Đã 2 ngày trôi qua sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố một cách bất đắc dĩ trên Twitter rằng, ông đã sa thải Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton vì đã phạm một số sai lầm rất lớn. Và vấn đề được quan tâm là ai sẽ thay thế vị trí Cố vấn An ninh quốc gia của ông Bolton?

Ông Stephen Biegun (phải) nói chuyện với ông Lee Do-hoon, đại diện đặc biệt của Hàn Quốc về các vấn đề hòa bình và an ninh bán đảo Triều Tiên, hồi tháng 2.   Ảnh: EPA

Hôm 11-9, Tổng thống Trump cho biết đang cân nhắc 5 người thay thế vị trí của ông Bolton, nhưng ngày 12-9 ông nói với phóng viên, có ít nhất 10 ứng cử viên nữa. Ông Trump cho biết sẽ đưa ra quyết định vào tuần tới. Đây là những người mà ông mô tả là có trình độ rất cao, những người mà ông biết rõ trong 3 năm qua. Và trong số này có những cái tên rất tiềm năng.

Stephen Biegun, Đặc phái viên về Triều Tiên

Tháng 8- 2018, ông Biegun được ông Pompeo mời gia nhập Bộ Ngoại giao với tư cách là Đặc phái viên về Triều Tiên khi ông Biegun đang là Phó Chủ tịch quan hệ chính phủ quốc tế của Tập đoàn Ford. Ông Biegun và ông Bolton có những ý kiến khác nhau về cách tiếp cận các cuộc đàm phán mang tính bước ngoặt trên bán đảo Triều Tiên. Hồi tháng 2, ông Bolton quyết liệt phản đối kế hoạch sử dụng các biện pháp khuyến khích ngoại giao để thúc giục Triều Tiên dỡ bỏ các cơ sở làm giàu uranium và plutonium, mà thay vào đó, ông thích sử dụng chính sách gây áp lực tối đa. Hôm 11-9, ông Trump cho biết, những ý tưởng của ông Bolton về cách xử lý vấn đề Triều Tiên đã góp phần khiến ông bị sa thải.

Nếu được chọn để thay thế ông Bolton, ông Biegun sẽ sử dụng những kinh nghiệm làm việc tại Hội đồng Bảo an Quốc gia trước đó. Dưới thời chính quyền cựu Tổng thống George W. Bush, ông là thư ký điều hành của Hội đồng Bảo an Quốc gia và là nhân viên cấp cao của Cố vấn An ninh Quốc gia Condoleezza Rice. Ông Biegun trước đây cũng từng là cố vấn an ninh cho cựu lãnh đạo Thượng viện Bill Frist. Ông cũng từng đóng vai trò là cố vấn chính sách đối ngoại cho cựu ứng viên phó tổng thống của Đảng Cộng hòa Sarah Palin, trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ của cố Thượng nghị sĩ John McCain hồi năm 2008.

Brian Hook, đại diện đặc biệt của Mỹ tại Iran

Ông Bolton, nổi tiếng với quan điểm “diều hâu” về vấn đề Iran, đã thúc đẩy các biện pháp trừng phạt cứng rắn và tàn khốc đối với Iran. Vì vậy, khi Trump thông báo về sự ra đi của ông Bolton, Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã báo hiệu, coi đó là một chiến thắng tiềm năng.

Ông Hook có thể không hoàn toàn “diều hâu” như Bolton, nhưng tuần trước, ông tuyên bố sẽ có thêm các biện pháp trừng phạt đối với Iran. Chính phủ Mỹ đã tăng cường các biện pháp trừng phạt đối với một số Cty, cá nhân và tàu vận chuyển mà họ cho là có liên quan đến Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ bằng cách vận chuyển dầu của Iran đến Syria. Tờ Financial Times đưa tin, ông Hook đã liên lạc với một thuyền trưởng Ấn Độ bị nghi ngờ buôn lậu dầu và đề nghị trả cho ông ta hàng triệu USD để chuyển hướng và bàn giao con tàu. 4 ngày sau, Washington đã xử phạt tàu chở dầu này. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cáo buộc lời đề nghị này là hành vi tống tiền.

Trước khi trở thành đại diện đặc biệt của Mỹ tại Iran, ông Hook từng là Giám đốc hoạch định chính sách tại Bộ Ngoại giao. Ông cũng từng là cựu quan chức của chính quyền Bush, dưới thời Tổng thống Barack Obama, ông quản lý một công ty tư vấn. Ông Hook cũng từng là cố vấn của cựu ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa, ông Mitt Romney về chính sách đối ngoại.

Douglas Macgregor, Đại tá quân đội nghỉ hưu kiêm nhà bình luận bảo thủ

Trong một tập phim năm 2018 của Fox News “Tucker Carlson Tonight”, một trong những chương trình ưa thích của ông Trump, Đại tá quân đội Douglas Macgregor đã nghỉ hưu nói rằng thật may khi “Tổng thống đã không nghe lời khuyên các cố vấn”, bày tỏ tin tưởng vào những tiến bộ ông Trump đã thực hiện đối với các mối quan hệ quốc tế gần đây.

Hiện giờ, ông Macgregor có thể đang chạy đua để trở thành một trong các cố vấn này. Ông đã viết 5 cuốn sách về chiến lược quân sự và có thể sẽ đảm nhận vị trí mới với các chính sách cứng rắn hơn so với một số cố vấn thân cận khác của Trump - bao gồm cả ông Bolton.

Trong một đoạn phim khác của Fox News, ông Macgregor cho rằng, bất cứ ai đe dọa Mỹ đều là những người “điên”, vì ông Trump sẽ làm những gì ông nói. “Ông ấy sẽ chiến đấu để bảo vệ nước Mỹ”, ông Macgregor khẳng định. Tờ The Post vào đầu tuần này đưa tin, ông Macgregor gần đây đã nói chuyện với Giám đốc nhân sự của Tổng thống Trump, Mick Mulvaney, về một vai trò có thể có trong chính quyền.

Richard Grenell, Đại sứ tại Đức

Năm 2018, chỉ một giờ sau khi trang Twitter chính thức của Đại sứ quán Mỹ tại Đức xác nhận sự xuất hiện của ông Richard Grenell với tư cách là tân Đại sứ, ông Grenell tuyên bố, các Cty Đức đang kinh doanh tại Iran nên ngừng hoạt động ngay lập tức. Ở Đức, ông Grenell “làm phiền” các chính trị gia ở đó, với việc ông Wolfgang Kubicki, một nhà lập pháp đối lập hàng đầu, cho biết hồi tháng 3 rằng, ông Grenell đã cư xử như “một ủy viên cao cấp của một cường quốc xâm lược”.

Ông Grenell, đồng minh thân cận của ông Bolton, người đụng độ với ông Pompeo, cũng từng có thời gian ngắn làm người phát ngôn cho ứng viên tổng thống Mitt Romney vào năm 2012. Ông Grenell xuất hiện thường xuyên trên Fox News và từng là phát ngôn viên của phái đoàn Mỹ tại LHQ dưới thời chính quyền cựu Tổng thống George W. Bush. Ông Grenell cũng là khách hàng thường xuyên của các Cty của ông Trump. Theo tài liệu nội bộ của khách sạn Trump được tờ Washington Post thu được, ông Grenell được xếp vào danh sách những khách hàng VIP cũng như một vị “vị trí vàng” trong chương trình khách hàng thân thiết của Thẻ Trump.

Robert C. OBrien, Đặc phái viên Tổng thống về vấn đề con tin

Đầu năm nay, ông Trump đã viết trên Twitter một câu trích dẫn của nhà đàm phán con tin mà ông cho là vĩ đại nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Ông không nói rõ đó là ai, nhưng thư ký báo chí Nhà Trắng lúc bấy giờ Sarah Sanders cho rằng, đó có thể là là ông Robert C. O'Brien, đặc phái viên về vấn đề con tin của ông Trump.

Trước khi làm việc cho ông Trump, ông O'Brien, đối tác sáng lập của một Cty luật ở Los Angeles, đã giúp điều hành sáng kiến cải cách công lý của Bộ Ngoại giao ở Afghanistan, đào tạo luật sư và thẩm phán Afghanistan. Ở Châu Âu, ông O'Brien nổi tiếng với chuyến thăm Stockholm gần đây để theo dõi phiên tòa xét xử ca sĩ rapper người Mỹ A$AP Rocky và hai cộng sự của ông này. Ông Trump quyết định cử ông O'Brien đến phiên tòa được tổ chức tại một quốc gia đồng minh đã làm dấy lên sự chế giễu và giận dữ ở Thụy Điển. Khi một tòa án Thụy Điển trả tự do cho cả ba bị cáo - trước khi nhận ra tất cả bọn họ có tội, các nhà quan sát Thụy Điển kịch liệt không đồng ý, cho rằng ông Trump cố gắng can thiệp vào sự độc lập của tư pháp Thụy Điển.

AN BÌNH