(Cadn.com.vn) - Sau 3 tuần Saudi Arabia dẫn đầu các cuộc không kích không ngừng nghỉ nhằm vào phiến quân Houthi ở Yemen và các đồng minh, Al-Qaeda ở bán đảo Arab (AQAP) hiện đang vỗ tay ăn mừng.

Kể từ khi phiến quân Houthi tiếp quản một nửa Yemen, AQAP chiếm được nhiều vùng lãnh thổ, vũ khí và tạo sức ảnh hưởng. Tình hình chưa bao giờ có lợi cho AQAP đến như vậy.

Tình báo Mỹ nhận định AQAP là nhóm nhánh Al-Qaeda nguy hiểm nhất trên toàn cầu vì khả năng đưa bom lên các máy bay phương Tây. Vì vậy, điều gì đang gây khó khăn cho chiến lược chống khủng bố do Mỹ dẫn đầu ở Yemen? "Tình hình ở Yemen thay đổi đáng kể. Các xung đột nội bộ hiện nay ở Yemen tạo cho AQAP không gian thở cho phép chúng tấn công nhà tù, giải thoát cho các tù nhân thánh chiến và tăng số lượng tân binh", Tiến sĩ Sajjan Gohel, chuyên gia về khủng bố của Quỹ Châu Á - Thái Bình Dương cho biết.

Houth đang kiểm soát nhiều khu vực của Yemen, nhưng AQAP cũng lợi dụng cuộc khủng hoảng gần đây.

Chiến tuyến phức tạp

Dường như không thể tin được hiện thực bạo lực hoành hành khắp Yemen trên rất nhiều mặt trận, mà chỉ một vài tháng trước Tổng thống Barack Obama muốn lấy sự hợp tác Mỹ-Yemen chống lại Al-Qaeda như mô hình chống khủng bố kiểu mẫu.

Đó là sự kết hợp của tình báo Saudi và Yemen trên mặt đất, hệ thống giám sát vệ tinh cho phép CIA chọn mục tiêu tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) ở vùng xa xôi phía nam và phía đông của đất nước. Những cuộc tấn công của UAV, xuất phát theo nhiều cách khác nhau từ các đường băng ở Saudi Arabia, Yemen và Djibouti, chắc chắn giữ chân AQAP, làm giảm khả năng lên kế hoạch thực hiện các vụ tấn công lớn của nhóm. Nhưng các cuộc tấn công bằng UAV cũng giết chết nhiều dân thường Yemen và khiến các bộ lạc địa phương phẫn nộ.

Giờ đây, tình hình tồi tệ hơn, các cuộc tấn công bằng UAV vẫn tiếp tục, nhưng không có thông tin tình báo trên mặt đất nữa. Điều này khiến Mỹ phân vân với hai lựa chọn: hoặc là từ bỏ và để lại AQAP, hoặc tiếp tục các cuộc tấn công với nguy cơ thương vong dân sự cao. Mỹ có thể tìm thấy đối tác mới trên mặt đất. Tuy nhiên, chiến tuyến Yemen càng ngày càng phức tạp hơn. Saudi Arabia tập trung hoàn toàn vào việc đánh bại phiến quân Houthi và các đồng minh, hoặc ít nhất là buộc nhóm khủng bố này phải hướng tới bàn đàm phán.

Quyền lực thực sự

Houthi tuyên bố kiên quyết chống phương Tây. Vì vậy, không có nhiều cơ hội cho Mỹ-Yemen hợp tác.

Nhà môi giới quyền lực thực sự ở Yemen là cựu Tổng thống Ali Abdullah Saleh, bị lật đổ từ các cuộc biểu tình mùa xuân Arab năm 2013. Ông Saleh, người nắm quyền trong 35 năm, có được lòng trung thành của nhiều phe phái, nếu không nói là hầu hết cảnh sát và lực lượng vũ trang Yemen. Trong nhiều năm, ông Saleh là đối tác chống khủng bố đáng tin cậy của Washington. Ông cho phép CIA sử dụng UAV lần đầu tiên tại Yemen vào năm 2002. Kể từ sau đó, lực lượng đặc biệt của Mỹ cố vấn và tư vấn cho lực lượng đặc biệt Yemen chống Al-Qaeda.

Hiện nay, một số đơn vị vẫn nhận được các tên lửa dẫn đường chính xác do Mỹ chế tạo cung cấp cho Không quân Hoàng gia Saudi Arabia.

Chế tạo bom

Với việc kẻ thù Houthi, đang nắm quyền lực, AQAP cố gắng tuyển dụng các bộ tộc Sunni để có thêm nhiều vụ đánh bom.

AQAP có hai chương trình. Một ở địa phương, trong biên giới của Yemen, với nhiệm vụ giành lãnh thổ, tấn công chính phủ, đánh phá kho vũ khí và xây dựng cơ sở hỗ trợ giữa các bộ lạc. Nhiệm vụ khác, khiến Washington lo lắng, là toàn cầu. AQAP có các kỹ sư chế tạo bom có khả năng "che giấu các thiết bị nổ một cách nghệ thuật" bên trong các đối tượng đánh bom liều chết nhằm vào các máy bay chở khách phương Tây.

An Bình
(Theo BBC)