện diện dai dẳng của Mỹ và NATO. Rõ ràng, 2014 là một năm của quá trình chuyển đổi chính trị và quân sự to lớn cho Afghanistan. Nhưng thách thức về an ninh, chính trị và cả những khó khăn kinh tế đang chờ đợi chính quyền tân Tổng thống vào năm 2015.

An ninh là thách thức lớn nhất của Afghanistan trong năm 2015. Ảnh: EFE

Thách thức đầu tiên và cấp bách nhất, là an ninh. Khi quân đội Mỹ chuẩn bị rời khỏi Afghanistan, Taliban manh nha tăng cường các chiến dịch để trở về khu vực mà trước đây đã bị Lầu Năm Góc "nẫng tay trên". Năm 2014 cũng trở thành năm chết chóc nhất đối với các binh sĩ Afghanistan kể từ khi Mỹ xâm lược. Nguy cơ an ninh hiện hữu đến nỗi, NATO phải bí mật tổ chức lễ tuyên bố chính thức kết thúc sứ mệnh chiến đấu tại Afghanistan hôm 28-12. Khi một thỏa thuận hòa bình vẫn còn nằm trên giấy, Taliban là thách thức lớn nhất đối với chính phủ đoàn kết dân tộc tương đối mới của Tổng thống Ashraf Ghani. Tình hình an ninh xem ra có nguy cơ xấu đi trong năm 2015 khi "vắng bóng" quân đội Mỹ và NATO.

Thách thức cấp bách thứ hai là chính phủ Tổng thống Ghani cần đảm bảo việc nắm quyền tốt và dân chủ. Tổng thống Ghani đang từng bước khẳng định mình và ghi ấn tượng tốt hơn so với người tiền nhiệm Karzai khi có khả năng sẵn sàng làm việc với Mỹ. Ông Ghani gửi thông điệp tích cực khi có quyết định quan trọng đầu tiên: ký BSA vốn bị đình trệ với Washington. Ngoài ra, ông Ghani chứng tỏ sự quan tâm rất lớn trong việc tiếp cận hai cường quốc gần nhất: Ấn Độ và Trung Quốc.

Cuối cùng, bài toán khó giải khác đang chờ đợi Afghanistan liên quan đến tương lai kinh tế. Nhiều người chỉ trích lạc quan cho rằng, giới chức chính quyền chưa khai thác đúng và đủ nguồn tài nguyên thiên nhiên giàu có của Afghanistan. Tất nhiên, Kabul cần khuyến khích các chủ doanh nghiệp nhỏ và các tập đoàn có vốn đầu tư nước ngoài theo đuổi tham vọng tại Afghanistan. Nhưng trong bối cảnh an ninh ảm đạm, bài toán kinh tế này xem ra thật khó giải.

Tất nhiên, những thách thức này không thể giải quyết một sớm một chiều. Chính quyền Tổng thống Ghani có lẽ cần nhiều thời gian hơn 1 năm duy nhất. Nhưng Kabul cần phải nắm bắt cơ hội trong năm 2015. Đó là thời điểm ghi dấu mốc quan trọng cho Afghanistan.

Thanh Văn